Enerjide Güney Akım-NABUCCO yarışı başladı

İlk önce AB ve NATO üyesi Bulgaristan, ardından da Sırbistan ile “Güney Akım” adı verilen Avrupa’ya doğalgaz taşıyacak yaklaşık 15 milyar dolarlık boru hattı anlaşmalarının altına imzalar atıldı. Üstelik Rusya yeni stratejiyi hayata geçirirken, dört yıl önce güney istikametinde en iyi ortak ve müşteri ilan ettiği Türkiye’nin gözünün içine baka baka sürecin dışında bıraktı. �

Moskova’daki siyasi gözlemciler Rusya’nın Avrupa kapılarındaki Slav devletleriyle büyük paralar harcama pahasına Türkiye’yi dışlayan yeni projeyi başlatmasını iki önemli nedene bağlıyor. Bunlardan birincisi ve belki de en önemlisi Türkiye ile AB arasında önümüzdeki dönemde yaşanacak problemler gösteriliyor. Rusya’daki sosyoekonomik analiz merkezleri tek bir ağızdan “Türkiye, AB üyeliği sürecinde son yıllarda enerjiyi de koz olarak kullanmaya başladı.

Köprü ülke konumunu Avrupa’nın enerji güvenliğinde köşe taşı yapmak isteyen Türkiye, böylece birliğe girme şansını güçlendirmek istiyordu. Ama pratikte gelişmeler farklı oldu. Avrupa’ya enerji kaynaklarını düzenli ve iyi fiyata satmayı hedefleyen Rusya, Ankara ile Brüksel arasında görülen ince hesaplara dahil olmak yerine Avrupa’nın parçası haleni gelen Slav kardeşlerine yanaşmayı tercih etti” demekte.

NABUCCO CEZASI

Türkiye’nin Rusya tarafından yeni “Güney Akım” transit doğalgaz boru hattı projelerinden dışlanmasının ikinci nedeni ise NABUCCO cezası olarak gösteriliyor. Türkiye’nin enerjide yüzde 60, Avrupa’nın yüzde 30 bağımlı hale geldiği Rusya’nın etkisinden kurtulması için ortaya atılan NABUCCO projesine göre Azerbaycan, Türkmenistan ve belki de Kazakistan enerji kaynakları Rusya’yı dışlayarak Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaşmasını öngörüyor. Türkiye’nin ikili oyun oynamaya başladığını hisseden Moskova, Gazprom şirketi arkasında duran Rus devlet gücüyle bir kalemde milyarlarca doları çıkartarak bakış yönünü değiştiriverdi.

Avrupa Birliği'nin desteklediği NABUCCO projesine dahil olan bir dizi irili ufaklı özel şirket ise yatırım şartlarını bir türlü belirleyemedi. Türkiye’den geçecek NABUCCO boru hattının milli mülkiyet sayılmasını savunan Ankara görüşü karşısında Avrupa, birliğe üye yapmadığı Türkiye’den özel enerji anlaşmasının altına imza attırmak istiyor. Türkiye bu anlaşmayı imzalaması durumunda kendi topraklarından geçen boru hattı bir dizi AB üyesi ülkenin şirketleri mülkiyetine geçirilebilecek. Enerjide Rusya’ya bağımlılık oranını düşürmek için NABUCCO projesine evet diyen AB, diğer yandan Türkiye’yi büyük oyuna eşit ortak olarak kabul etmek istemiyor.

Rusya’nın Bulgaristan ve Sırbistan üzerinden İtalya ile birlikte başlattığı “Güney Akım” enerji atak projesi tamamlandığında şimdiki yüzde  30 yerine enerjide Moskova’ya  yüzde 50 bağımlı hale gelecek Avrupa Birliği Türkiye konusunda bir an önce karar  vermesi gerekiyor.