En uzun gün

ABD’de, Cumhuriyetçilerin kendi içlerinde yürüttükleri ön seçim dönemi de eklendiğinde 18 aydır süren cümbüş bugün sona eriyor. Dünyanın da yakından izlediği başkanlık seçimini, Demokratların adayı Başkan Barack Obama Chicago, Cumhuriyetçilerin adayı Mitt Romney de Boston’daki kampanya merkezlerinde takip edecek.

SON DAKİKAYA KADAR

Yarış hem ülke hem de kritik eyaletlerde başa baş gittiğinden, adaylar son dakikaya kadar çok yoğun bir kampanya yürüttüler. Romney, hafta sonu bir gün içinde üç farklı eyalette miting yaptı. Ve hem Iowa hem Colorado hem de New Hampshire’a gitti. Obama ise aynı gün dört eyalet gezerek Romney’yi de geçti ve Iowa ile birlikte Ohio, Wisconsin ve Virginia’ya da uğradı.

KİM DEĞİŞİMİ SAĞLAR

Son dakika mitinglerinde Romney Obama’nın 2008’de kullandığı “Değişim” sloganını alarak “Gerçek değişim” yapınca iki aday arasında yine bir polemik doğdu. Ve Obama haftasonu her gittiği yerde, Romney’nin değişimi sağlayabilecek biri olmadığını, sadece Bush’un politikalarını devam ettiren “becerikli bir satıcı” olduğunu söyledi. Romney ise “Göreve başladığım ilk günden gerçek değişimi başlatacağım” diyerek sloganının arkasında durdu. Peki gerçekten ne değişecek? Amerikalılar 44. Başkan Obama’ya dört yıl daha verirse ne olacak?.. Romney’nin 45. Başkan olmasını isterse ne?..

KADROLAR: Her halükârda seçimden sonra Beyaz Saray’dan Dışişleri Bakanlığı’na kadrolarda büyük farklılıklar yaşanacak. Obama bir daha seçilirse, kan değişikliği olması için en az bin kişinin kaydırılacağı belirtiliyor. Romney seçilirse 8 bin bürokrat yeni göreve atanacak.

VERGİ REJİMİ: Romney seçilirse, Bush döneminden kalan zenginlere vergi kesintisini devam ettirecek. Kurumlar vergisini de düşürecek. Ancak Obama bir daha seçilirse, vergi rejiminde yüksek gelir grubuna imtiyaz sağlayan hiçbir düzenleme kalmayacak.

SAĞLIK SİSTEMİ: En büyük kavga bu konuda. Obama seçilirse, Kongre’den ilk dönem geçirdiği sağlık reformu aynen kalacak. Romney gelirse, hemen hemen her mitinginde söz verdiği gibi, reformu kaldırmak için elinden geleni yapacak.

EĞİTİM: İç politikada en iyi anlaştıkları konu. İkisi de, eğitimde ‘charter’ denilen, devletin öğrenci maliyetini yüzde 90’a kadar karşıladığı, başarı kriterlerine bağlı olarak denetime tâbii özel kuruluşların kontrolündeki okullara ağırlık verecek.

DIŞ POLİTİKA: Obama seçim yükünden kurtulmuş olmanın hafifliğiyle, örneğin belki Rusya ile ilişkilerde daha aktif olacak. Romney ise savaş bıkkını ABD kamuoyunu ürkütmemek için belirlediği seçim söylemini bırakıp daha keskin davranabilir.

Kongre’de değişiklik beklenmiyor

AMERİKALILAR yarın sadece görev süresi dört yıl olan başkanı değil, iki yıllığına atanan 435 üyeli Temsilciler Meclisi’nin tamamı ve altı yıl hizmet veren, Kongre’nin diğer kanadı 100 üyeli Senato’nun üçte birini de belirleyecekler. Yine bölünmüş bir Kongre ortaya çıkabilir. 2010 ara seçimlerinde TM’de çoğunluğu ele geçiren Cumhuriyetçilerin bu seçimde de bunu sürdürecekleri düşünülüyor. Halen ufak bir farkla Senato’da çoğunluk olan Demokratların üstünlüklerini koruyacakları tahmin ediliyor.

Obama sermayeden yiyor

YARIŞIN Obama ve Romney arasında bu kadar yakın gitmesi, Obama’nın 2008’de elde ettiği 365 delege başarısına bu sefer asla ulaşamayacağını gösterdi. Dört yıl önce Obama’nın çok rahat kazandığı eyaletlerde şimdi sıkışması ise Başkan’ın 2008’deki sermayesinden yediği sonucunu ortaya koydu. Bu arada Obama’nın Sandy kasırgasına tepkisini öven New Jersey’nin Cumhuriyetçi Valisi Chris Christie, yine de yarın oyunu Romney’ye atacağını söyledi.