En kirli Yenikapı

Kıyılarımızı en çok kirleten gemiler Ortadoğu ülkelerine ait

İstanbul kıyılarındaki gemilerin denizi kirletip kirletmediği her gün Deniz Zabıtası tarafından denetleniyor. Sadabat, Turgut ve Burak Reis adlı deniz motorları gemilerin çevresindeki suyu kontrol ediyor. Görevleri deniz kirliliğine neden olan deniz araçlarını kontrol etmek ve cezai işlem uygulamak. Yetki alanları ise Boğaz girişinden, Tuzla, Adalar. Ambarlı bölgesine kadar uzanıyor. Deniz Zabıtası on yıl önce 2872 sayılı Çevre Kanunu kapsamında kuruldu. Bu görev, büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri tarafından yürütülüyor. Belediyenin sınırları dışındaki bölgeler ise Sahil Güvenlik Komutanlığı'nın sorumluluğu altında.

Çevre Koruma Zabıta Amiri Turgut Aktepe'nin verdiği bilgiye göre, bir damla yağ bile kolaylıkla farkediliyor. 1 litre yağ veya petrol 30 ton suyun kirlenmesine neden oluyor ve 125 çeşit balığın yaşadığı Marmara'da kirlilik nedeniyle sadece 5 çeşit balık neslini sürdürüyor.

Üç deniz motorunun en yenisi olan Sadabat acil durumlarda müdahale etmek için Unkapanı Köprüsü'nün Şişhane ayağında bekletiliyor. Saatte 55 mil sürat yapabilen araç 1997 senesinde alındı. Turgut Reis ve Burak Reis adlı diğer iki motor ise saatte 8 mil sürat yapabiliyor. Her bir motorda deniz telsizi, radar donanımı var ve makinist, çarkçıbaşı, kaptan ve zabıta görevlilerinden oluşan 8 kişi görev yapıyor. Turgut Reis, Boğaz hattı, Haydarpaşa, Kumkapı, Yenikapı, Samatya, Ambarlı açıkları'na bakıyor. Burak Reis ise Kartal, Pendik, Tuzla ve Adalar bölgelerinden sorumlu.

Mısır, Lübnan, Suriye

Görevliler denizi kirleten araç tespit ettiklerinde zabıt tutanağı düzenliyor. Denizden ve kirlenmeye neden olan yerden ikişer numune alınarak mühürlenip, üstlerine tarih ve yer not ediliyor. Bir tanesi gemide bırakılıyor. Zabıta ekibi tarafından alınan örnek belediyenin laboratuvarlarında tahlil ediliyor. Kirlilik fotoğraflar ile de tespit ediliyor, ceza kararnamesi hazırlanıp dosya oluşturuluyor. Ardından Liman Başkanlığı'na haber verilerek hakkında cezai yaptırım uygulanan geminin Türk karasularını terketmesi engelleniyor. En çok Kumkapı, Yenikapı, Samatya, Zeytinburnu açıklarında ceza kesiliyor ve kirliliğe neden olan gemiler ağırlıklı olarak 1000 grostonun üzerindeki yük gemileri.

Cezalar da gemilerin boyutlarına göre düzenlenmiş. 18-1000 groston arasındaki gemilerden 5 milyar 700 milyon, bin-5 bin arasından 11 milyar 400 milyon, tankerleri kapsayan 5 bin grostondan büyük gemilerden ise 57 milyar ceza alınıyor. 18 grostona kadar olan gemilere uygulanan ceza miktarı ise 342 milyon. Cezanın yüzde 80'i Çevre Bakanlığı'na, yüzde 20'si Büyükşehir Belediyesi'ne aktarılıyor.

Turgut Aktepe, Mısır, Lübnan ve Suriye'nin içinde bulunduğu Ortadoğu ülkelerinin gemilerinin sularımızı daha çok kirlettiğini söylüyor. Kirlilik konusunda en titiz davranan ülkeler ise İsveç ve Hollanda'nın aralarında bulunduğu kuzey ülkeleri.