En hızlı evrim geçiren tür hangisi?

Bilim insanları, evrim hızını ölçmek için, bir organizmadaki genetik değişimlerin ne kadar zaman içinde gerçekleştiğine odaklanıyorlar. Bu veriler göz önüne alındığında, koni kabuklu salyangoz venomunu yöneten genlerin, takip edilen tüm diğer genlerden iki kat hızlı evrimleştiği görüldü. Fakat bir organizmanın tamamının evrimleşme hızına bakılırsa bambaşka bir tür öne çıkıyor. Tuatara adı verilen ve kertenkeleye benzeyen bir sürüngen, 200 milyon yıl önce diğer sürüngenlerden ayrılarak kendi başına evrimleşmeye başlamış. Yeni Zelanda’ya özgü bu tür, dinozorlar zamanında yaşamış olan antik sürüngenlerden. Hatta o zamandan bu yana, sphenodontia takımını temsilen hayatta kalmayı başarmış olan tek sürüngen.

Başının üzerinde ince bir deriyle kaplı üçüncü bir göz bulunan tuataralar 100 ila 200 yıl arası yaşayabiliyorlar. Bu üçüncü gözün görme işlevi yok ama güneşin pozisyonundan yararlanarak yön bulmasını sağlıyor. Mitokondriyal DNA’sı, tuataranın tüm hayvanlardan daha hızlı evrim geçirdiğini gösterdi. Yeni Zelanda’daki Massey Üniversitesi evrim biyologlarından Profesör David Lambert, 8750 yıl öncesinde yaşamış olan bir tuataranın kemiğinden elde edilen DNA örneğini şu anda yaşamakta olanlarla kıyasladı ve eşi benzeri görülmemiş bir hızla evrimleştiğini tespit etti. O zamanlarda yaşayan tuataraların, fiziksel olarak şu anda yaşayanlardan pek de farklı görünmediği biliniyor. Buna rağmen genlerinde muazzam bir değişim oluşmuş. Buna moleküler evrim deniyor. Ancak moleküler evrimin, fiziksel özellikleri açısından en çok değişime uğramış türlerde hız kazandığı düşünülüyordu. Oysa tuatara örneği tam tersini gösterdi. Lambert, “Büyümek ve çiftleşmek için hiç acele etmeyen, her şeyi sonderece yavaş yapan bu ilginç hayvanın oldukça yavaş çalışan bir metabolizması var. Ve tabii bu gerçeklerden yola çıkarak çok yavaş evrim geçirdiğini düşünüyorduk. Ama DNA seviyesine indiğimizde inanılmayacak kadar hızlı evrimleştiğini gördük” diyor.

popsci.com.tr Tarafından Hazırlanmıştır.