En eski atamıza doğrulama

Afrika’da bulunan ve Toumai diye anılan kafatası kemikleri Nature dergisinde yayımlanan araÅŸtırmaya göre en eski atamıza ait. Bazı bilim adamları ilginç bir öneri ortaya attı ve insansıların yedi milyon yıl iki ayak üzerinde yürüdüğünü belirtti.Ä°lk bulunduÄŸunda paleontoloji ve antropoloji dünyasında epey yankı yaratmış ve Afrika’nın çad çöllerinde bir çene kemiÄŸi ve diÅŸ parçalarının en eski atamıza ait olduÄŸu ileri sürülmüştü. Tarih 2001! Ve bu atamıza bir de kolay anımsansın diye bir de isim takılmıştı: Toumai! Tabii bu buluntunun bilim adı ise, "Sahelanthropus tchadensis" idi.Buluntunun önemi, yapılan tarihlemeden ileri gemliyordu bir de.. Tam 7 milyon yıl öncesine aitti kafatası kemikleri ve bu zaman kesiti de insanla maymunun yollarının ayrıldığı zamana denk geliyordu.Peki Toumai acaba insan mıydı, yani bizim atamız mıydı yoksa bir insansı maymun mu? Bu tartışma epey sürdü, evet diyenler, hayır diyenler, orta yoldan gidenler.. kafatası epey tartışmalıydı, çünkü her ne kadar buluntulardan yola çıkılarak elde edilen rekonstrüktiv yapı, insanı andırıyorduysa da, kafaları karıştıran bir ÅŸey vardı: Beynin hacmi ve boyutları bir gorili andırıyordu. Tabii eski bir goril türünü..Sözkonusu eleÅŸtirilere ve kuÅŸkulara karşılık, fosili bulan Fransız araÅŸtırmacı Michel Brunet ise "Bu atamızın taa kendisi" diyordu. Sanal kafatasıFransız araÅŸtırmacı, Nature dergisinin kapağını süsleyen güzel bir Touami kafatası üreterek, iddialarının doÄŸruluÄŸunu kanıtlama yoluna gittiler. Bilim adamları ÅŸimdi bu kafatası konusunda hemfikir, diyorlar ki evet Toumai gerçekten de bir Hominid, yani insan "soyu"! Bu durumu yeniden deÄŸerlendiren bazı insanbilimciler, dahası ÅŸu savı bile ileri sürüyorlar: "Toumai iki ayak üzerinde geziyordu, yani dik yürüyordu!" Bu konuda Nature dergisinde bir makale yayımlayan Ä°sviçreli antropolog Christoph Zollikofer, "OmuriliÄŸin beyinle baÄŸlantılı foramen, insanınkine benziyor, gorillerinkine deÄŸil"..Ä°nsana benzeyen en eski atanın keÅŸfi, insanlığın köklerini sarsmak ididasını taşıyordu. Çad'ta bulunan ve 6 ila 7 milyon yıllık insansı kafatasının, insanın kökenleri hakkındaki anlayışları deÄŸiÅŸtireceÄŸi düşünülmüştü. Brunet'in baÅŸkanlığında çalışan ekibin keÅŸfi için, kimi fosil bilimciler ''nükleer bomba'' etkisi yaratacak derken, bazı bilim adamları kafatasının yalnızca bir gorile ait olduÄŸunu savunuyor. 2 milyon daha eski Bilimsel olarak Sahelanthropus tchadensis (Çad'dan gelen Sahel insansı türü) denilen yada Çad dilinde kurak mevsimde doÄŸan çocuk anlamına gelen ' ' Toumai '' olarak adlandırılan kafatası, bugüne kadar bilinen insansı (hominid) kafataslarından yaklaşık 2 milyon yıl daha yaÅŸlı. Toumai, hem insansı hem de maymunsu özellikleri birleÅŸtiren eÅŸsiz bir yapıya sahip. Haberin ilk yayımlanmasıyla birlikte de bilim adamları, bir çok nedenden ötürü büyük ÅŸaÅŸkınlık yaÅŸadı. Ä°lk olarak, 7 milyon yaşındaki ''Sahelanthropus'' adındaki kafatası, rekoru elinde bulunduran önceki keÅŸiften 1 milyon yıl, ünlü Lucy adlı fosildense çok daha fazla yaÅŸlı. Fosilin tarihinin en önemli özelliÄŸi, insansı türlerin, evrim süreci içerisinde bize en yakın akraba olan ÅŸempanzelerden farklılaÅŸmaya baÅŸladıkları o kritik noktaya çok yakın olması. BaÅŸka ÅŸaşırtan olaysa fosilin, son 30 yılın tüm önemli kalıntılarının bulunduÄŸu DoÄŸu Afrika'daki Rift Vadisi'nde bulunmamış olması oldu. Fosilin, vadiden 2 bin 500 kilometre uzaklıkta Çad'ta bulunması, insan yaÅŸamının ilk olarak nerede baÅŸladığı sorusunu yeniden gündeme getirdi. Etiyopya, Kenya, Uganda ve Tanzanya içinden geçen Rift Vadisi'nde, insanın atalarına ait bugüne kadar onlarca mükemmel fosil bulundu, ancak Brunet'in Çad'ı tercih etmesinin en önemli nedenlerinden biri, Çad Gölü çevresinin ilkel omurgalı fosiller açısından çok zengin olmasıydı. Ayrıca vadideki paleontolojik izler, insanlığın sadece orada baÅŸlamadığını gösteriyordu. Vadideki saÄŸanak yağışlar, yamaçları aşındırarak antik fosillerin yeryüzüne çıkmasını saÄŸladı. Öğrenci bulmuÅŸtu Amansız rüzgárların aynı etkiyi yapmış olabileceÄŸini düşünen Brunet ve arkadaÅŸları da 10 ülkeden 40 bilim adamıyla 1994'te çalışmaya baÅŸladı. Öngörüleri doÄŸru çıkan ekip, yaklaşık 10 bin fosil buldu ve 7 yıl önce de, bilim adamlarının Lucy'yle aynı türden gelmiÅŸ olabileceÄŸine inandıkları 3.5 milyon yıllık bir çene keÅŸfetti. 19 Temmuz 2001'deyse, ekipteki Ahounta Djimdoumalbaye adlı bir öğrenci, inanılmaz kafatasını buldu. Bulunan kafatası biraz ezilmiÅŸ biraz da kum nedeniyle aşınmıştı, ancak tam bir çene kemiÄŸi bile eÅŸsiz bir hazine olarak deÄŸerlendirilirken, kafatası bir mucizeydi. Ekip daha sonra, aynı türe ait olduÄŸuna inandıkları parçalar, alt çene kemikleri ve 3 diÅŸ daha buldu. Kafatasının yaşını belirlemekse çok kolay olmadı. Ancak bilim adamları, bölgede balık, timsah, kemirgen, fil ve zürafa gibi 42 farklı türe ait ilkel hayvan fosillerinin çok olduÄŸunu fark etti. Bunların birçoÄŸu, önceden radyometrik yöntemlerle dikkatlice yaÅŸları belirlenmiÅŸ örneklerle özdeÅŸti. Bu nedenle araÅŸtırmacılar, kafatasının yaşının 6 ila 7 milyon yıl olduÄŸunu belirledi. Toumai, ilk hominid mi? Ä°ÅŸte bu belirleme, Sahelanthropus tchadensis'i evrimin kesiÅŸme noktasına getirdi. Bilim adamları, bugüne kadar insanların ve maymunların ortak bir atayı paylaÅŸtıklarına inandı. Yakın zamanda, fosillerin ve günümüz primatlarının karşılaÅŸtırılmaları ve günümüz maymunları ve insanlarının DNA'larının analizi, birbirlerinden bağımsız olarak, eski çaÄŸlara ait tek bir maymunun, 5 ila 7 milyon yıl önce insanlı türlerin ve ÅŸempanzelerin ortaya çıkmalarını saÄŸladığını kanıtladı. Bu doÄŸruysa, Sahelanthropus veya Toumai, Homo Sapiens'e giden evrimsel ilerleyiÅŸi baÅŸlatan ilk hominid veya en azından ilklerden biri olabilirdi. Toumai'nin, gerçek bir insansı tür olduÄŸuna iliÅŸkin kuÅŸkuysa çok azdı. Fosilin beyni, günümüzdeki ÅŸempanzelerle aynı boyutta olsa da ÅŸempanzeninkinden daha geniÅŸ kaÅŸ çıkıntılarına ve daha küçük köpek diÅŸlerine sahip. Kimi paleontologlara göre yüz, bu kadar ilkel bir döneme göre ÅŸaşırtıcı ÅŸekilde düşünülenden çok insansı görünüme sahip. Yeni evrimsel harita Bir diÄŸer olasılıksa, Sahelanthropus tchadensis'in, henüz keÅŸfedilmemiÅŸ aynı nesilden arada bir türü baÅŸlatmış olabileceÄŸi ve türlerin de, yaklaşık 2 milyon yıl önce ortaya çıkan ve cinsimizin ilk üyelerini oluÅŸturan Homo habilis veya Homo rudolfensis'e vardıklarıdır. Böylece, bilimsel destek de alan yeni bir evrimsel harita ortaya çıkar. Tek bir gövdeye ve ayrılan dallara sahip bir ÅŸekilde kabul edilen evrimsel ÅŸemanın yerini, aynı noktada birden fazla türün bulunduÄŸu karmaşık bir çalı yapısı alıyor. Ancak son yapılan araÅŸtırmalar bunun böyle olmadığını gösterdi.Antropologlar, son 20 yıldır aynı zaman dilimi içinde yaÅŸayan bir çok hominid bulurken, atalarımızın yaÅŸadıkları dönemde dünyada birden fazla insana benzeyen tür bir arada bulundu. Evrim, yeni hayvanların tek bir tür olarak deÄŸil, bir çok ortak özellik barındıran benzer türlerin bir toplaması olarak ortaya çıktıklarına iliÅŸkin birçok örnek sunar. Charles Darwin'in Galapagos Adaları'nda incelediÄŸi ispinozların evrimleÅŸmesi belki de bu örneklerin en ünlüsüdür. KeÅŸfin mükemmel bir baÅŸarı olduÄŸunu söyleyen California Ãœniversitesi'nden Tim White , ''Bu fosille birlikte ilk kez ortak ataya bu kadar yaklaşıyoruz. Ancak Sahelanthropus, diÅŸ yapısı açısından aynı Ardipitheküs'tür'' diyor. White, Toumai'nin, bizim, Lucy'nin ve sonraki insansı türlerin doÄŸrudan atası olabileceÄŸine de dikkat çekiyor. DiÅŸleri bize benziyorPoitiers Ãœniversitesi'nde görev yapan Brunet, büyük bir hiddetle keÅŸfini savunmuÅŸ ve "Dışarıda birilerinin benimle aynı fikri paylaÅŸmıyor olması onların sorunu. Ancak, hiç kimse bunu bir gorille karıştıramaz.'' demiÅŸtiBrunet'in belirttiÄŸi son nokta, Bordeaux Ãœniversitesi'nden paleontolog Jean-Jacques Hublin tarafından da desteklendi. Hublin, ''Toumai'nin köpek diÅŸleri, onun, kesinlikle bizim en eski atamız olduÄŸunu gösteriyor'' dedi. Â