Embriyon detoksu

Gebelik şansını artıran yeni yöntemlerden biri de embriyonlara verilen hücre ve hormon destekleri. Prof. Dr. Timur Gürgan bu yönteme “embriyon detoksu” diyor. Tüp bebek tedavisi sırasında yumurta gelişmesinde gecikme veya hızlı gelişim, kalitesiz yumurta, döllenme azlığı veya yokluğu, düşük kalitede embriyon, gömülü rahim içi zarı gibi sorunlar saptanabiliyor. Tüm bu sorunlar başarı oranlarını azaltıyor. Özellikle de polikistik over sendromu (üreme çağındaki kadınlarda sık görülen bir hormonal bozukluk), endometriosiz (çikolata kisti) bulunan, 35 yaşın üzerinde ve yumurtalık deposu azalmış kadınlarda, iki kez ve daha fazla tüp bebek denemiş çiftlerde başarı olumsuz etkileniyor.

HÜCRELİ DESTEK

İşte bu hasta grupları için uygulanan yeni yöntemlerden biri de “embriyon detoksu’. Dünya Kısırlık ve Tüp Bebek Derneği Başkanı, Akdeniz Ülkeleri Üreme Derneği Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Timur Gürgan, 3 ayrı laboratuvar tekniğinden oluşan embriyon detoks tedavisini anlattı. İlkinde yumurtalıklardan elde edilip çoğaltılan özel olgunlaştırma hücreleri ayrıştırılıyor. Embriyon olgunlaştırma hücreleri desteği tekniği de denen yöntemde, döllenmiş yumurtalar, yani embriyonlar, bu hücrelerle beraber gelişmeye bırakılıyor. Embriyon hücrelerini çevreleyerek saldıkları hormon ve özel maddelerle, onların kaliteli gelişimi ve beslenmesine yardımcı oluyorlar. İkinci teknikte, embriyonlar için yumurta döllenmesine yardımcı olan faktörler ve büyüme hormonlarını içeren kültür sıvısı (GM-CSF)kullanılıyor. Üçüncüsünde ise söz konusu iki teknik birlikte uygulanıyor. Embriyonlar bu tekniklerden sonra 5 gün büyümeye bırakılıp bir yandan izleniyor. En iyi olgunlaşanlar rahme transfer ediliyor. Embriyonların gelişmeleri beşinci güne kadar takip ediliyor. En yüksek olgunlaşma seviyesine gelenler rahim içine transfer ediliyor.

BAŞARIYI ARTIRIYOR

Prof. Dr. Gürgan, “Embriyon detoksu olarak adlandırdığımız 3 ayrı laboratuvar tekniğinin tek başlarına veya birlikte uygulandıklarında tüp bebek başarı şansını arttırdığını gösterdik. Özellikle daha önceden 2 veya yüksek sayıda tüp bebek başarısızlığı, daha önceki gebeliklerinde yüksek oranda erken gebelik kaybı olan hastalar ile polikistik over hastalığı olanlarda gebelik şansı önemli oranda artıyor” dedi.

‘KULÜP ELMAS’TAN ‘ALTIN YUMURTA’YA

TÜP bebek uygulamalarında son yıllarda geliştirilen pek çok yöntem tedaviyi kişiselleştirmeye yönelik. Bu yaklaşımın iki büyük amacı, hastanın ulaşabileceği en yüksek gebelik oranını yakalamak ve tedaviyi mümkün olan en az ilaçla tamamlamak. Kadın hastalıkları ve doğum IVF uzmanı Dr. Hakan Özörnek, “Bu sayede hem hastalarımızın masrafları azalıyor hem de nerede ise hiç yan etki görülmüyor” dedi. Örneğin genç ve iyi sayıda yumurtası olan hastalara düşük dozlu ilaçlar kullanarak tedavinin olumsuz etkileri azaltılıyor. Bir seferde toplanan yumurtalarla hem taze hem de donmuş transferlerle çocuk doğurma imkânı sağlanıyor. Dr. Özörnek, “Bizim ‘kulüp elmas’ dediğimiz bu grupta hastalarımız 3 tedavi sonrasında toplam yüzde 93’lük bir ihtimalle evlerine gebe olarak gidiyor” dedi.

YOĞUN BAKIM SERUMU

“Altın yumurta” grubunda ise yumurta sayısı çok az, genelde ileri yaşta olan hastalar yer alıyor. Bunlarda gebelik şansının en yüksek olduğu yumurtayı bulabilmek için birkaç sefer hastaya tedavi yapılıp toplanan yumurtalardan bir havuz oluşturuluyor. En az 4 iyi kalitede döllenmiş yumurta olduğunda qPCR denilen bir genetik tarama testiyle embriyonların kromozom sayısı açısından kusursuz olanı yani ‘altın yumurta’ tespit ediyor.
En zor hasta grubu tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı olanlar. Bu gruba bağışıklık sisteminin dengelenmesini sağlayan “intralipid tedavisi” veriliyor. Hastaların serum tedavisi olarak bildiği bu yöntemde, daha önce iki veya daha çok denemede başarılı olamamış hastalara transfer gününden başlayarak yoğun bakım hastalarında kullanılan, içinde yağ molekülleri bulunan serum tedavisi uygulanıyor. Dr. Özörnek, “Avrupa’da Heidelberg Üniversitesi’nin öncülüğünde yayılan bu tedavi sayesinde son derece zor bir grup olan bu hastalarda yüzde 55 başarıyla gebelik edilebiliyor” dedi.

SAĞLIKLI KROMOZOM YETMEYEBİLİYOR

EMBRİYOLOJİ uzmanı Dr. Necati Fındıklı, “Kromozomlara odaklanıyorduk. Fakat baktık ki kromozomlar sağlıklı olsa bile, embriyonun mitokondrilerinde bozukluk varsa rahme tutunamıyor ve gebelik gelişmiyor. Kapsamlı kromozom taramasıyla birlikte mitokondriyal DNA hasarına bakar ve embriyonlar içinden en sağlıklısını tespit ederek nakledersek literatür bilgisine göre, gebelik oranı yüzde 81’e ulaşıyor” dedi. Türkiye’den mitoskor testi için örnekler İspanya’daki laboratuvara gönderiliyor.

YARIN: ERKEK KISIRLIĞINDAKİ GELİŞMELER