Elmas uğruna ülkesini sattı

15 yıl boyunca Sovyetler Birliği ve Rusya hesabına çalışan ve Amerikan tarihinin en büyük casusluklarından birine imzasını atan FBI ajanı Robert Philip Hanssen, elmas ve para karşılığında vatanına ihanet etti. Ruslar'dan 1.4 milyon dolar alan Hanssen müebbet, hatta idam cezasına çarptırılabilir.

ABD, önceki gün Ruslar'a gizli belgeleri verirken suç üstü yakalanan Federal Soruşturma Bürosu (FBI) ajanı Robert Philip Hanssen'in filmlere konu olabilecek hikayesiyle çalkalanıyor. ABD'deki Rus casuslarının faaliyetini izlemekle görevliyken KGB hesabına çalışmaya başlayan Hanssen, 15 yılda Moskova'ya 6 bin gizli belge ulaştırdı. Ruslar'dan elmas ve nakit olarak 1.4 milyon dolar alan Hanssen, Nisan ayında emekli olup, casusluk öyküsünün finalini yapmaya hazırlanırken kıskıvrak yakalandı.

FBI'ın üst düzey yöneticileri arasında yer alan Hanssen, yıllarca iz bırakmadan Rusya yararına çalışmayı başardı. Ancak geçen yılın sonunda FBI bünyesinde bir köstebeğin bulunduğu yolundaki kuşku, soruşturma açılmasına yol açtı.

FBI'ın ele geçirdiği Rus belgelerinde Hanssen'ın kimliğine uygun tanımlamaların bulunması nedeniyle, gizli servis ajanı sıkı takibe aldı. 1995’in ocak ayından bu yana Dışişleri Bakanlığı'na bağlı Dış Misyonlar Ofisi'nde FBI temsilcisi olarak çalışan Hanssen, günlük faaliyetleri rahatlıkla takip edilebilsin diye geçen ay FBI merkezine geri çağrıldı. Robert Hanssen, geçen hafta Ruslar tarafında bilinen bir zulaya belgeleri bırakırken suçüstü yakalandı. 15 yıldır Rusya adına casusluk yapmakla suçlanan Hanssen, önceki gün ön duruşmaya çıkarıldı ve hakkında 112 sayfalık iddianame sunuldu.

İDAM EDİLEBİLİR

İddianameye göre FBI ajanı, 1985 yılında New York'ta çalışırken Sovyetler Birliği Büyükelçiliği'ne mektup yolladı. ‘Size yakında gizli belgeler yollayacağım’ diyerek karşılığında 100 bin dolar istediğini bildirdi. Ruslar'ın teklifi kabul etmesiyle yıllarca Hanssen, en gizli bilgileri Ruslar'a sattı. Virginia'da ailesiyle birlikte mütevazı bir yaşantı süren Hanssen'in çifte casusluk yaptığından eşi Bernadette'nin bile haberinin olmadığı sanılıyor.

5 Mart'ta mahkeme önüne çıkarılacak olan FBI ajanı, ömür boyu hapse ayrıca aldığı paranın iki katı olan 2.8 milyon dolar para cezasına çarptırılabilir.

ABD tarihinde üçüncü kez bir FBI ajanı çifte casuslukla suçlanırken, ABD Başkanı George W. Bush ve Kongre üyeleri tepki gösterdiler. Bush ‘Casusluk suçlamaları bize tehlikeli bir dünyada yaşadığımızı ve bazen dünyanın Amerikan değerlerini paylaşmadığını ortaya koyuyor’ dedi.

Kod adı Ramon

Robert Philip Hanssen, 15 yıl boyunca Ruslar'a gerçek kimliğini açık etmedi, hiç onlarla yüz yüze gelmedi. Ruslar onu ‘B’ olarak bildi. Hanssen ve Ruslar, işaret ve önceden belirlenen zulalara bırakılan mektup ve paketlerle haberleşti. Son olarak da geçen pazar günü yakalandığında içinde 50 bin dolar bulunan paketi almaya hazırlanıyordu.

Hanssen ve Ruslar'ın bildiği paketlerin bırakıldığı zulalar vardı. Bu zulalar genelde Washington civarındaki ormanlık alan ve parklardaydı. Hanssen Virginia'daki evinin yakınlarındaki trafik işaretlerine beyaz bantlar yapıştırarak, Ruslar'a işaret veriyordu.

FBI ajanı Hanssen beyaz bandı dikey yapıştırdığında, ‘Paketinizi almaya hazırım’ mesajı veriyordu. Ruslar yatay bant attığında ise, ‘zulada paket var’ anlamına geliyordu. Hanssen ikinci kez dikey bant yapıştırdığında, ‘paketinizi aldım’ yanıtını veriyordu.

Hanssen, mektup zarflarının üzerine ‘Ramon Garcia’, ‘Jim Baker’ ya da ‘G.Robertson’ isimlerini yazıyordu. Bu süre zarfında Hanssen, Ruslar'a 27 mektup yolladı. Ruslar, Hanssen'e 22 paket bıraktı, FBI ajanı ise 33 paketle karşılık verdi. Bu paketlerde gizli belgeler ve disketler bulunuyordu.

56 yaşındaki Hanssen, çok fazla nakite ihtiyaç duymadığı için ödemelerin, elmasla yapılmasını istedi. Bir ara irtibat kesildiğinde, Hanssen, ‘Benimle çalışmak istiyorsanız, Washington Times’e ilan verin' diye öneride bulundu. Son olarak da kaçma planları yapmaya başladığını bildirdi.

Üç çifte casusu yakalattı

ABD'deki Rus casusluk faaliyetlerini izlemekle görevli olan Hanssen, Moskova'ya çifte casusluk apan üç Rus ajanının adını verdi. Valeriy Martynov ve Sergey Motorin isimli casuslar, Rusya'ya döndüklerinde yargılanıp, idam edildiler. Üçüncü ajan ise müebbet hapse çarptırıldı, daha sonra da aftan yararlanıp 1992'de serbest kaldı.

Hanssen'in FBI'ın kullandığı casusluk teknolojisinden FBI'ın karşı casusluk faaliyetlerine kadar çok önemli bilgileri Ruslar'a verdiği bildiriliyor. Hanssen'in şu konularda Ruslar'a bilgi sattığı şüpheleniliyor.

Radar, sesli, kızılötesi dinleme programları, radyo frenkansları ve nükleer radyasyonda korunma programları. Çok gizli ve hassas istihbarat olarak sınıflandırılıyor.

ABD Hükümeti'ne yönelik dış tehditlerle ilgil çok gizli analizler.

FBI'ın çifte casusluk programı

ABD'nin nükleer programıyla ilgili sırlar.

FBI'ın karşı istihbarat faaliyetleri, metotları ve bürolarıyla ilgili bilgiler.

Bugün dost gözüken yarın düşman çıkar

Rusya için casusluk yaparken yakalanan FBI ajanı Robert Philip Hanssen olayı tıpkı soğuk savaş yıllarının hikayelerini anımsatıyor. Rusya'nın bugün ABD'nin düşmanı kabul edilmemesine rağmen hala neden casusluk yapılmasına gerek duyulduğu kafaları kurcalıyor. ABD'li bir siyasal bilimler uzmanı, ‘‘Bir başka ülkenin aklından geçenleri bilemeyiz. Bugün dostunuz olan biri yarın düşmanınız çıkabilir’’ diyor. Uzmanlar dost ülkelerin bile diğer ülkeler hakkında casusluk yapmasının birçok önemli nedenlerini sıralayabiliyorlar:

BUSH DEĞİŞTİRDİ

George W. Bush'un Başkan olarak göreve başlamasından bu yana ABD'nin Rusya ile ilişkileri ‘‘soğudu’’. FBI ajanı Robert Philip Hanssen'in casusluktan tutuklanması, Bush'la birlikte Washington'un Moskova'ya karşı daha sert bir tutum almaya başladığının en son örneği.

ROMAN GİBİ

Hanssen'in tutuklanması, bir soğuk savaş romanını andıran olayların arkasından geldi. Geçen ay Amerikan ajanları, Başkan Bush'un yemin törenine giden eski başkan Yeltsin'in danışmanı Pavel Borodin'i gözaltına aldılar.

30 DAKİKA SENARYOSU

Rusya hala ABD'yi 30 dakika içinde yok edebilecek güce sahip. Yakın vadede böyle bir olayın gerçekleşme ihtimali olmasa da dikkate değer. Ulusal Güvenlik Danışmanı Condoleezza Rice ve CIA Direktörü George Tenet, Rusya'nın nükleer silahlarının tehdit oluşturduğuna dair sert açıklamalar yaptılar. Bundan daha beş gün önce Rusya, komşu ülkelere tehdit oluşturan tatbikatlar ile hava, kara ve denizde nükleer başlık taşıyabilen stratejik füze denemeleri yaptı. Bu hareketler ‘‘Soğuk Savaş’’ı hortlatır nitelikte bulundu.

PUTİN TEDİRGİNLİĞİ

Bazı Amerikalılar, eski KGB ajanı olması dolayısıyla Rusya Başkanı Vladimir Putin'e kuşkuyla bakıyorlar.

Kim Philby'den esinlenmiş

Robert Philip Hanssen, casus olmayı kafaya koyduğunda henüz 14 yaşındaydı. Rusya hesabına çalışan İngiliz köstebek Kim Philby'nin maceralarını okuyan Hanssen, heyecan ve para uğruna ölümü bile göze aldı.

Hanssen, Illinois eyaletindeki Knox Üniversitesi'nde kimya okurken, seçmeli ders olarak da Rusça'yı seçti. 1968 yılında diş hekimliğine giren Hanssen, 1971 yılında muhasebe konusunda master yaptı ve 1973'te mali müşavir oldu. Ancak mali müşavirlik, Hanssen'in özlemini çektiği serüven duygularına karşılık vermedi.

Daha sonra Chicago'da yolsuzlukla mücadele biriminde polis olarak çalışmaya başlayan Hansen, 1976 yılının Ocak ayında nihayet yıllardan beri hayallerini süsleyen Federal Soruşturma Bürosu'na (FBI) katıldı. Başlangıçta FBI'ın Indiana bürosunda çalışan Hanssen, daha sonra New York ile Washington merkezlerinde görev aldı.

Ancak FBI'da çalışmak Robert Philip Hansen'i tatmin etmedi. Hansen, New York bürosunun istihbarat bölümünde çalışırken Sovyetler Birliği Büyükelçiliği ile temasa geçerek, üst düzey bir FBI ajanı olduğunu ve KGB hesabına çalışmak istediğini bildirdi.

Artık Hansen, tıpkı Kim Philby gibi çifte casus olarak çalışabilecekti. 15 yıllık süre zarfında Hanssen, 1.4 milyon dolar nakit ve elmas karşılığında 6 bin belgeyi Ruslar'a sattı. Ruslar'a yazdığı mektuplardan birinde ‘Kim Philby okudum casus olmaya karar verdim’ diye yazan Hanssen, bir yandan Virginia banliyösünde 6 çocuğu ve eşiyle mütevazi bir hayat sürüp, bir yandan da casusluk sonrasında ikinci hayatın planlarını yaparken yakayı ele verdi. Oysa ki, emekliliğine sadece 2 ay kalmıştı.