Elektronik kelepçe nasıl çalışıyor

MİLLİ voleybolcu Hande Baladın’ı, asit atmakla tehdit ettiği gerekçesiyle yargılandığı davada Mustafa Neşeli akıl sağlığı yerinde olmadığı için ceza almadı. Neşeli  hakkında, Baladın’ın konutuna veya işyerine 1000 metreden fazla yaklaşmaması için ise 2 ay süreyle “elektronik kelepçe” takılması kararının ardından gözler verilen bu kararlara çevrildi. Uzaklaştırma ve elektronik kelepçe kararları nasıl alınıyor? Nasıl uygulanıyor?

Mevzuata göre kadına, çocuğa, aile bireylerin;, fiziksel, psikolojik, cinsel ve ekonomik her türlü şiddeti uygulayan ya da uygulama ihtimali bulunan koca ya da kişiler hakkında aile mahkemesi hâkimi, o yerde aile mahkemesi hâkimi yoksa asliye hukuk mahkemesi önleyici tedbir olarak, uzaklaştırma veriyor.  

SÜREKLİ TAKİP EDİLİYOR

Şiddet mağduru veya avukatı uzaklaştırma ve elektronik kelepçe takılması talebiyle aile mahkemesine başvuruda bulunuyor. Hâkim, duruma ve taleplere göre önleyici koruma tedbirinin uygulanmasına karar verebiliyor. Hazırlanan rapora göre hâkim elektronik kelepçe uygulanması kararı verebiliyor. Elektronik kelepçe kararı, ilgili tedbir kararları olmadan tek başına uygulanmıyor.  

Elektronik kelepçe takılması kararının 7/24 kesintisiz takibi, Elektronik İzleme Merkezi’nde yapılıyor. Şiddet mağduru ve yükümlü, aile mahkemesinin tedbir kararında belirtilen hususlar doğrultusunda sistem üzerinden izleniyor. Yükümlünün, şiddet mağduruna yaklaşmaması gereken asgari mesafe bilgisi Neşeli kararında olduğu gibi sisteme kaydediliyor. Yükümlü tarafından girilmemesi gereken tampon bölge ve yasak bölge de harita üzerinden işaretleniyor.

SİSTEM UYARI VERİYOR

Fail Mustafa Neşeli gibi elektronik kelepçe takmakla yükümlü kişi, şiddete maruz kalma ihtimali olan kişiye karşı mahkeme kararının belirttiği mesafeden örneğin bir kilometreden fazla yaklaşırsa; merkeze GPS üzerinden uyarı sinyali düşüyor. İzleme personeli de yükümlüyü arayarak; bulunduğu koordinattan ayrılması uyarısında bulunuyor. İzleme personeli, yükümlünün harekete devam etmesi ihtimalini göz önüne alarak mağdurla irtibata geçiyor. Mağdura olası şiddet tehlikesi hakkında bilgi verilerek, güvenli bölgeye geçmesi ve korunması için bir ekip gönderileceği bilgisi veriliyor.    Elektronik kelepçe takılmadan uzaklaştırma kararı halinde karardan haberdar edilen kolluk görevlileri, görev ve yetki sahibi oluyor. Mağdur, tedbire aykırılık halinde, kolluğu arayarak yardım isteyebiliyor.

ŞARJ ETMEK ZORUNDA

- EĞER yükümlü kendisine takılan elektronik kelepçe ünitesini şarj etmez veya kelepçenin kayışını kesme, koparma, klips olarak ifade edilen aparatı çıkarma ya da farklı bir teşebbüste bulunursa, bu da izleme personelinin ekranına uyarı olarak düşüyor. İhlal durumlarında izleme personeli tarafından ihlal tespit tutanağı düzenlenerek, bu tutanak ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmek üzere ilgili kolluk birimine ve bilgi için Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM) ivedilikle ulaştırılıyor.

Evden uzaklaştırma başta olmak üzere koruyucu tedbir kararlarının verilebilmesi için şiddet uygulandığına ilişkin delil yahut belgeye ise gerek yoktur. Yalnızca şiddet uygulandığına ilişkin beyanda bulunulması yeterli. Mağdurun, yükümlünün akrabaları ve yakınları tarafından şiddete uğrayacağı yönünde bir durum gelişmesi durumunda ise mağdura panik butonu veriliyor. Bu butona basıldığı anda izleme personelinin ekranına mağdurun panik butonuna bastığı ihbarı geliyor.

UYMAYANA 6 AY HAPİS

- TEDBİR kararlarına aykırı hareket eden yükümlülere, ilk uymamada 3-10 gün arası, sonraki uymama hallerinde 15-30 gün arası, toplam en fazla 6 ay zorlama hapsi verilebiliyor. Elektronik kelepçe uygulanması kararı en fazla 6 ay için verilebiliyor. Ancak tehlikesinin devam edeceğinin anlaşılması hâlinde süre uzayabiliyor.