Elektrikli makas eğitimi almadım

ANKARA’da 9 kişinin hayatını kaybettiği, 86 kişinin yaralandığı yüksek hızlı tren (YHT) kazasına ilişkin soruşturmada gözaltına alınan TCDD çalışanı 3 kişi, savcılık sorgularının ardından tutuklama istemiyle nöbetçi sulh ceza hâkimliğine sevk edildi. 3 görevli de tutuklandı.

Hareket memuru Sinan. Y, savcılık ifadesinde, görevi kapsamında “trenleri trafik kontrol memurunun verdiği seyir izin numarasını belirterek sevk ettiğini, tren hareket etmeden önce makinistle görüşerek son 30 dakikaya kadar gelen trenlerin nerelerde, ne kadar hız yapabileceğini gösteren belgeyi verdiğini” söyledi. Sinan Y. “Bu esnada kendisine treni sevk edeceğim hattı söylemem. Zira yayımlanan emir gereğince Ankara’dan tüm YHT’lerin çıkacağı hat, trafik kontrol memurunun aksi talimatı olmadığı sürece H1’dir” dedi. Sinan Y. ‘nin ifadesi özetle şöyle:

DAHİLİ TELEFONLA BİLDİRİR

“7 Aralık 2018 tarihli yazı ile 9 Aralık 2018 Pazar gününden itibaren Ankara Gar içindeki 8, 9, 10’uncu yolların YHT tarafından kullanılmaması, YHT’lerin tüm kabul ve sevk işlemlerinin 11, 12 ve 13’üncü yollardan yapılması yönünde talimat verildi. Değişiklik sonrası yolculu ve seferi için boş gelen trenler H2’den S makas değişikliği ile gireceği yola göre 1, 2 ya da 3 makas değişikliğiyle 11, 12 ve 13’üncü yollara kabul edilmeye ve burada saati geldiğinde yolcularını alıp beklemeye başlar. Trafik kontrol memuru daha önce gönderdiği trenin Eryaman İstasyonu’na vardığını tren makinistinden öğrendikten sonra yeni trenin çıkışına H1’den izin verdiğini bana dahili telefonla bildirir. Tren teşkil memuru (makasçı), H2’den yolculu ya da boş tren gelmiyorsa, harekete hazır bekleyen tren için trenin bulunduğu yolun numarasına göre 3 ya da 4 makası benim GMSR ya da telsiz talimatım üzerine H1’den çıkış yapacak şekilde düzenleyip hazır bekletir. Trafik kontrol memurunun verdiği seyir izni talimatı üzerine ben trene H1’den hareket emri veririm.

S MAKAS İÇİN BUTONA BASILIR

9 Aralık’ta yayımlanan emirde yüksek hızlı trenlerin Ankara YHT Gar-Esenkent yönünde H1’i, Esenkent YHT Ankara Gar yönünde H2’yi kullanacaklarının açıkça belli olduğu, aynı zamanda makinistlere bildirildiğinden onlar da Ankara’dan çıkışta H1’den gitmeleri gerektiğini bilir ve H2’ye girdikleri anda hemen durup, bunun nedenini trafik kontrol memuruna ya da bana sorup öğrendikten sonra verilecek talimata göre seyre devam etmeleri gerekir. Tren teşkil memuru Osman Y. ile GSMR konuşmasıyla teyit aldığımı hatırlıyorum. Bu konuşma kayıtlarında da mevcuttur. Makaslar kolla ya da kolay olsun diye matkapla çevrilerek düzenlenir. S makas panonun içinde bulunan butona basarak düzenlenir. Tren teşkil memuru makasta değişiklik olduğunu görür ve duyar. Panoda makasın hangisine geçtiğini belli edecek işaret yoktur.

İŞ MAKASÇILARA YÜKLENDİ

Olayın, tren teşkil memurunun (makasçı), bana makasları değiştirip treni H1’e aldığına dair teminat vermesine rağmen S makası H1’e tanzim etmemesi, H2’ye girdiğini gören 81201 YHT makinistlerinin yanlış yola girdiklerine dair bana ve kontrolöre herhangi bir bilgi vermemesinden dolayı kaynaklandığını, ayrıca 9 Aralık 2018’den önce daha risksiz ve insan faktörü daha az kullanılmak suretiyle işleyen sistemin değiştirilmesi suretiyle trenlerin kabul ve sevk işlemlerinin tamamen tren teşkil memurunun başarısına, çalışmasına, özverisine bağlayan üst yönetimin gerekli önlemi almayarak sorumlu olduğunu düşünüyorum. Herhangi bir kusurum yoktur.”

TEYİT ETTİĞİMİ HATIRLAMIYORUM

Makasçı Osman Y. ise savcılık ifadesinde, olay günü saat 05.00 sıralarında, hareket memuru Sinan Y.’nin talimatıyla kılavuz lokomotifin 8’inci yoldan H1’i takiben gitmesi için makası tanzim ettiğini söyledi. Osman Y., Ankara- Konya hattındaki yüksek hızlı trenin (YHT) hareketiyle ilgili ise şunları söyledi:
m “Gece en son gelip 11’inci yolda park halinde olan saat 06.30 Konya trenini, hareket memurunun H1’den sevk etmem talimatı üzerine panodan elektrik kontrollü ‘S’ makası, yeşil renkli butona basarak H1’e geçirdiğimi hatırlıyorum. Ancak yoğunluk nedeniyle hareket kontrol memuru Sinan Y.’ye bunu yaptığımı teyit ettiğimi hatırlamıyorum. Ben panodan elektrik kontrollü makasın işleyişini daha önce görmemiştim, eğitimini de almadım.

BİLMEDİĞİMİ SÖYLEDİM

Sadece 9 Aralık 2018 tarihinde yürürlüğe giren değişiklikle bu makasın önemi arttığı için 8 Aralık 2018 tarihinde servis müdür yardımcısı olarak bildiğim Ergün Bey’e bu makasın kontrolünü bilmediğimi söyledim. ‘Sen S makasın işlevini yapmazsın, öbür makaslara bakarsın’ dedi. Ben yine de kendisine sordum. O da bana anlattı. Ancak gece nöbetinde tek başına kalınca ne olacağı konusunda bir şey söylemedi. Zira o gece nöbetinin tek kişi tutulduğunu bilmiyordu. Ben de nöbete girdiğim ilk gün olan 9 Aralık günü öğrendim. Çalışma takvimimi ve mesaimi YHT Ankara Gar Müdür Yardımcısı belirler. Görev yaptığım süre içinde hiç gelip beni kontrol etmedi.