Elektrikli araçlar yaygınlaştıkça talepler artıyor... Bina ve site otoparklarına şarj istasyonu kurulabilir mi? | 12 SORU 12 YANIT

Elektrikli araç satışları bu yılın ilk 9 ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 860 artarak 40 bin adeti geçti. Trafikte sayıları günden güne artan elektrikli araçlar, apartman ve sitelerde yeni bir konuyu gündeme getirdi: Otoparklara kurulması talep edilen şarj istasyonları... 

Alışveriş merkezlerinde, benzin istasyonlarında, şehirler arası dinlenme tesisleri gibi yerlerde şarj istasyonları bulunsa da çoğu araç sahibi, aracını binasının otoparkında şarj etmek istiyor. Ancak bu durum, araç sahipleri ile bina sakinlerini karşı karşıya getiriyor. 

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz Avukat Ümit Yasin Kısa, “25 Mart 2021’de mevcut ‘Otopark Yönetmeliği’nde bazı değişiklikler ve eklemeler yapıldı. Buna göre komşu parsellerle ortak otopark uygulaması, otopark ihtiyacının ne şekilde karşılanacağı, otopark vasıflarının nasıl olması gerektiği ve zorunlu otopark adedi detaylandırıldı” dedi ve ekledi:

“Otopark adedi 20 ve üzeri olan yeni yapılara ilişkin ruhsat başvurularında, zorunlu otopark alanlarının bir adetten az olmamak üzere en az yüzde 5’inin, ilgili standartlara göre şarj ünitesi dâhil elektrikli araçlara uygun olması şartı getirildi. Yeni yapılacak genel otoparklar ve bölge otoparkları ile AVM otoparklarında belirli alanların elektrikli araçlara uygun olarak düzenlenmesi hükümleri de yürürlüğe girdi."

Ancak bu tarihten önce inşa edilmiş binalarda böyle bir şart bulunmuyor. Sorun da tam olarak burada başlıyor. 

Araç sahipleri binanın ya da sitenin otoparkında elektrikli araçları için özel bir alan tahsis edilebilir mi?

Kat malikleri izin vermezse ne yapılabilir?

Eğer kişiler belli bir çoğunluğu sağlarsa bu talep gerçekleşebilir mi?

Bunun gibi pek çok soruyu Avukat Ümit Yasin Kısa ile masaya yatırdık.

'ORTAK BİR ALAN İÇİN TALEPTE BULUNULMASI ÖNEMLİ'

1-) Şu an eski mevzuata göre inşa edilmiş bina sayısı oldukça fazla ve bu binalarda yaşayan elektrikli araç sahipleri şarj istasyonu kurmak için bir yer talep ediyor. Böyle bir durumda süreç nasıl işlemeli? 

Öncelikle yönetim planı incelenmeli ve buna dair herhangi bir hüküm var mıdır araştırılmalıdır. Yönetim planında eğer hüküm varsa yönetim planı uygulanır. Yönetim planında hüküm bulunmaması hallerinde önemli olan husus şudur: Bu talep yalnızca kendileri için mi yoksa ortak bir tesis kurulması için mi?

Yalnız kendi kullanımları için böyle bir talepleri varsa karar çoğunluğu farklı olacaktır. Ancak ortak bir alan için bu talepte bulunulursa, bu yeni ve yararlı tesis inşası olacağından sitenin en yetkili karar organı olan kat malikleri kurulunda buna uygun karar alınması ile alan inşa edilebilir.

2-) Bazı araç sahipleri evinden hat çekebileceği bir alan da talep ediyor. Böyle bir hakları bulunuyor mu? 

Bir kat maliki yalnız kendisinin kullanımına özgü olarak kendi konutundan hat çekmek istiyorsa bu da esaslı değişiklik olacağından, yönetim planında bir hüküm yoksa, bunun da kat malikleri kurulu kararı ile olması gerekmektedir. Aksi takdirde kat malikinin böyle bir hakkı olmayacaktır.

3-) Yönetici, şarj istasyonu kurulmasına tek başına karar verip yaptırabilir mi?

Site yöneticisinin yetki ve sorumlulukları kanunda sınırlı sayıda belirlenmiştir. Bu gibi haller için yöneticiye kat malikleri kurulu tarafından ayrıca yetki verilmiş olmadıkça yöneticinin buna tek başına karar verme yetkisi bulunmamaktadır.

‘KİMİN ŞARJ İSTASYONUNU NE KADAR KULLANDIĞI KAYIT ALTINA ALINMALI’

4-) Eğer tüm kat malikleri şarj ünitesi için gerekli izni verirse masrafları kim karşılıyor?

Kat malikleri tarafından gerekli izinler verilirse ve ortak bir alan inşa edilirse bu alanın giderlerine alanı kullanacak olan kat malikleri arsa payları oranında katılacaktır. Bunun için bu alanı kimlerin, ne kadar kullandığının da kayıt altına alınması gerekmektedir. 

5-) Gelen fatura kişilere özel mi geliyor yoksa aidata mı yansıyor? 

Burada hakkaniyetli olan, bu alanın kullanıcılarına kullandıkları elektrik oranında ücret tahakkuk ettirilmesidir. Bunun için bir sayaç takılmalı ve alanı kullanan kat maliklerinin kullanım miktarına göre ücret yansıtılmalıdır kanaatindeyim. Bu ortak alan olacağından kişilere özel fatura gelme imkânı olmayacaktır, bu halde aidata yansıtılması gerekecektir. 

6-) Bazı apartman veya sitelerde, tüm maliklerin kullanımına uygun otopark alanı olmayabilir. Binada yeterli sayıda park yeri yoksa ne olacak? 

Bu gibi hallerde sitenin en üst karar merci olan kat malikleri kurulu tarafından bir karar alınması gerekmektedir. Bunun çözümü tesisi dönüşümlü kullanma olabileceği gibi başka alternatif çözümler de getirilebilir.

7-) Şarj istasyonunu kurduran kişi evi sattı diyelim. Daireye gelen yeni mülk sahibi istasyonu kullanabilir mi? 

Kat mülkiyeti hukukumuza göre kat maliklerinin sahip oldukları haklar ve sorumluluklar kat malikliği ile mümkün olmaktadır. Bir kat maliki hak ve yetkilerini ilgili taşınmazdaki arsa payının sahibi olduğu müddetçe kullanabilir. Eğer üçüncü bir kişi bu arsa payını satın alırsa, artık kat maliki kendisi olacaktır. Bu nedenle bir konut satın alan kişi, önceki kat malikinin sahip olduğu tüm haklara doğrudan sahip olacaktır.

‘TEKNİK MASRAFLAR ARSA PAYLARI ORANINDA PAYLAŞTIRILMALI’

8-) İstasyonların teknik sorunları olabilir. Bu noktada masrafları kim karşılayacak? 

Eğer yönetim planında veya kat malikleri kurulunda başkaca bir karar alınmadıysa, bu istasyonun giderlerinin istasyonu kullanan kat malikleri arasında arsa payları oranında paylaştırılması gerekmektedir. 

9-) Yönetici, faturasını ya da aidatını ödemeyen araç sahibinin şarj istasyonunu kullanmasını engelleyebilir mi?

Yöneticinin bu gibi işlemleri yerine getirebilmesi için kat malikleri kurulu tarafından yetkilendirilmesi gerekmektedir. Eğer kat malikleri kurulu bu şekilde karar almışsa ilgili kişi bu kararı uygulayabilecektir.

‘KİRACILAR TEK BAŞINA YENİ BİR ŞARJ İSTASYONU TALEP EDEMEZ’ 

10-) Kiracılar şarj istasyonu talep edebilir mi? 

Kiracılar da aynı kat malikleri gibi var olan alandan faydalanabilirler. Kiracıların şarj istasyonu talep etmesi eğer mevcut istasyondan yararlanma talebiyse kendileri kat malikinin haklarını kullanabileceklerinden bu talepte bulunabilirler. Ancak kiracının talebi yeni bir tesis inşa edilmesi ise burada kat malikinin bu talebi kat malikleri kuruluna götürmesi gerekmektedir.

11-) Kiracı ya da mülk sahibi kimseye haber vermeden şarj istasyonu kurdurursa ne olur? 

Bir kat maliki veya kiracı gerekli karar veya izinleri almadan ana taşınmazda esaslı değişiklikler yapmaya kalkarsa haksız işgalci konumuna düşer. Diğer kat malikleri bu işgalin ortadan kaldırılması için kendisine dava açıp mahkeme kararıyla inşa edilen şeyi kaldırtabilir. Ayrıca mahkeme kararının uygulanması için gereken tüm masraflar da bu kişilerden tahsil edilir.

12-) Yönetim planı yeterince kapsamlı olmayan binalarda, sonradan yer tahsisi için nasıl bir yol izlenebilir?

Bu gibi hallerde, eğer yönetim planında bir hüküm mevcut değilse, site içerisinde düzeni sağlamak için kat malikleri kurulunun karar alarak bu düzenlemeyi yapması veya karar alarak yönetime yetki vermesi gerekmektedir.

Eğer hiçbir şekilde bir karara varılamıyorsa kat maliklerinden birinin açabileceği dava ile mahkemeden bir düzenleme getirmesi istenebilir. Bu halde mahkemenin konu hakkında vereceği karar uygulanacaktır.

Fotoğraflar: iStock