El öpme Şaman geleneği
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 01, 2003 01:36
CHP Adana Milletvekili Tacidar Seyhan'ın, trafik kazasında ölen oğlu Engin Seyhan toprağa verilirken, kefeni açıp sağ elini öpmesi dikkat çekti. Bu geleneğin özellikle Çukurova bölgesinde Arap kökenli belli kesimlerde görüldüğü, Orta Asya Şaman Kültürü'nün günümüze bir yansıması olduğu belirtildi.
İslamiyet öncesi Türk kültürü ve Şaman etkileri konularındaki araştırmalarıyla tanınan Adana Büyükşehir Belediyesi danışmanlarından Orhan Ürgenç, bu davranışın bölgede rastlanan bir durum olduğunu söyledi. Ürgenç şu bilgiyi verdi: ‘‘Şaman kültürü, Sami kültürünün etkisine girmemiş Araplar'da, Anadolu'ya göre daha yaygın. Cenazede iki tür el öpme var. Biri, yıkanma sırasında aile bireyleri büyüklerinin elini öper. Bu ölümünü kabullenme, vedalaşmadır. Bu el öpme ise çok farklı. Şaman kültüründe şehitlik olmayıp kahramanlık, alplik ve bilgelik vardır. Baba çocuğun elini öpmez, ama burada baba, ölümden kendini sorumlu tutuyor, özür diliyor. Onun hakkında anlattıklarına göre, alplik payesi veriyor. Böylece elini öpüyor. Ailenin diğer fertleri de buna uyuyor. Bektaşilerde de bu geleneğe rastlanır.’’