’Eksik etek’ devrimi
Güncelleme Tarihi:
Şehriban OĞHAN / ANKARA
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 12, 2006 00:00
"Kadının sırtından sopayı, karnından sıpayı eksik etmeyeceksin", "kaşık düşmanı", "eksik etek" gibi atasözü ve deyimler artık tarih oluyor.
Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın, kadını aşağılayan, kötüleyen ve ikinci sınıf gösteren deyim ve atasözlerini sözlüklerden çıkaracaklarını açıkladı. 7 kişilik çalışma grubu oluşturan TDK, 20 bine yakın deyim ve atasözünü bilimsel incelemeye tabi tutacak. Bazıları argo, bazıları ise özellikle doğu ve güneydoğu bölge ağızlarında kullanılan, Türk gelenek, kültür ve inançlarına uymayan sözleri yeni sözlüğe almayacak olan TDK, bu olumsuz mesajların nesilden nesile geçmesini engelleyerek unutturmayı hedefliyor.
35 YILLIK DEĞİŞİM
Akalın kadına yönelik olumsuz sözleri ayıklama gerekçelerini "Annelerimiz, eşlerimiz, kızlarımız, kız kardeşlerimiz toplumumuzun en değerli bireyleri. Gerek kültürümüzde, gerek inançlarımızda zaten kadına değer veren bir anlayış bulunmakta. Üzerimizdeki emeklerini nasıl inkar edebiliriz" sözleriyle açıkladı. Diyanet İşleri Başkanlığı da geçtiğimiz günlerde Hazreti Muhammed’e atfedilen ve kadını aşağılayan hadislerin hadis kitaplarından çıkarılacağını açıklamıştı.
Ayıklama yapılacak sözler
Yeni sözlükte yer almayacak bazı atasözü ve deyimler şöyle: Gül dalından odun, beslemeden kadın olmaz/ Kadın erkeğin şeytanıdır/ Kadının sofusu, şeytanın maskarası/ Kadının şamdanı altın olsa mumu dikecek erkektir/ Avrat var arpa unundan aş yapar, avrat var buğday unundan keş yapar/ Avrat var ev yapar, avrat var ev yıkar/ Avradı eri saklar, peyniri deri/ Kadının sırtından sopayı, karnından sıpayı eksik etme/ Kötü kabağın kötü dölü olur/ Ağustostan sonra ekilen darıdan, kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmez/ Al atın iyisini yiyeceği bir yem; al avradın iyisini giyeceği bir don/ Oğlan babadan öğrenir sofra dizmeyi, kız anadan öğrenir sokak gezmeyi/ Avrat malı, kapı mandalı.
35 YILLIK DEĞİŞİM
Akalın kadına yönelik olumsuz sözleri ayıklama gerekçelerini "Annelerimiz, eşlerimiz, kızlarımız, kız kardeşlerimiz toplumumuzun en değerli bireyleri. Gerek kültürümüzde, gerek inançlarımızda zaten kadına değer veren bir anlayış bulunmakta. Üzerimizdeki emeklerini nasıl inkar edebiliriz" sözleriyle açıkladı. Diyanet İşleri Başkanlığı da geçtiğimiz günlerde Hazreti Muhammed’e atfedilen ve kadını aşağılayan hadislerin hadis kitaplarından çıkarılacağını açıklamıştı.
Ayıklama yapılacak sözler
Yeni sözlükte yer almayacak bazı atasözü ve deyimler şöyle: Gül dalından odun, beslemeden kadın olmaz/ Kadın erkeğin şeytanıdır/ Kadının sofusu, şeytanın maskarası/ Kadının şamdanı altın olsa mumu dikecek erkektir/ Avrat var arpa unundan aş yapar, avrat var buğday unundan keş yapar/ Avrat var ev yapar, avrat var ev yıkar/ Avradı eri saklar, peyniri deri/ Kadının sırtından sopayı, karnından sıpayı eksik etme/ Kötü kabağın kötü dölü olur/ Ağustostan sonra ekilen darıdan, kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmez/ Al atın iyisini yiyeceği bir yem; al avradın iyisini giyeceği bir don/ Oğlan babadan öğrenir sofra dizmeyi, kız anadan öğrenir sokak gezmeyi/ Avrat malı, kapı mandalı.