Eklem ağrısıyla kavranan sanat

İlginç bir kitap piyasada: Artrit ve Sanat. Büyük Larousse'a göre artrit, ağrı, kızartı, sıcaklık ve şişmeyle kendini gösteren bir eklem iltihabı. Eklem iltihabıyla sanatın ne ilgisi var diye düşünenler, Wyeth İlaçları AŞ'nin desteklediği ve Okuyanus Yayınları'nın yayımladığı kitabı okuduklarında çok şaşıracaklar. Kitapta edebiyat, plastik sanatlar, sanat tarihi ve çizer dünyasından birçok ünlü ismin yazısı var.

Mesela yazar Buket Uzuner, kitapta yer alan ‘‘Birinci Tekil Şahsın Artrit Hikayesi’’ başlıklı yazısında başından geçen bir artrit anısını öyküleştiriyor.

Prof. Dr. Hüsrev Hatemi ise, ‘‘Artrit ve Sanat’’ başlığıyla Fatih Sultan Mehmet'ten başlayıp, edebiyat, şiir ve tiyatro tarihinde artritin izlerini arıyor. Bir fıkra aktarıyor: ‘‘Bir de Necip Fazıl Kısakürek'ten romatizma fıkrası var. Uydurma olan bu fıkraya göre, Necip Fazıl bir konuşmasında 'Bizim için en büyük tehlike komunizmadır' derken yaşlı bir hanım dinleyici 'Romatizmayı unutma evladım' demiş.’’

Kitapta yazısı bulunanlardan biri de romancı Mario Levi. Yazısına ‘‘Artrit mi? Benimle ne ilgisi var?’’ diyerek başlayan Levi, eklem iltihabı nedeniyle yazı yazan elini kullanamama kabusunu irdeliyor.

Cem Mumcu'nun ‘‘Killing'in Istırabı’’ adlı kısa yazısı da ilginç. Ünlü fotoroman kahramanı Killing bir iskeletti. Şöyle diyor Cem Mumcu: ‘‘Merak ettiğim bir şey daha var: Killing de artrit olmuş mudur? Şimdi yaşlı bir iskelet olduğuna eminim. Belki de sedirde kıpırdamadan oturup pencereden geleni geçeni izliyor, eski günlerini yad ediyordur...’’

Kitapta ayrıca Harun Reşit ‘‘Çeliğe Hapsedilmiş Yaşam; Frida Kahlo’’, İnci Eviner ‘‘Kadavra Bitkileri’’ Şenol Mumcu ‘‘Osteoartrit Neye Yarar?’’, Taluş Özdeş ‘‘Dufy Renoir ve Artrit’’ ve Yusuf Eradam ‘‘Eklem Fareleri’’ başlıklı yazılarıyla sanatın başka dallarının penceresinden artrite bakıyorlar. Kitaptaki desenler ise, Mehmet Ulusel'e ait.

ÇELİĞE HAPSEDİLMİŞ RESSAM

Meksikalı ressam Frida Kahlo 6 yaşında çocuk felci geçirmiş, ayağı sakat kalmıştı. 18 yaşında bir trafik kazasında omurgası kırıldı. Ömrü boyunca ağrılardan kurtulamadı. Hep çelik korse taktı. Belki de bu yüzden hep kendi resimlerini yaptı. Resimlerinde hep çektiği ızdırabı anlattı.