Efes koruma altına alınıyor

İzmir Valisi Cahit Kıraç, Efes'in UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine geçmesini önemsediklerini ve bu sürecin ivedilikle sonuçlandırılması için konuyu hassasiyetle takip ettiklerini söyledi. Efes'in UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi'nde bulunduğunu asli listeye geçmesi için Efes Alan Yönetim Planı hazırlanması gerektiğini belirten Vali Kıraç, planın hazırlanmasından sonra UNESCO'ya müracaat edileceğini bildirdi. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Selçuk Belediyesi arasında gerekli mutabakatın sağlandığını ve adaylık başvurusu için gerekli olan Alan Yönetim Planı çalışmalarının yapılacağını dile getiren Vali Kıraç, Efes gibi değerlerin kültürel zenginliklerin anlatılmasına, anlaşılmasına ve tanıtımına büyük katkıları olduğunu vurguladı.
Kültürel mirasın kalkınmaya yönelik değerlendirilebilecek kaynaklar olduğunu belirten Vali Kıraç, şunları söyledi:
“Üzerinde yaşadığımız topraklar, tarih boyunca gelmiş geçmiş, birbirleriyle ve yaşadıkları çevreyle etkileşim içerisinde bir hayat sürmüş, bu topraklardan etkilenmiş, bu topraklara anlam kazandırmış sayısız medeniyet izleriyle doludur. Tepekule, Kadifekale, Efes, Bergama (Akslepion, Akropol, Kızılavlu), Foça (Phokaia), Çeşme (Erythrai), Aliağa (Kyme), Urla 'Klazomenai), Seferihisar (Teos-Sığacık), Ahmetbeyli (Claros ve Nation) ve devam edip giden birçok ören yeri, tarihi zenginlik ilimiz sınırları dahilindedir. Böylesine eşsiz kültürel zenginliklere sahip topraklarda yaşamak bizler için hem gurur kaynağı, hem de onlara sahip çıkmak, ortaya çıkarmak, korumak ve gelecek kuşaklara aktarmak sorumluluğunu yüklemektedir. Elbette insanlığın ortak değerleri olan bu zenginliklerin tanıtılması, tüm insanların hizmetine sunulması için UNESCO gibi bir kuruluşa bağlı birimlerin görüş ve tespitleri büyük önem arz etmektedir.”
Vali Kıraç, başta Akslepion, Akropol, Kızılavlu olmak üzere diğer kültürel zenginliklerin de UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine alınması gerektiğini, bununla ilgili hazırlık çalışmalarının da yürütüldüğünü vurguladı.

UNESCO DÜNYA KÜLTÜR MİRASI

UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası listesinde Türkiye'den 9 şehir bulunuyor, ayrıca 23 yer de aday gösterildi ve geçici listede yer alıyor.
Kapadokya ve Göreme Milli Parkı, Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası ile İstanbul'daki tarihi yerler 1985 yılında listeye dahil edildi. Daha sonra 1986 yılında Hitit'in başkenti Hattuşaş, 1987 yılında Nemrut Dağı, 1988 yılında Pamukkale ve Hierapolis Milli Parkı ile Ksantos-Letoon listeye alındı. Tarihi Safranbolu evleri 1994 yılında listeye girerken Türkiye'den giren 9. şehir ise 1998 yılında Truva Antik Şehri oldu.
Türkiye'den aday gösterilen 23 yer ise şunlar:
Efes (1994), Karain Mağarası (1994), Sümela Manastırı (Meryem Ana Manastırı 2000), Alahan Manastırı (2000), Aziz Nikolaos Kilisesi (2000), Harran ve Şanlıurfa (2000), Urartuların Ahlat Mezarlığı ve Osmanlı Hisarı (2000), Kalesi ve Surları Diyarbakır (2000), Selçuklu Kervansarayları Denizli ile Doğubayazıt arası (2000), Konya-Selçuklu Medeniyeti (2000), Alanya (2000), Mardin Kültürel Peyzaj (2000), Bursa ve Cumalıkızık Erken Osmanlı kentsel ve kırsal yerleşim (2000), Edirne Selimiye Cami (2000), St.Paul Kilisesi, St.Paul'u çevreleyen tarihi eserler (2000), İshak Paşa Sarayı (2000), Kekova (2000), Güllük Dağı-Termessos Milli Parkı (2000), Arkeolojik Site Afrodisias (2009), Antik Kentler Likya Medeniyeti (2009), Arkeolojik Site Sagalassos (2009), Neolitik Site Çatalhöyük (2009), Arkeolojik Site Perge (2009).

MÜRACAAT İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR

Bir kentin ya da bölgenin UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alabilmesi için başvurmak konusunda en temel şart Alan Yönetim Planı'nın hazırlanması. Efes için İzmir Kalkınma Ajansı (İZKA) adına İzmir Valiliği ile protokol imzalandı. Plan hazırlandıktan sonra Efes, önümüzdeki aylarda diğer adaylık kriterlerini tamamlayacak ve UNESCO'ya resmen başvurulacak. Efes kazılarını 100 yıldan uzun bir süredir Avusturyalı'lar yürütüyor. Bu nedenle Avusturya'nın UNESCO'ya yapılacak başvuruya destek vereceği öğrenildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile İzmir Kalkınma Ajansı'nın (İZKA) yürüteceği çalışma sonucunda hazırlanacak planın 2010'da UNESCO'ya teslim edilmesi hedefleniyor. Efes'in asil listeye girmesi durumunda, Türkiye'den bu listede yer alan 10. kültür mirası olacak. İmzalanan protokol çerçevesinde, planı Kültür ve Turizm Bakanlığı hazırlayacak, finansmanı ise İZKA tarafından karşılanacak.
Dünyanın 7 harikasından birisi olan Artemis Tapınağı'nı içinde barındıran, yılda 2 milyon turistin ziyaret ettiği Efes Hıristiyanlığın ilk döneminde çok önemli rol oynamış, Bülbül Dağı'ndaki Meryem Ana Evi ise bir hac yeri olarak kabul edilmiştir.
İzmir'in kuzeyinde yaklaşık 100 kilometre uzaklıkta, Bakırçay Havzası'nda yer alan ve ülkemiz uygarlık tarihinin en eski yerleşmelerinden biri olan Bergama, tarih öncesi dönemlerden başlayarak İon, Roma ve Bizans uygarlıkları ile devam eden dönemde dünya çapında büyük önemi olan arkeolojik eserlere sahip olmuştur. Bergama'nın güneybatısında antik dönemin önemli sağlık merkezlerinden Asklepion, ilk yerleşim alanı olan 300 metre yüksekliğinde dik bir tepe üzerinde kurulan Akropol ve M.S. 2. yüzyıla tarihlenen Serapis Tapınağı (Kızıl Avlu), tiyatro, hamamlar, su yolları ve Agora, yörenin turistik cazibesini oluşturmaktadır. Yine Bergama'nın ve insanlık tarihinin en önemli eserlerinden olan Zeus Sunağı, 1897 yılında Almanya'ya kaçırılmıştır ve tüm girişimlere rağmen Türkiye'ye iade edilmemiştir. En önemli sağlık merkezlerinden olan Asklepion için, “ölümün giremediği yer” denilmiştir. Bu söz bile bölgenin önemini gözler önüne sermektedir. Asklepion, özellikle müzikle, şifalı otlarla ve sularla tedavide öne çıkıyordu.