Efendiler ve köleler

İLLA Julius Sezar lisanını hatmetmiş olmamıza gerek yok, dilimiz Ural - Altay familyasına dahil bulunsa bile yine de Latincede 'hürriyet' anlamına gelen 'libertas' kelimesinin çeşitli Frenk dillerindeki türevleriyle bayağı aşinalığımız vardır.Dolayısıyla da, 'Liberya' dendiğinde manayı aşağı yukarı çıkartırız.Anladınız, küçümen Afrika ülkesini kastediyorum.Ancak, aynı coğrafi adın o 'libertas'tan değil de, Roma İmparatorluğu'nda azad edilmiş köleyi tanımlayan 'libertus'tan kaynaklanması ihtimali mevcut... Çünkü malum, söz konusu Liberya ta 19. Yüzyıl ortalarına doğru ve fi tarihinde Kara Kıta'dan Amerika'ya götürülmüş zenci esirlerin torunları tarafından kurulmuştur.Yanılmıyorsam Protestan Klisesi'yle de ilintisi olan bir hayır kurumu Batı Afrika'daki bazı boş toprakları İngilizlerden satın alıp, oracığa bir devlet oturtmuştur.Yani, 'libertas' veya 'libertus' kökenli isim geçiyor ya, uluslararası siyasetbilim mitolojine göre Liberya'nın mayasında özgürlük olduğu varsayılır. Cart, kaba kağıt !* * *EVET öyle, çünkü bugün yerkürenin en belalı yerlerinden biri olan ve hanidir ve hanidir sürekli iç savaş bile değil, onun da ötesinde, esrarkeş haydut çetelerinin korkunç dalaşını yaşayan bu zavallı ülkeyle 'özgürlük' kelimesi yanyana gelemez.Gelemez, zira Amerika'dan 'azad edilmiş olarak' dönenler daha ilk andan itibaren, dedelerinin tanık olduğu modeli bu kez Afrika'da bizzat kendileri inşa ettiler.'Hürriyet' adına Okyanus'un batısından tekrar doğusuna geçenler Monrovia başkentli yeni devlette müthiş bir kast sistemi oluşturarak, 'yerli ahali'nin (!), yani toprakların gerçek sahiplerinin birazcık dahi söz sahibi olmasına izin vermediler.Ve en dehşeti, onları 'vahşi', 'barbar', 'yamyam' diye aşağıladılar.Yeraltı kaynaklarından dolayı gayet zengin olan, daha doğrusu olması gereken sathı kendi aralarında talan ederek, 'zavallıcık'lara sefalet ve esaret reva gördüler.Evet evet, eski esirler yeni esaretin 'efendiler'i olarak hüküm sürdüler.* * *ŞİMDİ ayrıntıya girmeyeceğim, işte Liberya'da hanidir devam eden ve nihayet dün BM gücünün 'tampon' olarak buraya sevkedilmesine zemin yaratan korkunç kaos ve vahşet, aslında yukarıdaki 'köle - efendi' ilişkisinin uzantısını oluşturuyor.Şu farkla ki, seksenli yıllarda ilk kez iktidara ulaşabilen 'yerliler' bu defa da hem Amerika kökenli eski 'elit'in canına okuyor, hem de kendi aralarındaki kabile ve çıkar çelişkilerinden ötürü birbirlerine katliam uyguluyor.Üstelik, ne katliam !Resmen 'devlet başkanı' gözüken ve özünde gerçek bir gangster olan Charles Taylor adındaki iblisin beş - on yaşındaki çocukların eline 'Kalaşnikov', damarına da eroin vererek onlara ebeveynlerini öldürtmesini mi sayayım ?Yoksa, her biri başka bir eşkiya olan diğer 'savaş ağaları'na mı uzanayım ?'Libertas'mış adı batsın, Liberya insanlığın gözü önünde bütün olarak ölüyor.* * *BM askeri durumu düzeltebilecek mi ? Hayat ölüme galebe çalacak mı ?Çok şüpheliyim ama dileyelim ki öyle olsun ve 21. Yüzyılın utancı biraz bitsin.Ve, ah 'libertas', ah 'özgürlük' , efendiler ve köleler; evet evet köleler de senin adına ve her zaman ve her yerde neler yapmadılar ki...