Edirne'deki tarihi sinagog restore ediliyor

Edirne’nin Kaleiçi semti Marif Caddesi üzerindeki bulunan tarihi sinagogun restorasyonu, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 3 milyon 700 bin liraya ihale edilerek yer teslimi yapıldı. Restorasyonu yapacak olan inşaat şirketi, sinagogdaki çalışmalarına başladı. Tarihi sinagog, yığma ve çelik konstrüksiyon kullanılan nadir eserlerden biri olarak biliniyor. Restorasyon için teknik şartnamesi hazırlanırken, Vakıflar Genel Müdürlüğü Türkiye’deki Yahudi Cemaati’nden de görüş aldı. 2012 yılının sonuna kadar bitirilmesi planlanan sinagogun ibadete açılıp açılmayacağı henüz bilinmiyor. Onarım kapsamında sinagogun içinde yer alan kullanılamaz durumdaki malzemeler sökülerek kaldırılacak, taşıyıcı sistemi ise çelik konstrüksiyon olarak inşa edilecek. Restorasyon kapsamında binanın orijinal yapısını korumak için yığma tuğla kullanılmasına karar verilirken, tavanların ‘Bağdadi’ tekniği ile yapılarak, tüm yüzeylerin sıvanacağı belirtildi.

MAHALLELİ SEVİNDİ

Edirne Büyük Sinagogun olduğu Marif Caddesi sakinleri de restoran yapılmasına sevindi. Yıllardır harabe şeklinde duran sinagogun restore edilerek ibadete açılmasının kendileri için de önemli olduğunu belirten 52 yaşındaki Mustafa Kutlu, “1978 yılından beri bu mahallede yaşıyorum. O zamanlar ibadet için Pazar günleri gelenler vardı. Çatıdaki kurşunlar çalındı ve sinagog su alıp çökmeye başladı. 1992 yılından beri sinagog bu halde duruyor. Harabe içerisinde Vakıflar Bölge Müdürlüğünce temizlik yapıldı. Daha sonra kendi haline bırakıldı. Tarihi bir yer restore edilmesi gerekiyor” dedi.

GEÇMİŞİ 1492'YE DAYANIYOR

Geçmişi, 1492 yılında Avrupa’daki baskılardan kaçarak Osmanlı İmparatorluğu’na sığınan Seferad Cemaati’ne kadar uzanan sinagogun bugünkü binası 1907’de inşaa edildi. 1992 yılından sonra kaderine terk edilen sinagogun çatısına leylekler yuva yaptı. Çevresindeki demir kapı ve parmaklıklarçürüyen sinagog, yıkılan duvarların dışında tam bir harabeyi andırıyor.

İsrail ile Türkiye arasında tarihi bir bağı simgeleyen sinagoga ilgi, İsrail devletinin kurulması ve Edirne’deki Yahudi Cemaati’nin İstanbul’a yerleşmesiyle azaldı. 1983 yılından bu yana kullanılmayan sinagogun mülkiyeti 1995’te Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne geçti. Kullanılmasa da tarihi açıdan Yahudiler için büyük önem taşıyan sinagog, Edirne’de doğan Türk Sinagog Musikisi’nin (Maftirim) de kaynağını oluşturuyor.