Eczane enflasyonu var

Eczacı Odası Başkanı Erkan Önsel:uaeiylmklmykeuimka

İstanbul'daki eczanelerin sayısı 4 bine ulaştı. Buna karşılık Eczacı Odası Başkanı Erkan Önsel, serbest çalışan eczacıların yüzde 25'inin gizli iflas ile karşı karşıya olduklarını çünkü devlete yaptıkları reçeteleri zamanında tahsil edemediklerini söylüyor. Eczane sayısındaki patlamayı önlemek için hazırlanan yasa tasarısı ise bir yıldır bakanlıkta bekliyor.

İstanbul'da her yıl ortalama 350 yeni eczane açılıyor. Şehrin özellikle kazanç getiren bazı cadde ve sokaklarında yan yana 15-20 eczane bulunuyor. Tüm bu verilere bakıp da eczacılığın çok para kazandırdığını düşünmeyin, çünkü Eczacı Odası Başkanı Erkan Önsel'e göre serbest olarak çalışan eczacıların yüzde 25'i gizli iflas tehlikesi altında. İflası körükleyen nedenlerin başında kamu kurumları için düzenlenen reçeteler geliyor. Eczacı Odası rakamlarına göre piyasadaki ilacın yüzde 70'ini devlet satın alıyor. Anlaşmaya göre 18 işgünü içerisinde devletin eczacılara olan borcunu ödemesi gerekiyor. Ancak Önsel, Bağ-Kur'un ödemelerini iki ayda yaptığını belirtiyor. Bu durum ilaçlarını depolardan belirli süreler için satın alan eczacıları zor duruma düşürüyor. Depolara olan borçlarını, kiralarını ve vergilerini zamanında ödeyemiyorlar. Önsel, ‘‘böyle devam ederse eczacılar kamu kurumlarına ilaç verip vermemeyi tartışacaklar’’ diyor.

4 bin kişiye, 1 eczane

Eczacı Odası yaşanan eczane enflasyonu üzerine 1998 yılı başlarında bir yasa tasarısı hazırlamış. Tasarıda nüfusa ve yoğunluğa göre eczane sayılarının ayarlanması savunuluyor. Tasarıda belirlenen rakamlar şöyle: 10 bin kişiye kadar nüfusu olan yerlerde 3 bin kişiye 1 eczane, 200 bin kişiye kadar 3500 kişiye 1 eczane ve 200 binden fazla nüfusu olan yerlerde 4 bin kişiye 1 eczane. Şu anda yürürlükte olan yasa eczane açılmasına dair hiçbir kısıtlama getirmiyor ve İstanbul'da bugün yaklaşık olarak 2750 kişiye bir eczane düşüyor. Tasarı ayrıca eczaneler arasında olması gereken mesafeleri yukarıdaki kategorilere göre 50, 100 ve 200 metre olarak düzenlemiş. Yasa taslağı Sağlık Bakanlığı'na sunulmuş ve inceleniyor.

Erkan Önsel hazırlanan yasa taslağından ötürü genç eczacılar arasında ‘‘bize eczane açtırmak istemiyorlar’’ anlayışının hakim olduğunu söylüyor. Ancak amaçlarının böyle olmadığını ve bugün zaten para getirecek bir yerde eczane açmanın neredeyse imkansız olduğunu, hava paralarının 10 bin dolardan başladığı yerler olduğunu belirtiyor. Önsel ayrıca meslekle ilgili düzenlemelere eczacılık fakültelerinden başlanması gerektiğini savunuyor. ‘‘Fakültelerde verilen eğitim serbest eczacılık eğitiminden çok genel teoriye yönelik eğitimdir. Klinik eczacılık, sanayi eczacılığı ile ilgili eğitim alınmıyor. Ayrıca eczacılık fakültelerinin kontenjanlarına sınırlama getirilmesi lazım. Ama bunun yerine Erzurum'a fakülte açılıyor. Biz işsiz eczacılar derneği kurulsun istemiyoruz. Devletin bir politika tespit etmesi gerekir’’ diyor.

Kiralık diplomalar

Eczacı Odası, yasal yollardan kazanç elde edemeyip, meslek etiğine aykırı yollara başvuran insanlarla da mücadele ediyor. Bunlardan bir tanesi ilaçlarda iskonto yapılması. Meslek ahlakına aykırı olduğu kadar haksız rekabeti de körüklüyor. Üstelik bir ilacı etiketindeki fiyatın altında veya üstünde satmak suç teşkil ediyor. Bazı eczacılar ise rekabet sonucu devlete düzenlenen reçetelerden katılım payı almıyorlar. Önsel, ‘‘insanlar 'iyi ya katılım payı almıyorlar işte fena mı?' diyebilir. Ama bunun sonu yok. Bir eczacı katılım payını almıyorsa acısını başka bir yerden çıkarıyordur. Karne alıp, hekime yazdırıyor ve boş kupürleri yapıştırıp parasını alıyorlar. Yasal yolları savunmak lazım’’ diye belirtiyor.

Meslek ahlakına ve yasalara aykırı uygulamalardan bir tanesi ise Önsel'in muvazaa (sahte) dediği eczaneler. Eczacılık diplomasına sahip birisi belli bir para karşılığı diplomasını dükkan açmak isteyen ama eczacılık ile hiçbir ilgisi olmayan birine kiralıyor. Bu insanlar birbirlerini çoğunlukla gazete ilanları ile buluyorlar. İstanbul'da fiyatlar bölgelere göre değişim gösteriyor. Genellikle kiralık diploma fiyatı ayda 100 ile 150 milyon lira arasında ancak 300 milyon liraya kadar çıktığı da oluyor. İstanbul'da ise bu yöntemle açılan kaç eczane olduğu bilinmiyor. 1998 döneminde denetçi eczacılar tarafından 25 tanesinin açılması engellenmiş. Mevcut olanlarla da ihbar geldikçe mücadele etmeye çalışılıyor. Bu yıl bunlardan 9 tanesinin kapatılması sağlanmış. Önsel denetim ve incelemelerin çık sıkı tutulduğunu ve artık sahte eczane açılmasının neredeyse imkansızlaştığını belirtiyor. Müşterilere ise ilaç alırlarken eczacıdan kendine ait diploma sormalarını tavsiye ediyor.