Durum 1-1 oldu

Taraflardan daha motive, daha hazırlıklı, üç kez podyumda birbirlerine doğru yürüyüp burun buruna geldiklerinde de daha kontrollü olan Obama’ydı. Obama, ilk münazarada bahsetmediği için eleştirildiği, Romney’nin yüzde 47 gafına gönderme yapacak kadar da agresifti. Gecenin tek dış politika sorusu Libya meselesinde ise Romney yaptığı basit veri hatasıyla darmadağın oldu. Obama’nın Libya olayının ertesi günü Gül Bahçesi’nde yaptığı basın toplantısında olayın terör saldırısı olduğunu söylediğine inanmadı. Obama’dan, “Konuşma dökümüne bak” cevabını alınca ve moderatör Candy Crowley de Obama’yı doğrulayınca gece Romney’nin mağlubiyetiyle sona erdi. CBS anketinde yüzde 37 Obama'nın, yüzde 30 Romney’nin kazandığını söyledi.

İki hafta önce sahnede süklüm püklüm duran, bitse de gitsek diye bekleyen, ruhsuz, sıkılgan, konuşmaya mecali kalmamış adam gitmiş, yerine yenisi gelmiş. ABD Başkanı Barack Obama, 6 Kasım seçimlerine üç hafta kala dün gece çıktığı ikinci başkanlık münazarasında, Cumhuriyetçi rakibi Romney karşısında ilk tartışmada yaşadığı hezimeti unutturdu. Ve Romney’nin veri hataları yaptığı gecenin galibi oldu.

ÖĞRENCİ JEREMY

20 yıl aradan sonra bir başkanlık münazarası yöneten ilk kadın olarak CNN anchor’ı Candy Crowley’nin modere ettiği hem iç hem dış politakaya ayrılan münazara yine istihdamla başladı. 2008 başkanlık kampanyasının sembol ismi “Muslukçu Joe” gibi sosyal medyada şimdiden 2012’nin “Öğrenci Jeremy”si diye anılmaya başlanan bir üniversite öğrencisinin sorusu üzerine, adaylar istihdam politikalarını anlatmaya başladılar. Konuşmaya ilk Romney başladı ve ilk münazarada da bahsettiği beş maddelik istihdam programından satır başları verdi. İki dakikalık sürenin ardından sıra Obama’ya geçti. “Jeremy geleceğin parlak” diye başlayıp o da 5 milyondan fazla istihdam yarattığını, Romney Detroit’teki otomobil endüstrisinin batmaya terk edilmesini önerirken kendisinin buradaki şirketleri nasıl kurtardığını anlattı. Ayrıca çok eleştirilen rüzgâr, güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerjiye yaptığı yatırımların önemine vurgu yaptı. Obama’nın daha ilk soruda Romney’ye saldırarak başlaması, Demokrat Partilileri coşturdu. Daily Beast’ten Andrew Sullivan o sırada, “Ben bu adamı tanıyorum: Enerji, odaklanma, bağ kurma becerisi” diye tweet’ler atıyordu.

İlk münazaradaki yetersiz moderasyonun ardından Crowley de başarılı bir performans seyircilerden gelen sorulara devam sorularıyla destek oldu. İstihdam sorusundan sonra adaylara işsizliği nasıl azaltmayı düşündüklerini sordu. Romney, bu bölümde Obama döneminde işsizliğin yüzde 8’in altına düşmüş olmasına aldanılmaması gerektiğini savunup, iş aramayı bıraktıkları için istatistiklere katılamayan kitle de dikkate alındığında ülkedeki asıl işsizlik oranının aslında yüzde 10.7 olduğunu söyledi.

KÖMÜR ŞAMPİYONU ROMNEY

İkinci soru enerji konusundaydı. Obama yine kendi programını anlattıktan sonra Romney’ye yüklendi. Ve Romney’nin Massachusetts’te valiyken kömür santrallerini kapattığını ama şimdi birden “kömür şampiyonu” olduğunu söyledi. Romney ise Obama döneminde petrol arama ruhsatlarının azaldığını ve devlet arazilerindeki kuyuların gerilediğini söyledi. Yönetime geldiğinde hem kıyılarda hem devlet arazilerinde agresif bir petrol arama hamlesi başlatacağını ve Kanada’ya ulaşması planlanan ama Obama yönetiminin çevreye vereceği zararı dikkate alarak iptal ettiği petrol boru hattını mutlaka inşa edeceğini söyledi.

Crowley’nin devam sorusunda konu benzin fiyatlarına geldiğinde ise iki aday podyumda ilk kez birbilerine doğru yürüyüp burun buruna gelecek kadar gerginleşti. Romney, Obama’nın yanlış politikaları nedeniyle benzinin galonunun 4 doları aştığını söylerken Obama bunun önceki yönetimin hatalarından kaynaklandığını iddia etti.

ÇETREFİLLİ MESELE VERGİ

İki adayın, “town hall” denilen etrafta seyircilerin oturduğu, kendilerinin ise ayakta konuşarak hitap ettikleri tartışma formatında podyumun ortasında horoz dövüşü gibi birbirlerine doğru ikinci kez yürümeleri ise vergi meselesinde oldu. İlk münazarada da Obama Romney’nin 5 trilyon dolarlık vergi kesintisi önereceğini söyleyince Romney, “Benin böyle bir planım yok” deyip bunu inkâr etmişti. İki aday yine aynı kısır döngüye girince münazara birden gerginleşti. Obama, ilk münazaranın aksine istisasız her soruda yaptığı gibi bu bölümde de Romney’ye saldırdı ve herkes yüzde 30 veriyorken, Romney’nin gelirinin yüzde 14’ünü vergi olarak verdiğini hatırlattı.

ÇİNLİ CASUS FİRMAYA YATIRIM

Gecenin en ilginç bölümlerinden biri ise seyircilerden birinin Romney’ye önceki başkan Bush’tan ne farkının olduğunu sormasıydı. Romney, hazırlıklı olduğu her halinden belli olan bir yanıtla başarıyla savuşturduğu soruya “Başkan Bush Çin’e yüklenmedi ama ben Çin’in uygulamalarının üzerine gideceğim” cevabı verince Obama bir kez daha saldırdı. Ve geçen hafta ABD Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesi’nin hazırladığı bir rapora atıf yaparak Çin’e müdahale edeceğini iddia eden Romney’nin casusluk yaptığı anlaşılan Çinli şirketlere (Huawei), ilişkisi olduğu Amerikan şirketleri üzerinden (Bain) para yatırdığını söyledi.

İki aday bu soruda üçüncü kez birbirlerine doğru yürüyüp karşılıklı konuşmaya başladılar. Romney Obama’ya, “Benim fonlarım son sekiz yıldır başkaları tarafından yönetiliyor, benim bilgim yok. Sen emeklilik fonuna bakıyor musun? Bakmıyorsan söyleyeyim senin de Çin’de paran var” deyince, Obama, “Benim emeklilik fonum seninki kadar büyük değil” diyerek bir kez daha sert bir eleştiri yaptı.

ROMNEY’NİN LİBYA GAFI

Tartışmanın en kritik kısmı ise 90 dakikalık reklamsız münazaranın tek dış politika konusu olan Libya’ydı. Biri büyükelçi dört Amerikalı devlet görevlisinin Bingazi’de yaşanan saldırılarda öldürülmeleri üzerine başlayan tartışmaya gönderme yapan Romney, Obama yönetiminin olayda zayıf davranıp bunun bir terör saldırısı olduğunu dahi günler sonra ilan ettiğini söyledi. Hatta Obama’yı olayın ertesi günü Las Vegas’a bağış toplamaya gitmekle eleştirdi. Obama ise Romney’ye cevap verirken ertesi gün Beyaz Saray’daki Gül Bahçesi’nde yaptığı basın toplantısında bu olayın bir terör saldırısı olduğunu söylediğini hatırlattı. Romney yönetimin uzun süre İslam karşıtı videoya odaklanarak saldırıların organize bir terör eylemi olduğunu dile getirmekten çekindiği konusunda haklıydı. Hatta ABD’nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Susan Rice, o hafta sonu katıldığı televizyon programlarında olayların kendiliğinden gelişen saldırılar olduğunu söylemişti. Ancak Romney kritik bir hata yaparak, Obama’nın o basın toplantısında terör eylemi ifadesini kullandığına inanmadı. Bunun üzerine Obama da, “Konuşma dökümüne bak” karşılığını verdi. Moderatör de Obama’nın haklı olduğunu söyledi. Ve hepsi üst üste gelince formata aykırı olmasına rağmen salondan Romney’ye yönelik protesto sesleri yükseldi. Birçok yorumcuya göre de Romney münazarayı o dakika kaybetti.

YÜZDE 47 GÖNDERMESİ

Son soruya geçildiğinde Obama artık iyice rahatlamıştı. Ve ilk münazarada değinmediği için eleştirildiği, Romney’nin ülkenin yüzde 47’lik gelir durumu düşük kesimini önemsemediğini söylediği gizli kamera çekimine gönderme yaparak, ”Romney’nin kapalı kapılar arkasında kimleri kastettiğini bir düşünün” dedi. O sırada CNN’nin 35 kişilik odak grubundan 15 kişi tartışmayı Obama’nın kazandığını, 6’sı ise Romney’nin daha başarılı olduğunu söylüyordu.