Dünyanın en başarılı 20 genci arasındalar

Uluslararası Genç Liderler ve Girişimciler Derneği (JCI) tarafından düzenlenen ‘Dünyanın en başarılı 20 genci’ listesine bu sene iki Türk bilim insanı da girdi. Yaptıkları çalışmalarla bugüne kadar tüm dünyada çok sayıda ödüle layık görülen Doç. Dr. Gözde Durmuş (33) ve gıda-kimya mühendisi olan Duygu Yılmaz (31) ödüllerini 7 Kasım’da Estonya’nın başkenti Tallinn’de düzenlenecek törenle alacak.

Duygu Yılmaz İstanbul Aydın Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü’nde okudu, ardından İstanbul Teknik Üniversitesi Kimya Fakültesi’ne başladı. Sonrasında İstanbul Teknik Üniversitesi’nde yüksek lisans yaptı. Birçok kurumsal firmanın kalite ve üretim departmanında mühendislik yapan Duygu Yılmaz dört yıldır kendi markası Biolive için çalışıyor.

KANSER TESPİTİ

ABD’deki Stanford Üniversitesi’nde radyoloji bölümünde doçent doktor olarak görev yapan ve kendi laboratuvarını kuran Durmuş, “Günümüzde çoğu sağlık probleminin erken teşhisi ve tedavisinde kullanılan teknikler ne yazık ki yetersiz kalıyor. Örneğin akıllı telefonlar ya da akıllı saatlerle yaşadığımız bu teknoloji çağında, dünyadaki hastanelerin çoğunda halen çok eskiden üretilmiş tahlil yöntemleri kullanılıyor. Hedefim, büyük sağlık sorunları için basit, ucuz, herkesin kullanabileceği ve erişebileceği yeni teknolojiler geliştirebilmek” dedi. Kanser araştırmaları üzerinde yoğunlaşan Durmuş, çalışmalarını söyle özetledi:
“Stanford’da çalışmalarım sırasında hücrelerdeki biyolojik değişikleri çok hızlı, basit ve düşük maliyetli bir şekilde tespit edebilen bir manyetik mikroçip teknolojisi geliştirdik. Bu aletle her hücrenin kendine has bir manyetik özelliği olduğunu gösterdik. Örneğin kırmızı kan hücresi, beyaz kan hücresi, kanser hücresi ve bakteri hücresi; hepsinin kendine özgü bir manyetik hassasiyeti var. Bu ölçümlerle, basit bir kan testiyle kanda nadir görülen kanserli hücreler 20 dakikadan kısa bir süre içinde tespit edilip ayrıştırılabiliyor. Ayrıca, kanserli hücrelerin ilaçlara duyarlılığı da tespit edilebiliyor. Bu gelişme, kanserin erken teşhisini ve hastaya özel, kişisel ilaçların kullanılmasını sağlayabilecek. Geliştirdiğimiz bu teknolojiyi akciğer, pankreas ve böbrek kanseri hastalarından aldığımız kan örnekleriyle test ediyoruz, sonuçlarımız heyecan verici. Ancak, bu testin bir ürüne dönüşmesinden önce ise bazı onayların alınması gerekiyor. Bu da 5-10 sene sürebilir.”

En büyük destekçisinin ailesi olduğunu söyleyen akademisyen, “Bilim insanı olma fikri ailemin, özellikle de annemin teşviki ve doğru yönlendirmesiyle oldu. Annem deney sonuçlarımı heyecanla beklerdi” dedi.

ZEYTİNDEN ÇIKAN ŞİRKET

DUYGU Yılmaz’ın başarı öyküsü ise bir gün babasının midesine iyi geldiğini düşünerek zeytin çekirdeği yemesine tanık olmasıyla başlamış: “Büyük bir firmada kalite mühendisliği yaptığım sırada babamın kahvaltıda zeytin çekirdeği yutması üzerine ben zeytin çekirdeğini araştırmaya başladım. O dönemde İstanbul Teknik Üniversitesi Teknokent’te girişimcilik eğitimlerine başladım. Şu anki ortaklarımla beraber olup biyoplastik üretmeyi denedik. Öğrenci evinde üç ortak bir laboratuvar kurduk. Biolive adlı araştırma-geliştirme markamız için her gün prototip çalışmaları yaptık. İlk zamanlarda kimse zeytin çekirdeğinden biyoplastik üreteceğimize inanmadı. Ama yılmadan çalıştık. Yatırımlar aldık ve şirketleştik. Bizim ürünlerimizin en büyük avantajı ise çevreci bir ürün olarak doğada 1 yıl içerisinde kaybolması, kara ve deniz canlılarının hayati tehlikelere maruz kalmasını engellemesidir.” Bugüne kadar çok sayıda ödül alan Yılmaz, “JCI ödülü inanılmaz mutlu etti. Beni her zaman besleyen öncelik başarı olmuştur. Ülkemizde ve dünyada biz gençleri bu yönde etkileyen kuruluşların olması umut verici” dedi.

Gözde Durmuş 2003 yılında ODTÜ Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nde eğitimine başladı. Master’ını Boston Üniversitesi’nde, doktora eğitimini ise Brown Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Bölümü’nde tamamladı. 2014 yılından beri araştırmalarını Stanford Üniversitesi’nde sürdürüyor.