Dünya yörüngesinde tornavida ve eldivenler dolaşıyor

Tornavidadan eldivene kadar on binlerce uzay atığı dünyanın etrafında dönüyor. Bir Esa uydusu daha birkaç gün önce bir çarpışmayı önlemek için manevra yapmak zorunda kaldı. Uzay çöplüğü sürekli gözetim altında, sonuçta çöplerin insanlı uzay araçlarıyla çarpışması büyük facialara yol açabilir.Uzay yolculukları baÅŸladığında neredeyse hiçbir bilim adamı kullanım dışı kalacak roket parçaları ve uydularla uzayda çöp sorununun oluÅŸabileceÄŸini düşünmemiÅŸti. Oysa bugün dünyanın etrafında en küçüğü bir santim boyunda olan 70.000-120.000 obje dolaşıyor. BeÅŸ santim çapındaki objeler dünyadan, ordu için geliÅŸtirilmiÅŸ özel radar sistemleriyle saptanabilmekte. Fakat bu tekniÄŸe sadece Rusya ve Amerika sahip. ‘Amerika, bize düzenli olarak 9000 objenin uçuÅŸ yönünü bildiriyor’ diyor Esa’da uzay atığı uzmanı olarak görev yapan Walter Flury. En tehlikeliBu bilgiler son derece önemli, Esa uydularının yönleri olası çarpışmalar yüzünden tam üç kez deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ. Son manevra ise Kasım ayının sonunda yapıldı. Çevre uydusu ‘Envisat’ yaklaşık 800km yükseklikte bulunmakta ki burası en fazla uzay atığının bulunduÄŸu seviyedir. Ä°lginç uzay atıkları arasında Gemini-4 astronotu Edward White’ın 1965 yılındaki ilk Amerikan uzay yolculuÄŸu sırasında kaybetmiÅŸ olduÄŸu eldiveni de var. Saatte 28.000km’lik bir hızla yol alan eldiven Space.com sitesi tarafından ‘tarihin en tehlikeli giysi parçası’ olarak ilan edildi. Rusların ‘Mir’ uzay istasyonundan da ilk on yıl içinde yaklaşık 200 çöp torbası uzaya bırakıldı. Pegasus’tan 300 bin parça Fakat uzayda en fazla atık oluÅŸturan 1996 yılında uzayda patlayarak yaklaşık 300.000 parçaya bölünen bir Pegasus roketi oldu. Pegasus roketiyle uzaya savrulan parçaların en küçüğü dört milimetre. Fakat mikrometre büyüklüğündeki parçalar bile örneÄŸin uzay mekiklerinin camlarında izler bırakabiliyorlar. Uzay mekiklerinin camlarında dört milimetre derinliÄŸinde çarpışma izleri saptanmış. Hubble uzay teleskopundan dünyaya geri gelen güneÅŸ panelinde ise bilim adamları sekiz milimetrelik çukurlar buldular. 41 metrekare büyüklüğündeki güneÅŸ paneli üzerinde toplam 174 çarpışma izi saptanmış. Flury, uzay yolculuklarının sürebilmesi için dünya çapında bir sözleÅŸmenin yapılması gerektiÄŸini söyledi.Â