Oluşturulma Tarihi: Mayıs 02, 2003 00:00
Batılı deprem uzmanları 6.4'lük bir depremin Türkiye'de neden bu kadar çok can kaybına yol açtığını anlamaya çalışıyor. Dünya basını da yapılaÅŸmadaki sorunlara dikkat çekiyor.Bingöl'de, "normalde" bu ÅŸiddette bir depremde yıkılmaması gereken okul binasının altında kalan çocuklar dünya basınında da geniÅŸ yer aldı. Ä°ngiliz gazetesi The Guardian'ın bilim editörü Tim Radford, "ölümcül ÅŸoklar yoksullar için hayatın bir gerçeÄŸi" baÅŸlıklı yazısında, "aslında çok ÅŸiddetli olmayan böyle bir depremde, çocukların yıkılan binaların altında kalmasının, Türkiye'de depremlerin hayatın bir parçası olduÄŸu ve çoÄŸu defa ölüm getirdiÄŸi gerçeÄŸini bir kez daha hatırlattığını" ifade etti.Ä°stanbul'daki deprem riskine de dikkat çeken Radford, uzmanlara göre önümüzdeki 20 yıl içinde Ä°stanbul'da büyük bir deprem olması ihtimalinin yüzde 50 olduÄŸunu belirtti. Japonya, Kaliforniya, Yeni Zelanda gibi çok sıkı bina inÅŸa kanunlarının geçerli olduÄŸu yerlerde insanların deprem riskiyle yaÅŸamayı öğrendiÄŸine dikkat çeken bilim editörü "Ama Türkiye'de, tekrar tekrar binalar yıkılıyor ve insanlar ölüyor" diyerek ÅŸaÅŸkınlığını dile getirdi."NEDEN HALA OKULLAR YIKILIYOR VE ÇOCUKLAR ÖLÃœYOR?"Felaketlerle ilgili mühendisler, bilim adamları ve aktivistlerin bir araya geldiÄŸi internet forumunda Bingöl depremini yorumlayan uzman Maureen Fordham da "Neden hala okul binalarının yıkıldığını ve çocukların öldüğünü görüyoruz?" diye sordu. "...Beklenen deprem Ä°stanbul'da olduÄŸunda nasıl bir yıkımla karşılaÅŸacağız? Ne zaman ders alınacak ve daha da önemlisi ne zaman harekete geçilecek?"Kaliforniya'da proje aÅŸamasında olan bir sismik alarm sisteminin, depremi 40 saniye öncesinde tespit edebileceÄŸi belirtilen yazıda, bu sürenin doÄŸalgaz, elektrik sistemlerini kapatmak ve insanlara binadan çıkmak ya da evin içinde korunacak bir yer bulmak için yeterli olacağı ifade edildi. Bu tür bir uyarı sisteminin 155 sismik istasyondan gelen verilerle kurulacağına dikkat çeken Tim Radford, yoksul bölgelerde ise depremin ilk iÅŸaretlerinin yıkılan duvarlar, un ufak olan çatılar olduÄŸu ve bütün bunların, altlarında kalan kurbanlar için birer mezartaşına dönüştüğünü yazdı.Dünya basınından diÄŸer gazeteler de depremde enkaz altında kalan çocuklarla ilgili haberlere yer verirken Türkiye'deki yapılaÅŸmada yaÅŸanan sorunları da öne çıkardı:Washington Post: Binaların güvenliÄŸi sorun yaratıyorABD'nin en büyük gazetelerinden Washington Post, Bingöl'de yaÅŸanan olaylara iliÅŸkin haberinde bir babanın "Çocuklarımızı bozuk çimentoya kurban verdik" feryadına yer verirken binaların güvenliÄŸine iliÅŸkin tartışmasını da yansıttı. Prof. Ahmet Mete Işıkara'nın "Türkiye'deki tüm okullar gözden geçirilmeli" sözlerine dikkat çeken gazete, Ä°stanbul'da 1980 yılından bu yana inÅŸa edilen binaların yüzde 70'inin, hükümet tarafından uygun biçimde denetlenmeden yapıldığını, bazı kent planlamacılarının Ä°stanbul'daki binaların sıfırdan inÅŸa edilmesinin daha uçuz ve güvenli olacağını savunduklarını aktardı. Le Monde: 1999'dan beri en ÅŸiddetli depremFransız Le Monde gazetesi de Bingöl depreminin 20 bir kiÅŸinin yaÅŸamını yitirdiÄŸi 1999 yılındaki depremlerden sonra Türkiye'de meydana gelen en ÅŸiddetli sarsıntı olduÄŸunu belirterek, Çeltiksuyu Yatılı Ä°lk Öğretim Bölge Okulu'nda yaÅŸanan dramatik olaylara geniÅŸ yer verdi. El Mundo: Çocukların çığlıkları duyuluyorduÄ°spanya'nın önde gelen gazetelerinden El Mundo da, 100 kadar çocuÄŸun hala enkaz altında olduÄŸunu belirterek, "Felaketten 24 saat sonra hala enkaz altındaki çocukların çığlıkları duyulabiliyordu" diye yazdı. DaÄŸlık bir bölgede bulunan Bingöl'de daha çok Kürtler'in yaÅŸadığı belirtilen gazetede Türkiye'de onbinlerce insanın ölmesine yol açan 1999 depremleri anımsatıldı.Independent: Yapı mevzuatı es geçiriliyorÄ°ngiltere'de yayınlanan Independent gazetesinde, depremin "uzun süredir huzursuz olan Kürt bölgesindeki Bingöl'de" meydana geldiÄŸi ifadesi yer aldı. Genel olarak kırsal bir bölge özelliÄŸi gösteren Bingöl'deki nüfus yoÄŸunluÄŸunun düşük ve çok katlı binaların az olduÄŸu, bu nedenle kayıpların, depremin daha yoÄŸun nüfusa sahip olan bir yerde gerçekleÅŸmesine kıyasla daha az olduÄŸu kaydedildi. Haberde, Türkiye'deki sıkı yapı mevzuatının, yerel belediyeler tarafından es geçildiÄŸi ve müteahhitlerin malzemeden çaldığının bilinen bir gerçek olduÄŸu vurgulandı. The Times: ErdoÄŸan kızgınlığa katıldıThe Times gazetesinin konuyla ilgili haberinde ise, deprem sonrasında, yaralanan ve yakınlarını kaybedenlerin durumları anlatıldı. Acılı annelerin çığlıklarının, çöken yatılı okulun çevresinde yankılandığı, yüzleri aÄŸlamaktan kızaran kadınların göğüslerine vurarak çektiÄŸi acıları yansıttığı betimlenen haberde, BaÅŸbakan Recep Tayyip ErdoÄŸan'ın, açıklamasına da yer verildi. ErdoÄŸan'ın, okullarda ve iÅŸ yerlerinde ucuz inÅŸaat malzemeleri kullanan müteahhitlere karşı yükselen kızgınlığa katıldığı belirtilirken, BaÅŸbakan'ın "Gereken tüm soruÅŸturmalar yapılacak" sözlerine dikkat çekildi.Â
button