Dünya Kupası topunun hikáyesi
Güncelleme Tarihi:
Alp ULAGAY
Oluşturulma Tarihi: Aralık 25, 2005 00:00
2006 Dünya Kupası, 9 Haziran’da Almanya’da başlıyor. Kupa kuraları iki hafta önce çekildi. Şimdi tüm takımlar harıl harıl turnuva öncesi planlarını yapıyor. Malzeme üreticileri ise, Dünya Kupası’nda kullanılacak ürünlerin tasarımı için uğraşıyor. Adidas da turnuvanın resmi topu Teamgeist’ı geçen hafta kamuoyuna tanıttı. Firma 1970’ten beri dünya kupalarının toplarını tasarlıyor.
Adidas, ilk kez 1963’te futbol topu üretimine başladı. Üretilen ilk meşin toplar, beyaz değil kahverengiydi ve özellikle yağışlı havalarda suyu emip ağırlaşıyor, çarptığı futbolcuların canını yakıyordu. FIFA, 1970 Dünya Kupası öncesinde Adidas’tan özel bir top tasarlamasını istedi. Böylece Adidas’ın ilk Dünya Kupası topu Telstar doğdu. Aradan geçen 35 yılda, deri topların yerini sentetik su geçirmez toplar aldı. İşte 2006 Dünya Kupası topu Teamgeist’ın özellikleri.
RENGİ KUPADAN İSMİ TAKIM OYUNUNDAN
2006 Dünya Kupası’nın resmi topu Teamgeist üç yıllık bir çalışma sonunda ortaya çıktı. Teamgeist, beyaz, siyah ve dore renklerden oluşuyor. Tasarımcı ekip, sarmal şekillerin kenarına hafif dore izler eklerken, Dünya Şampiyonu’na verilecek kupadan esinlendi. Bu sarmallar ise hareketi ve enerjiyi temsil ediyor. İngiliz tasarımcı Scott Tomlinson ve Alman tasarımcı Anatol Just, tüm faktörleri bir araya getirip yüksek teknoloji ürünü topu yarattı.
Topun ismi, şampiyonluğu hedefleyenleri başarıya taşıyan etkenden geliyor: Takım ruhu. Adidas’ın yeni topu, önceki toplara göre daha az parçadan, yalnızca 14 ayrı panelden oluşuyor. Bu da topun tam yuvarlak olmasını sağlıyor. Bu sayede, üç panelin birbirine dokunduğu noktaların sayısı yüzde 60 azalırken, toplam panel çizgilerinin uzunluğu da yüzde 15’in üzerinde azaldı. Ayrıca paneller dikişle değil, Adidas’ın 2004’te bulduğu ısıyla birleştirme özelliği sayesinde birbirine tutturuluyor.
İngiltere’de Loughborough Üniversitesi ve Adidas’ın Almanya’nın Scheifeld Kasabası’ndaki laboratuvarı, topu çok detaylı testlerden geçirdi. Bununla yetinilmedi, profesyonel oyuncular da topu sahada test etti.
MÜKEMMELLİK İÇİN BİLİMSEL TESTLER![/images/100/0x0/55eaaa44f018fbb8f88ee272]()
Teamgeist’e, Almanya ve İngiltere’deki laboratuvarlarda dokuz ayrı bilimsel test uygulandı. Robot ayak testi, çevre testi, yuvarlaklık testi, su geçirmezlik testi, ağırlık testi, biçim ve ölçü muhafaza testi, trampet testi, tek tip sıçrama testi, basınç testi. Bu sayede topun en mükemmel ölçülere sahip olması amaçlandı. İşte bu testlerden örnekler.
Robot ayak testi: Laboratuvardaki robot ayak sistemi, aynı vuruşu aynı noktaya aynı şiddette defalarca yapma özelliğine sahip. Robot ayağın her darbesini ve bunun top üzerindeki etkisini gözlemek için de yüksek hızlı bir kamera kullanıldı.
Çevre testi: FIFA’nın bir futbol topunun çevresi için verdiği ölçü 68.5-69,5 cm idi. Bu testte her müsabaka topu 10 ayrı noktadan ölçüldü. Sonuçta ideal ölçü 69 cm’ye ulaştı.
Sürekli yuvarlaklık testi: Maç sırasında kontrolün daha iyi olması, havada daha iyi süzülmesi için topun yuvarlaklığının sürekli olması şart. Bunun için 16 farklı noktadan topun çapı ölçüldü. Aralarındaki fark yüzde biri geçmiyordu.
Basınç testi: Özellikle uzun paslar için topun hiç hava kaçırmaması şart. Bu testte top azami ölçüde şişirilip üç gün bekletildi. FIFA’nın yüzde 20’lik basınç kaybı sınırına karşın bu üç günde sadece yüzde 11 hava kaybetti.
1970’TEN BU YANA ADIDAS’IN 9 TOPU
Telstar (1970 Meksika): Siyah beşgenlerle süslenmiş ilk beyaz toptu. Diğer deri topların aksine 32 adet el dikişi panel sayesinde (12 siyah beşgen ve 20 beyaz altıgen) zamanının en yuvarlak maç topuydu. Böylece dönemin siyah beyaz televizyonlarında daha görünür hale geldi. Zaten Telstar’ın ismi ‘Televizyon Yıldızı’ndan türemişti.
Etrusco Unico (1990 İtalya): Siyah poliüretan köpüklü bir iç tabakaya sahip ilk maç topuydu. Bu sayede tamamen su geçirmez ve daha hızlıydı. İtalya’nın görkemli tarihi ve Etrüsk sanatı, ismi ve tasarımı için ilham kaynağı oldu.
Telstar ve Chile (1974 Almanya): Telstar, altın sarısı yerine yeni siyah amblemi ile yeniden ortaya çıktı. Ayrıca Adidas, Telstar’ın tamamen beyaz bir versiyonunu, Chile adıyla Dünya Kupası için üretti.
Tango (1978 Arjantin): Tango’nun panelleri üzerindeki 20 üçgen, 12 daire varmış etkisi yaratıyordu.Bu topun derisi daha dayanıklıydı ve tasarımında Arjantin’in tutkusundan, duygusallığından ve zarafetinden ilham alınmıştı.
Tango Espana (1982 İspanya): İlk Tango tasarımı, 1982’de çok az değiştirildi. Tango Espana su geçirmez kapalı dikişlere sahipti. Bu, topun su emişini nispeten önlüyor ve yağmur altında ağırlığının artışını azaltıyordu.
Azteca (1986 Meksika): Tamamen sentetik ilk Dünya Kupası topuydu. Sentetik malzeme, topun dayanıklılığını artırdı ve su emişini daha da azalttı. Zarif tasarımında, Meksika’daki Aztek fresklerinden ilham alındı.
Questra (1994 ABD): Beyaz polietilen köpüğü tabakası sayesinde, yüksek enerji dönüşü sağlayan ilk maç topuydu. Bu tabaka Questra’yı kontrolü daha kolay ve şut atarken daha hızlı bir hale getirdi. Uzay teknolojisinden ve yüksek hızdaki roketlerden ilham alarak tasarlandı.
Tricolore (1998 Fransa): Çok renkli ilk maç topuydu. Fransa’nın üç renkli bayrağı ve Futbol Federasyonu’nun sembolü horoz, topa ilham kaynağı oldu. İçindeki gazla dolu mikro balonlardan oluşmuş ‘sentaktik köpük’ tabakası, dayanıklılığı ve hareketliliği artırdı.
Fevernova (2002 Kore / Japonya): Adidas bu topla geleneksel çizgisini tamamen değiştirdi. Renk kullanımı Asya kültürüne dayanmaktaydı. Topa daha iyi performans özelliği vermek için ve daha doğru ve hassas vuruşlara olanak sağlamak için, üç-tabakalı örgü iskelet özelliklerine sahipti.
RENGİ KUPADAN İSMİ TAKIM OYUNUNDAN
2006 Dünya Kupası’nın resmi topu Teamgeist üç yıllık bir çalışma sonunda ortaya çıktı. Teamgeist, beyaz, siyah ve dore renklerden oluşuyor. Tasarımcı ekip, sarmal şekillerin kenarına hafif dore izler eklerken, Dünya Şampiyonu’na verilecek kupadan esinlendi. Bu sarmallar ise hareketi ve enerjiyi temsil ediyor. İngiliz tasarımcı Scott Tomlinson ve Alman tasarımcı Anatol Just, tüm faktörleri bir araya getirip yüksek teknoloji ürünü topu yarattı.
Topun ismi, şampiyonluğu hedefleyenleri başarıya taşıyan etkenden geliyor: Takım ruhu. Adidas’ın yeni topu, önceki toplara göre daha az parçadan, yalnızca 14 ayrı panelden oluşuyor. Bu da topun tam yuvarlak olmasını sağlıyor. Bu sayede, üç panelin birbirine dokunduğu noktaların sayısı yüzde 60 azalırken, toplam panel çizgilerinin uzunluğu da yüzde 15’in üzerinde azaldı. Ayrıca paneller dikişle değil, Adidas’ın 2004’te bulduğu ısıyla birleştirme özelliği sayesinde birbirine tutturuluyor.
İngiltere’de Loughborough Üniversitesi ve Adidas’ın Almanya’nın Scheifeld Kasabası’ndaki laboratuvarı, topu çok detaylı testlerden geçirdi. Bununla yetinilmedi, profesyonel oyuncular da topu sahada test etti.
MÜKEMMELLİK İÇİN BİLİMSEL TESTLER
Teamgeist’e, Almanya ve İngiltere’deki laboratuvarlarda dokuz ayrı bilimsel test uygulandı. Robot ayak testi, çevre testi, yuvarlaklık testi, su geçirmezlik testi, ağırlık testi, biçim ve ölçü muhafaza testi, trampet testi, tek tip sıçrama testi, basınç testi. Bu sayede topun en mükemmel ölçülere sahip olması amaçlandı. İşte bu testlerden örnekler.
Robot ayak testi: Laboratuvardaki robot ayak sistemi, aynı vuruşu aynı noktaya aynı şiddette defalarca yapma özelliğine sahip. Robot ayağın her darbesini ve bunun top üzerindeki etkisini gözlemek için de yüksek hızlı bir kamera kullanıldı.
Çevre testi: FIFA’nın bir futbol topunun çevresi için verdiği ölçü 68.5-69,5 cm idi. Bu testte her müsabaka topu 10 ayrı noktadan ölçüldü. Sonuçta ideal ölçü 69 cm’ye ulaştı.
Sürekli yuvarlaklık testi: Maç sırasında kontrolün daha iyi olması, havada daha iyi süzülmesi için topun yuvarlaklığının sürekli olması şart. Bunun için 16 farklı noktadan topun çapı ölçüldü. Aralarındaki fark yüzde biri geçmiyordu.
Basınç testi: Özellikle uzun paslar için topun hiç hava kaçırmaması şart. Bu testte top azami ölçüde şişirilip üç gün bekletildi. FIFA’nın yüzde 20’lik basınç kaybı sınırına karşın bu üç günde sadece yüzde 11 hava kaybetti.
1970’TEN BU YANA ADIDAS’IN 9 TOPU
Telstar (1970 Meksika): Siyah beşgenlerle süslenmiş ilk beyaz toptu. Diğer deri topların aksine 32 adet el dikişi panel sayesinde (12 siyah beşgen ve 20 beyaz altıgen) zamanının en yuvarlak maç topuydu. Böylece dönemin siyah beyaz televizyonlarında daha görünür hale geldi. Zaten Telstar’ın ismi ‘Televizyon Yıldızı’ndan türemişti.
Etrusco Unico (1990 İtalya): Siyah poliüretan köpüklü bir iç tabakaya sahip ilk maç topuydu. Bu sayede tamamen su geçirmez ve daha hızlıydı. İtalya’nın görkemli tarihi ve Etrüsk sanatı, ismi ve tasarımı için ilham kaynağı oldu.
Telstar ve Chile (1974 Almanya): Telstar, altın sarısı yerine yeni siyah amblemi ile yeniden ortaya çıktı. Ayrıca Adidas, Telstar’ın tamamen beyaz bir versiyonunu, Chile adıyla Dünya Kupası için üretti.
Tango (1978 Arjantin): Tango’nun panelleri üzerindeki 20 üçgen, 12 daire varmış etkisi yaratıyordu.Bu topun derisi daha dayanıklıydı ve tasarımında Arjantin’in tutkusundan, duygusallığından ve zarafetinden ilham alınmıştı.
Tango Espana (1982 İspanya): İlk Tango tasarımı, 1982’de çok az değiştirildi. Tango Espana su geçirmez kapalı dikişlere sahipti. Bu, topun su emişini nispeten önlüyor ve yağmur altında ağırlığının artışını azaltıyordu.
Azteca (1986 Meksika): Tamamen sentetik ilk Dünya Kupası topuydu. Sentetik malzeme, topun dayanıklılığını artırdı ve su emişini daha da azalttı. Zarif tasarımında, Meksika’daki Aztek fresklerinden ilham alındı.
Questra (1994 ABD): Beyaz polietilen köpüğü tabakası sayesinde, yüksek enerji dönüşü sağlayan ilk maç topuydu. Bu tabaka Questra’yı kontrolü daha kolay ve şut atarken daha hızlı bir hale getirdi. Uzay teknolojisinden ve yüksek hızdaki roketlerden ilham alarak tasarlandı.
Tricolore (1998 Fransa): Çok renkli ilk maç topuydu. Fransa’nın üç renkli bayrağı ve Futbol Federasyonu’nun sembolü horoz, topa ilham kaynağı oldu. İçindeki gazla dolu mikro balonlardan oluşmuş ‘sentaktik köpük’ tabakası, dayanıklılığı ve hareketliliği artırdı.
Fevernova (2002 Kore / Japonya): Adidas bu topla geleneksel çizgisini tamamen değiştirdi. Renk kullanımı Asya kültürüne dayanmaktaydı. Topa daha iyi performans özelliği vermek için ve daha doğru ve hassas vuruşlara olanak sağlamak için, üç-tabakalı örgü iskelet özelliklerine sahipti.