Dünya basınından manşetler - 28 Eylül

NEW YORK TIMES: Artan hava saldırıları ABD-Pakistan ilişkilerini geriyor
ABD’li yetkililer, Taliban’ın gücünü kırmak amacıyla askeri ve istihbarat yetkililerinin Afganistan’daki dağlık bölgeye Eylül ayı içinde 20 hava saldırısı düzenlediğini belirtti. Böylece, CIA tarafından insansız hava uçaklarıyla düzenlenen yapılan saldırılar en yüksek seviyeye çıkmış oldu.

Saldırıların, ABD askerlerine saldırı planları yapan Afganistan sınırındaki bir Taliban noktasına yönelik olduğu belirtildi. Hava harekatlarındaki artışın Aralık ayındaki Obama yönetimi tarafından Afganistan stratejisinini değerlendirilmesi öncesine rastlaması dikkat çekti.

Hava harekatlarının ortaya çıkardığı bir diğer unsur, başta Kuzey Veziristan bölgesi olmak üzere sınır bölgesindeki Talibanve El Kaide militanlarına hiçbir müdahalede bulunmayan Pakistan hükümetinin ABD ve Afganistan’ı öfkelendirmesi. ABD, Pakistan’ın eylemsizliğine karşılık hava harekatlarını ciddi oranda artırdı. İnsansız hava uçaklarının yanı sıra, son günlerde helikopterlele düzenlenen üç saldırı da 50’den fazla kişi öldü.

Afganistanlı yetkililer, Pazartesi günü helikopterler ile düzenlenen hava saldırlarının sadece bir tanesinde Pakistan sınırının ihlal edildiğini belirtse de, koalisyon güçlerinin harekatlarını sınır ötesine taşıma isteği bulunuyor. Pakistanlı yetkililer ise sınır ötesine taşınan saldırılara tepkili. Pakistan, NATO’nun Afganistan’daki otoritesinin Pakistan’da geçerli olmadığını belirterek sınırları içinde düzenlenen saldırılara karşı çıkıyor.

BBC: Kim Jong Il oğlunu general ilan etti
Kuzey Kore lideri Kim Jong Il’in aile hanedanlığını ülkenin başındaki güç olarak devam ettirmek için oğlunu ülkenin yen lideri olarak atamasının beklendiği günlerde, komünist lider oğlunu generalliğe atadı.

Kuzey Kore basınının veridi bilgilere göre, Salı günü İşçi Partisi’nin yeni liderlik kadrosu oluşturulması için çalışmalara başlaması bekleniyor. Ancak bu konuda henüz bir gelişme yaşanaıp yaşanmadığı bilinmiyor.

Sağlık durumu gittikçe kötüleştiği düşünülen 68 yaşındaki Kim Jong Il’in iki yıl önce felç geçirdiği ve tedavi için birçok kez Çin’e gittiği biliniyor. Kuzey Kore bu konu hakkında hiçir açıklamada bulunmazken, yeni liderlik oluşumu içerisinde, Kim kız kardeşi Kyong-hui’yi de oğluyla beraber general ilan etti.

Yerel basın kaynakları, ordunun Kim’in oğlu Kim Jong-un’u düzenlenecek parti konferansında temsilci olarak aday gösterdiğini belirtti. Chosun Ilno gazetesi, Km Jong-un prestijinin artırılması için şimdiden propaganda çalışmalarına başlandığını ifade etti.

Yabancı analistler, babasının yerine geçmesi beklenen Kim Jong-un’un çok az tecrübesiyle altından kalkmaktan zorlanacağı bir göreve geleceği görüşünde.

JERUSALEM POST: Ortadoğu Barış sürecinde Sarkozy’den sürpriz çıkış
Barı Şeria’daki yerleşim birimlerine uygulanan 10 aylık ertelemenin  Pazartesi günü sona ermesinin ardından İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu bu konudaki sessizliğini koruyor. ABD, Ortadoğu özel temsilcisi George Mitchell’i Netanyahu ile görüşmesi ve barış görüşmelerini devam ettirmesi için İsrail’e yolladı. Öte yandan, barış görüşmelerinin Ekim ayında sürmesi için en önemli adım Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’den geldi.

Paris’te bulunan Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmud Abbas, moratoryumun sona ermesininin ardından “çok hızlı” bir tepki vermeyeceğini, 4 Ekim tarihinde düzenlenecek Arap Bilriği görüşmesini bekleyeceğini belirtti.�

Sarkozy ise, barışgörüşmelerinde Fransa ve Avrupa Bilirği’nin (AB) rolünü artırmak amacıyla Abbas, Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek, ve Netanyahu’yu Ekim ayında Paris’te bir araya gelmeye çağırdı. Sarkozy ayrıca, Abbas’ı destekleyerek Batı Şeria’daki inşaatların sona ermesi gerektiğini belirtti. Eylül ayının başında Washington’da başlayan İsrail-Filistin doğrudan görüşmelerinde AB temsilcileri yer almamıştı.

İsrailli bir yetkili, Netanyahu’nunParis’te düzenlenecek bir görüşmeye sıcak bakıp bakmadığı konusunda, “Başbakan Abbas ile her zaman her yerde görüşmeye hazır. Doğrudan görüşmelerin başka bir zaman telafi edileceğine inanmıyor. Ayrıca bu süreçte alınacak kararlar tarihi öneme sahip olduğu için başarılı olmak istiyor” dedi.

Netanyahu, moratoryumun uzatılmaması konusunda uluslar arası kamuoyunda eleştirilere maruz kalırken, Mitchell Çarşamba günü Netanyahuile yapacağı görüşmede barış sürecini devam ettirmeye çalışacak. Moratoryumun sona ermesinin ardından bazı yerlelim birimlerinde inşaatlar tekrar başladı.

XINHUA: Medvedev Moskova belediye başkanını görevden aldı
Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, Moskova’nın belediye başkanı Yuri Luzhkov’u görevden aldı. Rus basın kaynaklarının verdiği bilgiye göre,  yolsuzluk bağlantıları ve yaz aylarında yaşanan büyük yangınlardan dolayı ağır eleştirilere maruz kalan Luzhkov, Medevedv’in tepkisini çekti.

Medvedev, Moskova’nın yeni belediye başkanlığına Vladimir Resin’i atadı. Rus basını, Luzhkov’u yolszuluğa bulaşmak ve yaz aylarında yaşanan ve çok sayıda kişinin ölümüne neden olan yangınlarda etkisiz kalmakla suçlamıştı.

GUARDIAN: Shell yaptırımlara rağmen İran’la ticaretini artırdı
Hollanda-İngiliz petrol devi Shell, Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB) ve ABD’nin uyguladıı yaptırımlara rağmen İran’dan ham petrol alımını artırmak için harekete geçti. Shell, geçtiğimiz yaz içinde İran devletine ait İran Ulusal Petrol Şirketi (NIOC) en az 1.5 milyar dolarlık ödeme yaparak ham petrol alımı yaptı.

Guardian tarafından incelenen belgelerde, Tahran rejimine karşı getirilen yaptırımlar kapsamında BP ve Hindistan’ın en büyük holdinglerinden Reliance Industries, İran ile ticari işlemlerini kesti. Ancak aynı dönemde petrol ticareti üzerine geitirilen kısıtlamalara rağmen Shell Tahran ile ticaretini artırdı.

Shell, İran’ın nükler programını finanse etmekte önemli rol oynayan petrol ticaretine uygulanan yaptırımlar kapsamında yasadışı hareket etmekle suçlanmadı. Ancak NIOC ile yaptığı ticaretin ileride politik baskı altında kalmasına neden olması bekleniyor. IHS Global Insight ekonomi örgütünün Ortaoğu uzmanı Sam Ciszuk, Washington’un yaptırımlara uyulup uyulmadığı konusunda firmaları mercek altına yatıracağını belirtti.

İran ham petrolünün etkileri ise piyasalarda açıkça görülüyor. Shell ticari şirketi Stasco’nun rakamları, yaptırımlara rağmen Mayıs-Ağustos aylarında Shell’in önceki üç aya göre 100 milyon dolar daha fazla İran petrolü aldığını gösterdi. Shell, böylece “itibar keybetme riskine” rağmen İran ham petrolü alımını yüzde 27 artırdı.

CNN: Hamas lideri: İsrail ile savaşımız sürecek
Gazze’yi kontrol eden militan örgüt Hamas’ın politik lideri Halid Meşal, Pazartesi günü CNN’e verdiği röportajda, Filistin topraklarını işgal eden İsrail’e karşı yürüttükleri haklı savaşlarını devam ettireceklerini belirtti.

Meşal’in açıklamarı, İsrail’in Batı Şeria'da uyguladığı 10 aylık inşaat yasağının bitmesinin birkaç saat sonrasında geldi. İsrail ile yapılan doğrudan görüşmelerde Filistin’i temsil eden El Fetih’in rakibi olan Hamas’ın lideri, “Filistin’in başına gelen her başkan ilk döneminde Filistin devleti kurulacağından ve bunun iki ile dört yıl arasında gerçekleşeceğinden bahsediyor. Ancak alınan sonuç hep aynı” dedi.

Meşal, “Filistin mücadelesi sönüyor ve İsrailliler daha fazla yerleşim birimi inşa etmeye devam ediyor. Filistin topraklarının kimliğini değiştiriyor, insanlarımızı öldürüyor ve daha fazla Filistin toprağı işgal ediyorlar. Bu (barış süreci) artık kimsenin inanmadığı bir numara” dedi.

Hamas lideri ayrıca, Filistinlilerin sonuçsuz kalmak üzere olan barış görüşmelerine sabırlarının tükendiği uyarısında bulundu ve “Uluslararası kamuoyu politkalarının Filistin halkına adalet getireceğine  ve İsrail’e topraklarımıza saygı duymasını öğreteceğine inanmadıklarını anlamalı” dedi. Meşal, İsrail üzerine düzenlenen saldırıların devam edeceğini söyledi ve bunun yasal hakları olduğunu belirtti.

Kendi halklarını koruduklarını belirten Meşal, “Topraklarımızda yasadışı bir yerleşimciyi öldürdüğümüz zaman neden uluslararası kamuoyu rahatsız oluyor?” ifadesini kullandı. İsrail Dışişleri Bakanlığı sözcülerinden Yigal Palmor ise, “Bizimle görüşmeyi sistematik olarak reddeden ve sadece silahlara sarılan biriyle masaya oturmamız mümkün değil” dedi.

YNETNEWS: Gazze’ye düzenlenen saldırıda üç cihad üyesi öldürüldü
Filistinli kaynaklar, İsrail Güvenlik Güçleri’nin Gazze’ye düzenlediği hava saldırısında üç El Kuds  üyesinin öldüğünü belirtti. İsrail ordusu saldırıyı doğruladı ve öldürülen militanların İsrail üzerine saldırı hazırlığında olduklarını iddia etti.

Alınan bilgilere göre Noserat mülteci kampı yakınlarında hareket halinde tespit edilen militanlar hava saldırısında öldürüldü. Öldürülen militanların kimlikleri açıklanırken,üçününde İslami Cihad’ın El Kuds tugaylarında yer aldıkları belirtildi.

Filistinli kaynaklar, militanların öldürüldüğü saldırının ardından İsrail ordusunun Gazze’nin merkezine bir saldırı daha düzenlediğini ancak ikinci saldırı da yaralanan olmadığı ifade edildi.

İsrail ordusu, operasyonda Şin Bet gizli servsi ile ortak yürütüldüğünü açıkladı. Geçtiğimiz hafta içinde Gazze’den İsrail’e çok sayıda roket atılmış, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu Hamas ve diğer örgütlere uyarıda bulunmuştu.