Dünya basınından manşetler - 21 Eylül

BBC: Mars’ın uydusu devasa bir patlamayla ortaya çıktı
Bilim insanları, Mars’ın en büyük uydusu olan Phobos’un, kızıl gezegenin yüzeyinden kopan parçalarla oluştuğuna dair delil elde ettiklerini açıkladı. Elde edilen bulgulara göre, Phobos Mars’ta yaşanan çok büyük bir patlama sonucunda oraya çıktı.

Gök bilimciler, Mars’ın  iki uydusu Phobos ve Deimos’un asteroit kuşağında yer alan asteroitler olduğunu ve zamanla Mars’ın yörüngesine girdiklerini düşünüyordu.  Ancak İtalya’nın başkenti Roma’da düzenlenen konferansta sunulan bulgular, Phobos’un Mars’ın yerçekimsel gücü tarafından parçalanan eski bir uydusunun kalıntıları olabileceğini gösterdi.

Bilim insanları ayrıca, Mars’ın yüzeyinde gerçekleşen büyük bir gök taşı çarpışmasının ortaya çıkardığı  toz ve kayalarla Phobos’u ortaya çıkmış olabileceğini belirtti. Avrupa Uzay Ajansı’nın Mars Express uzay aracının, Phobos üzerinde yakın kızılaltı dalgalar kullanarak yaptığı incelemeler, gök cisminde bulunan maddelerin karbon içerikli göktaşları içerdiğini ortaya koydu.

Karbon yoğunluğu zengin filosilikat adlı materyalin Mars ve Jüpiter arasındaki asteroit kuşağından geldiği düşünülüyordu. Ancak son bulgularla Dünya’ya çarpan ve Phobos’da bulunan gök taşları arasında benzerlik bulamadı.

İtalya Astrofizik Enstitüsü’nden Dr. Marco Guiranna, Phobos’un yüzeyinde bulunan maddelerin Mars’n yüzeyinde bulunan maddelerle benzerlik göstediğini ve uydunun sahip olduğu ısı ve sıvı yoğunluğuyla bu maddelerin yapısını koruduğunu sölyedi. REUTERS: İran UAEK’ye rest çekti
İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salehi, New York’ta düzenlenen Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda Pazartesi günü yaptığı açıklamada Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) ile Tahran arasındaki mesafeyi iyice açtı. Salehi, UAEK’nin “Ahlaki otorite ve güvenilirlik” sıkıntısını yaşadığını belirtti ve İran’ın nükleer programını durdurmasını isteyen uluslararası kamuoyuna bir kez daha meydan okudu.

Salehi, Batı ülkelerinin İran’a bir yandan yaptırım uygulamasını, diğer yandan da teşvikler sunarak nükleer programından vazgeçirmeye çalışmasını eleştirerek, “Bir yandan tehdit, diğer yandan diyalog ile yapılan yaklaşımlar fayda getirmez” dedi.

Salehi’nin ardından konuşma yapan ABD Enerji Bakanı Steven Chu, Washington’ın tartışmalı nükleer programı nedeniyle İran’a baskı yapmaya devam edeceğini söyledi.  Chu, “İran bu güne kadar yerine getirmesi gereken şartları hayata geçirmeli ve dünyaya barışçı amaçlar taşıdığını göstermeli. Aksi takdirde artan uluslararası baskı İran’ı gösterdiği tavırdan dolayı sorumlu tutacaktır” ifadesini kullandı.

UAEK, İran’ın nükleer programı hakkında hazırladığı son raporda Tahran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinde ilerleme kaydettiğini belirtmişti. Raporun batılı devletlerin baskısıyla hazırlandığını öne süren Salehi,  UAEK’yı ahlak ve güvenilirlik krizi içinde olmakla itham etti.

GUARDIAN: İsrail casusu barış görüşmelerinde kilit rol taşıyor
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Filistin Yönetimi’nin talep ettiği konut birimleri üzerindeki moratoryumun uzatılması için İsrail adına çalışırken yakalanan bir casusun salıverilmesini umuyor. Netanyahu böylece Tel Aviv’deki sağcı politikacıları da memnun edeceğini düşünüyor ancak ABD’nin bu planı reddetmesi bekleniyor.

İsrail ordu radyosuna göre, Netanyahu moratoryumum üç ay daha uzatılması için 1987’de casusluktan hüküm giyen Jonathan Pollard’ın salıverilmesini istedi. Netayahu, donanma istihbarat analisti olarak görev yapmış Pollard’ın serbest kalması için geçmişte de girişimlerde bulunmuştu.

Radyo’nun verdiği bigiye göre, Netanyahu ismi belirtilmeyen bir arabulucuya Pollard’ın serbest kalması için Obama yönetimine teklif götürmesini istedi. Ancak Obama yönetiminden ne cevap geldiği bilimiyor. İsrailli yetkililer, çok kısa bir süre içinde Pollard’ın salıverilmesinin beklenmedik bir durum olacağını belirtti ancak geçmişte Netanyahu’nun Pollard için verdiği çaba senebiyle gayri resmi yürütülen temasın bu amacı taşıyabileceğini öne sürdü.

Yahudi yerleşimlerini temsil eden Yeşa Konseyi’nin başkanı Danny Dayan, moratoryumun uzatılması için Pollard üzerinde yapılacak her türlü anlaşmayı kınadı. Dayan, “Bu çok kirli bir santaj türü. Ayrıca Golan Tepeleri karşılığında Gilad Şalit’in serbest bırakılmasını mı teklif edelim” diyerek tepki gösterdi.
Diğer yandan,1990’lardan bu yana Pollard’ın serbest kalmasına karşı çıkan ABD’nin bu teklifi reddetmesi bekleniyor. Moratorumu uzatmak istemeyen Netanyahu’nun geri çevrilmesi halinde barış görüşmeleri tekrar yavaşlabilir.

BLOOMBERG: Kuzey Kore liderini değiştirebilir
Kuzey Kore İş Partisi, son 30 yıldan bu yana ilk kez bir parti kongresi düzenleyecek. Kongre’de, şu anki lider Kim Jong Il’in komunist rejiminin yönetimini oğluna devretmesi bekleniyor. Güney Kore’nin KCNA haber ajansı, Kuzey Kore İşçi Partisi’nin 28 Eylül’de kongre düzenleyeceğini ve “en üst düzey yönetici kadrosunu” belirleyeceğini duyurdu. KCNA, Kim’in kongreye partinin “tüm üyelerinin görüşünü temsil eden kişi” olarak katılacağını belirtti.

Kım Jong Il’in, 30 yıl önce düzenlenen en son parti kongresinde, babası Kim Il Sung’un ardından Kuzey Kore’nin yeni lideri olacağı ilan edilmişti. 1994 yılında babasının ölümüyle liderliğe oturan 68 yaşındaki Kim’in, görevini oğlu Kim Jong Un’a devretmesi bekleniyor.

Kuzey Kore Üniversitesi akademisyeni Yang Moo Jin, “Bu gelişme Kim’in nüfuzuna büyük bir darbe indirebileceği gibi, sağlık sorunları yaşıyor olabileceğini gösteriyor. Oysa o ekonominin gerilediği ve diplomatik ilişkilerin çok hassas olduğu bir dönemde oğlunu eleştirilere maruz bırakmak istemez” dedi.

Tokyo Shimbun gazetesi, Kim’in en genç oğlunu devlet başkanı atayacağını belirtirken, diğer basın kaynakları bu bilgiyi doğruladı. 20’li yaşlarının sonunda olduğu düşünülen Jong Un hakkında bilinen çok az şeyden bir tanesi, İsviçre’deki Bern Uluslararası Okulu’nda eğitim gördüğü.

SKY NEWS: BM’nin verdiği sözlere rağmen çocuklar ölmeye devam ediyor
Birleşmiş Milletler (BM) Milenyum Gelişim Amaçları’nın değerlendirilmesi çerçevesinde, 2000 yılında alınan ve çocukların açlık ile ölümlerinin giderilmesi için alınan kararları gözden geçirecek.

Ancak 10 yıl önce verilmiş sözlere karşın, bugün Nijer, Batı Afrika ve diğer yoksul Afrika ülkelerinde her hafta 10 bin çocuk yetersiz beslenmeden kaynaklanan rahatsızlıklar nedeniyle tedavi görüyor.

Yardım kuruluşları, BM’yi amaçladığı hedeflerin yanına bile yaklaşamamakla eleştiriyor. Dünyanın en az gelişmiş ülkesi olan ve kısa dönem içinde yaşanan sel ve kıtlık nedeniyle açlık sorunun çok ciddi boyutlara ulaştığı Nijer’de, iki yaşını doldurmuş olmasına rağmen kilosu yeni doğan bebeklerden daha az olan çocuklar var.

Ülkenin güneyindeki Aguie kentinde kurduğu klinikte çocukları tedavi etmeye çalışan “Çocukları Koruyun” derneği üyesi Dr. Morou Arouna, 2005 ile 2009 yılları arasında ülkedeki hasatın giderek azaldığını ve açlıktan insanların ölmeye başladığını belirtti. Kyardım derneklerine kilometrelerce uzak mesafelerden ulaşmaya çalışan insanlar 48 saat içinde yardım almazlarsa ölüyor.�

Sıtma salgını ise açlıktan sonra ülkede ikinci ölüm nedeni durumunda. New York’ta bir araya gelecek olan BM temsilcileri, yaptıkları ön değerlendirmelerde açlık çeken binlerce çocuk ve kadının 2015’te ciddi oranda azaltılmasını kararını aldı. Ancak yardım dernekleri BM’yi çok geç kalınmış bir hedefleri kovalamakla eleştirdi.

DAILY MAIL: Berlusconi’nin gençlik fotoğrafı silah düşkünlüğünü ortaya koydu
İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi’nin kariyer basamaklarını hızla yükseldiği  günlerden kalan fotoğraf, o günlerde mafya tarafından kaçırılmak gibi tehditlere karşı ihtiyatlı olan genç işadamının silahlara olan ilgisini de gözler önüne serdi. 1977’de Berlusconi’nin ofisinde çekilen fotoğrafta, genç girişimcinin masası üzerinde duran 357 Magnum net bir şekilde görülüyor.

Arşivlerde gizli kalan fotoğrafta görülen silahın sırrı ise, o günlerin önde gelen mafya babalarından Cosa Nostra’nın Berlusconi’yi kaçırma planlarının bulunması. Dönemin hızlı sanayicilerinden Berlusconi, Nostra’nın tehditlerine karşı kendisini koruması için bir ganster tutmuş.
L’Espresso dergisinde yayımlanan fotoğrafı, fotoğrafı çeken Alberto Roveri buldu. Roveri, “Dijital arşivimi düzenlerken bu resme denk geldim ve büyütünce ne olduğunu hatırladım” dedi. Roveri, fotoğrafın hikayesini şöyle anlattı: “Patronum benden Berlusconi’nin resmini çekmemi istedi. Ona, ‘Berlusconi kim?’ diye sordum. Bana il Giornale gazetesini alacağını ve bir televizyon kanalı açacağını söyledi ve kısa zamanda çok konuşulan biri haline geleceğini öne sürdü.”

Berlusconi, medya imparatorluğunu kurduğu 1970’li yıllarda aynı zamanda inşaat sektöründe de hızla yükseliyordu. Roveri, fotoğraf çekiminin iki saat sürdüğünü ve Berlusconi’nin bu süre içinde çalışanlarına kesinlikle rahatsız edilmek istemediğini söylediğini anlattı. Hatta, Berlusconi Milano valisi tarafından gelen telefona bile cevap vermedi.

L’Espresso, Berlusconi’nin 357 Magnum taşımasını “kendisini korumasını biliyor’ şeklinde yorumlarken, Roveri, “Çekimden sonra beni öğle yemeğine davet etti. Ofisini terk etmek üzereyken çekmesini çekti ve iki silah çıkardı. Bir tanesinin kendisi, diğerinin ise şoförü için olduğunu söyledi.”

Roveri, silahları gördüğü zaman şaşkınlığını gizleyemediğini ancak Berlusconi’nin, “Bugünlerde kaç tane sanayici kaçırılıyor biliyor musun?” dediğini anlattı. O yıllarda solcu görüşlü Kırmızı Bereliler adlı gerillalar sanayicileri kaçırıyordu. Ayrıca, Berlusconi’nin Palermolu mafya babası Vittorio Mangano ile başının dertte olduğu iddiları vardı. Berlucsoni, Mangano’yu tanıdığını geçen yılki itirafına kadar reddetmişti.