Dünya basınından manşetler - 15 Aralık

--ABD’nin Bakü büyükelçiliği Karabağ yardım planını duyurdu (Azeri basını)

ABD’nin Azerbaycan Büyükelçiliği Pazartesi günü yaptığı açıklamada ABD Senatosu’nun ve Temsilciler Meclisi’nin geçen hafta aldığı Dağlık Karabağ’a 8 milyon dolar gönderilmesi kararını açıkladı.

Kongre’nin bu kararı 8 Aralık’ta aldığı bildirildi. Bakü’nün şiddetle karşı çıktığı karara göre 2010 mali yılında ABD’den Ermenistan’a 41 milyon dolar, Dağlık Karabağ’daki “programlar ve faaliyetlere” de 8 milyon dolar yardım gönderilecek.

Basın toplantısında konuşan Büyükelçilik Sözcüsü Terri Davidson, yardımın ABD’nin Dağlık Karabağ’ı tanıdığı anlamına geldiği yönündeki her türlü spekülasyonu önlemeye çalışarak “ABD sözde Dağlık Karabağ Cumhuriyet’ini tanımamaktadır. Bizim politikamız bu yöndedir ve değişmemiştir” dedi.

Davidson Karabağ’a gönderilecek 8 milyon doların “hükümete değil halka” verileceğinin altını çizdi ve yardımların “sivil toplum örgütlerinin denetiminde sürdürülen mayın temizlik operasyonları gibi tamamen insani sebepler için kullanılacağını” belirtti.

Diğer yandan Azerbaycan’ın İrali Kamusal Birliği kararı protesto etmek için bir açıklama yayımladı. Açıklamada Kongre’nin kararının uluslararası hukukla bağdaşmadığı, ABD-Azerbaycan ilişkilerine ve stratejik ortaklığa zarar verebileceği belirtildi.

Açıklamada ayrıca Dağlık Karabağ’ın Azerbaycan toprak bütünlüğünün bir parçası olduğu ifade edilerek “Hiçbir ülke ya da uluslararası kurum sözde Dağlık Karabağ Cumhuriyeti’ni tanımamaktadır, dolayısıyla sözde Cumhuriyet’in bağımsız bir devlet gibi hareket etmesi mümkün değildir” denildi.

Açıklamada aynı zamanda “Dolayısıyla ABD’nin ayrılıkçı rejime yardım etmesi Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünün ve bağımsızlığının ihlaline yol açmaktadır” ifadelerine yer  de verildi.

DIŞ BASINDA TÜRKİYE

THE NEW YORK TIMES

--Türkiye ile ilişkiler Suriye’yi umutlandırıyor

Suriye ve Türkiye Eylül ayında vize kısıtlamalarını kaldırınca Türk ziyaretçiler Halep’e akın etti. Halep’in eski çarşısındaki dükkan sahipleri artık müşterilere Türkçe sesleniyor. İki ülke kamuoyuna açık bir balayı yaşarken liderler birbirlerine uzun zamandır görmedikleri dostları gibi hitap ediyor.

XINHUA

--Türkiye Batı Şeria’daki cami saldırısını kınadı

Türkiye Pazartesi günü yaptığı açıklamada İsrailli yerleşimcilerin Batı Şeria’nın kuzeyindeki bir camiye yaptıkları saldırıyı kınadı.

JEWISH TELEGRAPHIC AGENCY

--Senatörler ABD-İsrail ilişkilerinden dolayı kaygılı

ABD’de 10 senatörden oluşan tarafsız bir siyasi grup Türkiye ve İsrail arasındaki ilişkilerin geçtiğimiz yıl kötüye gitmesinden kaygı duyduklarını dile getirdi.

TREND NEWS

--Ermeni uzman: Bakü ve Moskova arasındaki yakınlaşma Güney Kafkasya’yı değiştirebilir

Ermenistan Ulusal ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi Genel Direktörü Richard Giragosian, siyasetçilerin ve Ankara’nın açıklamalarına karşın Karabağ sorununun artık Türkiye için bir önkoşul olmadığını belirtti. Giragosian bu gelişmenin Azerbaycan ve Rusya arasında bir yakınlaşma doğurabileceğini savundu.

RADIO FREE EUROPE/RADIO LIBERTY

--Taşnaklar Türkiye-Ermenistan protokollerinde daha fazla protesto planlıyor

Ermenistan Devrimci Federasyonu Ocak başında iki ay önce imzalanan Türkiye-Ermenistan protokollerini hedef alan yeni protestolar başlatacaklarını belirtti.

TODAY.AZ

--Azerbaycan kamuoyu ABD Kongresinin Karabağ yardımını protesto etti

Azerbaycan’da İrali Kamusal Birliği yaptığı açıklamada ABD’de Temsilciler Meclisi ve Senato’nun Dağlık Karabağ’daki ayrılıkçı rejime 8 milyon dolar yardım aktarımı kararını protesto etti.

TREND.AZ

--Bakü’deki ABD büyükelçiliği Karabağ’a verilen yardımlarla ilgili açıklama yaptı

ABD’nin Azerbaycan büyükelçiliğinden bir yetkili geçen hafta Temsilciler Meclisi ve Senato’da 8 milyon dolarlık yardım kararı alındığını duyurdu.

ASBAREZ

--Azeri savunma bakanından savaş tehdidi

Azerbaycan Savunma Bakanı Pazartesi günü yaptığı açıklamada “Eğer Dağlık Karabağ sorununda barışçıl bir çözüme varılamazda askeri bir çözüm arayışının kaçınılmaz olduğunu” söyledi.

REUTERS

--BM Kıbrıs temsilcisi görüşmelerde “ihtiyatlı ama umutlu”

Birleşmiş Milletler Kıbrıs Daimi Temsilcisi Alexander Downer, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, adayı Türkler ve Rumlar arasında bölen tarihi çatışmada barışın sağlanacağına dair umutlu olduğunu belirtti.

DÜNYA BASINI

THE NEW YORK TIMES

--Çin ve ABD iklim görüşmelerinde çıkmazda

Çin ve ABD’nin anlaşmaların nasıl kontrol edileceği ve onaylanacağı konusunda yaşadığı anlaşmazlık iklim değişikliği konferansını açmaza soktu.

--Anket ABD’de işsizliğin derinliğini ve yarattığı travmayı ortaya koyuyor

New York Times gazetesi ve CBS News kanalının ortaklaşa düzenlediği bir anket ABD’de işsizliğin pek çok insanın hayatında önemli değişikliklere neden olduğunu ve milyonlarca Amerikalıda ruhsal sağlık problemlerine yol açtığını ortaya koydu.

--Lieberman eski partisinin sağlık planını değiştirmesine yol açtı

ABD’de Demokrat Parti’nin eski senatörü, bağımsız senatör Joseph Lieberman, eski partisini sinirlendiriyor. Ancak Demokratlar, Lieberman’ın taleplerine cevap vererek Medicare planında sınırlamalara gidilebileceğini ve ücretsiz sağlık sigortası seçeneğinin plandan çıkarılabileceğini söylüyor.

THE WASHINGTON POST

--Guantanamo tutukluları Illinois hapishanesine getiriliyor

Onlarca terör tutuklusu federal hükümetin satın alıp geliştireceği bir kırsal tesise taşınacak.

--Medicare’in genişletilmesi mümkün görünmüyor

ABD’de Demokrat senatörler ücretsiz devlet sigortası (Medicare) çabalarını terk edecek gibi görünüyor.

--Obama bankalardan daha fazla kredi istedi

ABD Başkanı Barack Obama ülkenin en güçlü bankalarının kredi musluklarını açmasını ve ekonomiyi yeniden inşa etmeye destek olmasını istedi.

THE WALL STREET JOURNAL

-- Çin yeşil teknoloji lideri olarak dikkat çekiyor

Çin geniş piyasası ve ölçek ekonomisiyle, güneş ve rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir enerjilerin maliyetlerini azaltıyor. Bununla birlikte, ülke sera gazı salınımı sorununa çözüm olabilecek yeniliklere imza atıyor.

-- Fransa, Ar-Ge’ye yatırım yapacak

Fransa, ülkenin rekabetçiliğini arttırmak ve uzun vadede ekonomik refahı yükseltmek için elektrikli otomobillerden, modern üniversite kampuslerine kadar birçok farklı proje ile araştırma ve geliştirmeye yatırım yapacak.

-- Dubai borcunu ödese de yatırımcıların güveni sarsıldı

Dubai World’ün Nakheel borcunu ödeyeceği açıklaması, yatırımcıların Dubai’ye yönelik sarsılan güvenini tazelemeye yetmeyebilir.

FINANCIAL TIMES

--ABD’de bankalar kurtarma fonlarını geri ödüyor

Citigroup ve Wells Fargo, Pazartesi günü toplam 30 milyar dolarlık hisse satışı gerçekleştirdiklerini ve hükümete 45 milyar dolarlık geri ödeme yapacaklarını açıkladı. Bu hamleyle bankalar hükümetin gözetiminden kurtulacak ancak hissedarlar zarar görebilir.

--ExxonMobil, XTO anlaşmasında strateji değişikliğine gidiyor

 ABD’nin en önemli petrol şirketi ExxonMobil, ülkedeki en büyük rakiplerinden XTO Energy’yi 31 milyar dolar karşılığında satın alacağı anlaşmada önemli bir değişikliğe gidiyor.

--Obama bankalara kredi verme konusunda baskı yapıyor

ABD Başkanı Barack Obama, Pazartesi günü ABD’li vergi mükellefleri tarafından kurtarılan bankacıların, kesin suretle ekonomik iyileşme ve istihdam artışını tetiklemek zorunda olduklarını dile getirdi.

THE GUARDIAN

--British Airways, Noel’de greve gidiyor

Havayolu çalışanlarının 22 Aralık-2 Ocak arasındaki 12 günlük grevi 1 milyon yolcunun hayatını etkileyecek.

--İngiltere’de mahkeme Livni için tutuklama emri çıkardı

İsrail’in Dışişleri eski Bakanı Tzipi Livni’nin hakkında savaş suçları işlediği iddiasıyla yayınlanan tutuklama emri geri çekildi.

--İran’ın kampçıları yargılama hamlesi gerginlik yarattı

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ajanlık iddialarının bir dayanağı olmadığını söyledi ancak Tahran kampçıların ülkeye “şüpheli amaçlarla” ve yasadışı girdiğini söylüyor.

HAARETZ

--Livni’nin tutuklama emrinden sonra İsrail “hatalar komedisi”nin bitmesini istedi

İsrail, muhalefetteki Kadima Partisi lideri Tzipi Livni hakkında İngiltere’de çıkarılan tutuklama emrini doğruladı. Mahkemeye başvuranların Filistin yanlısı gruplar olduğu söylendi.

--Obama Hizbullah’a silah satışının durdurulması için Lübnan’a baskı yapıyor

ABD Başkanı Barack Obama Lübnan’a kaçırılan silahların İsrail için bir tehdit olduğunu ve ABD’nin Lübnan ordusunu güçlendirmeyi amaçladığını belirtti.

--Peres: Hamas’ın içindeki bölünme Şalit anlaşmasını geciktiriyor

İsrail Cumhurbaşkanı müzakerelerin Hamas’ın Gazze’deki lider kadrosuyla denizaşırı kanadı arasında yaşanan fikir ayrılıklarından dolayı zarar gördüğünü ifade etti.

DIE WELT

--BM İklim Zirvesi'nde çatışma

BM'nin İklim Zirvesi Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da devam ediyor. Kopenhag'ın Christiania bölgesinde gece protestocular ile polis arasında çatışma yaşandı. Çevreci militanlar sokaklara barikatlar kurdu, araçları ateşe verdi. Polis 200 göstericiyi gözaltına aldı. Danimarka polisi yarın İklim Zirvesi'nde daha büyük gösterilerin olmasından endişe ediyor.

SUEDDEUTSCHE ZEITUNG

--Sarkozy Almanya'yı keşfetti

Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Paris'te düzenlediği basın toplantısında Almanya ve Fransa'nın sanayi ve teknoloji alanında daha fazla işbirliği yapması gerektiğini belirtti. Sarkozy işbirliği yapılacak alanlara örnek olarak ise nükleer enerji, gemi sanayi ve üniversiteleri gösterdi.

EKONOMİ BASINI

BLOOMBERG

--TARP geri ödemeleri Geithner’ı işsizlik sorununa yöneltiyor

ABD bankacılık sistemi, Citigroup Inc ve Wells Fargo & Co.’nun Sorunlu Varlıkları Kurtarma Programı kapsamında aldıkları kredileri geri ödeyeceklerini açıklamalarıyla kötü günleri geride bırakmış olabilir. ABD Hazine Bakanı Timothy Geithner’a göreyse durum hala kötü.

--Çin konut fiyatlarının yükselişini durdurarak, ekonomisini büyütebilir

Finansal danışmanlık şirketi Merrill Lynch, Çin hükümetinin konut fiyatlarının yükselişini önüne geçme kararının ülke ekonomisinin büyümesine katkıda bulunacağını belirtti. Çünkü hükümet, yatırımları sınırlandırmak yerine konut arzını artıracak.

--Gelişmekte olan ülkeler iklim değişikliği sorununda destek bekliyor

Dünya genelinde 110 liderin, küresel ısınmanın önüne geçmek amacıyla bir anlaşma imzalamak için Kopenhag’da buluşmasına dört gün kalsa da müzakereciler fakir ülkelere mali destek sağlama konusunda fikir ayrılıkları yaşıyor.

FORBES

--Japonya borsaları yen endişesiyle düştü

Japonya’nın Nikkei borsası, yenin değer kazanmasından sonra borsada işlem yapan ihracatçı şirketlerin zararlarının ardından Salı gününe yüzde 0.3’lük bir düşüşle başladı. Yatırımcılar arasında, merkez bankası toplantısı öncesinde ülke para birimine dair endişeler hat safhaya çıkmış durumda.

--AB, Oracle-Sun anlaşmasındaki tutumunu yumuşatıyor

Avrupa Birliği düzenleyicileri, Oracle Corp.’un Sun Microsystems Inc.’yi 7,4 milyar dolar karşılığında satın alma teklifine karşı sert tutumlarını yumuşatmış gibi görünüyor. Bu tutum değişikliği bazı yatırımcıların 2009’un teknoloji sektöründeki en büyük anlaşmasının planlandığı gibi gerçekleşmesi umudunu arttırdı.

--Goldman’a ikramiye davası

Bir kurumsal yatırımcı, ABD’li yatırım bankası Goldman Sachs Group Inc.’in çalışanlarına uygunsuz ikramiyeler verdiği gerekçesiyle bankayı mahkemeye verdi.

CNBC

--Citi ve Wells Fargo, ABD hükümetine toplam 45 milyar dolar ödeyecek

ABD’nin önde gelen finansal kuruluşlarından Citigroup ve Wells Fargo, ABD hükümetine Sorunlu Varlıkları Kurtarma Programı (TARP) kapsamında aldıkları kredileri geri ödeyeceklerini açıkladı. Geri ödemeler, vergi mükelleflerinin ülkenin en büyük bankalarına sağladıkları sermaye desteğinin beklenenden daha kısa bir sürede bitmesini sağlayacak.

--Papandreu: Yunanistan değişmeli aksi halde borç yükünün altında kalır

Yunanistan Başbakanı Yorgo Papandreu, ülkenin yeni sosyalist hükümetinin uzun yıllardır alınamayan kararları, üç içinde almak zorunda olduğunu belirtti ve bazı değişikliklerin acı verici olabileceği uyarısını yaptı.

--Gelişmekte olan Asya, V şeklinde bir iyileşme görebilir
Asya Kalkınma Bankası (ADB), kıtadaki gelişmekte olan ekonomilere yönelik büyüme tahminlerini yükseltti. Ancak banka, hükümet desteğinin bir anda çekilmesinin kötü sonuçlar doğurabileceği uyarısını yaptı.

CNNMONEY

--Wells Fargo, 25 milyar dolarlık kurtarma parasını geri ödeyecek

ABD’li yatırım bankası Wells Fargo, Pazartesi günü hükümet ile kriz sürecinde aldığı 25 milyar dolarlık kurtarma parasını geri ödeme konusunda anlaştı.

--Obama’dan bankalara ekonomiyi canlandırma çağrısı

ABD Başkanı Barack Obama, Pazartesi günü Beyaz Saray’da Wall Street bankacılarıyla bir araya geldi. Obama, bankacılardan daha fazla kredi vermelerini ve kriz sürecinde bankalarını kurtaran vergi mükelleflerine yardım etmek amacıyla, mortgage kredilerini yeniden düzenlemelerini istedi.

--Wall Street 14 ayın en yüksek seviyesine yükseldi

Citigroup’un hükümet yardımını geri ödeyeceğini açıklaması, Dubai’nin borçlarını kapamak için 10 milyar dolarlık yardım almasının ardından, ABD’nin önde gelen üç endeksi Pazartesi'yi son 14 ayın en yüksek seviyesinde kapattı.

MARKETWATCH

--Asya borsaları düşmeye devam ediyor

Asya borsaları, Wall Street’te yaşanan kazançlara rağmen, ABD Merkez Bankası’nın para politikaları öncesinde temkinli hareket etmeyi seçen yatırımcılar yüzünden değer kaybediyor.

--Pekin, konut fiyatlarındaki ralliyi durduracak

Çin medyasında yer alan haberlere göre, hükümet bazı şehirlerdeki konut fiyatlarının çok hızlı yükselmesinin önüne geçmek içim bir takım önlemler almayı düşünüyor.

--Fed sakin kalmayı tercih ediyor

ABD Merkez Bankası (Fed) gözlemcileri, Fed’in kapalı kapılar arkasında gerçekleştireceği politika toplantılarından sonra piyasaları karıştıracak herhangi bir hamle yapmak istemediğini belirtti. Gözlemciler aynı zamanda, Fed’in önemli bir politika değişikliğine gitmeyeceğini de belirtti.