Dunganlar kimdir? Çinli Müslümanlar Dunganlar hakkında detaylı bilgiler

Türkistan topraklarına göç eden Müslüman Çinliler dünya literatüründe Çin’de yaşayan Huilerden farklı olarak “Dungan” diye bilinmektedir. 1877’den itibaren Çin’den kaçıp Kırgızistan’a sığınan Dunganlar tarımla uğraşabilecekleri verimli alanlara iskân edildiler. Ünlü Kırgız yazarı Tölögön Kasımbekov’un “Baskın” adlı romanında mülteci Çinlilerle ilk karşılaşma, son derece renkli ve ilgi çekici bir biçimde resmedilmiştir. Akayev sonrasında yaşanan toplumsal hareketlerin tetiklediği kimi eğilimler yüzünden, Kırgız-Dungan etnik çatışması gibi gösterilen bazı tek olaylar bir yana bırakılırsa, Dunganlar bugün Kırgızistan’da 143 yıllık huzurlu bir geçmişe sahiptir ve nüfus bakımından ilk sıralarda yer alan azınlık toplumlarından biri olarak öne çıkmaktadır.

Haberin kapak fotoğrafında Dunganların kullandığı ve Çin mimarisine sahip caminin fotoğrafı yer almaktadır.

DUNGANLAR KİMDİR?

Çin dışında yaşayan Müslüman Çinliler dünya literatüründe Çin’deki Huilerden farklı olarak Dungan diye bilinir.

Dungan ismi Huiler için Türkler tarafından kullanılan bir adlandırmadır, kelimenin anlamı konusunda Huilerin tarihî ve etnik kökeni ile ilişkilendirilen çeşitli başka fikirler de bulunmakla birlikte, yaygın olarak bilindiği üzere dön- fiilinden türetildiği ve ‘başka bir dinden çıkıp Müslüman olan, mühtedi, dönme’ anlamını karşıladığı görüşü daha geçerlidir.

Nüfus bakımından en büyük Dungan toplumunu barındıran ülke Kırgızistan’dır; 2009 sayımı verilerine göre yaklaşık 60 bin kişi olan Dunganlar, başlıca Çüy Vadisi’nde (en yoğun Tokmok’ta), Isık-Köl ve Oş Bölgesi’nde yaşamaktadır. Kazakistan’daki nüfusları 40 bin kişiyi bulan Dunganlar ise en fazla Almatı ve Jambıl şehirleri ile çevrelerinde yerleşiktir. Kırgızistan ve Kazakistan’daki Dunganlardan oldukça az sayıda, yaklaşık 3 bin kadar Dungan da Özbekistan’da, Taşkent’in dış kesimleri ve Fergana Vadisi’nde yaşamaktadır.