Dumansız yaşam başladı

Türkiye’de bugünden itibaren kamuya açık alanlar ve toplu taşıma araçlarının yanı sıra bar, kafe, kahvehane, meyhane gibi yerlerde de sigara içilemeyeek. “Tiryakiler”in bir kısmı yasağın ağır olduğunu savunarak tepki gösterirken, tartışmalar henüz bitmiş değil. İşte tartışmadan çıkan 40 soruya “yeni dumansız dönemin” 40 yanıtı:

1- Pazar günü yürürlüğe girecek sigara yasağının yasal dayanağı ne?
- TBMM’de 3 ocak 2007’de kabul edilen ve hükümlerinin bir bölümü 19 Mayıs 2008’de yürürlüğe giren 5727 sayılı Kanun.

2- Yasağın uygulanacağı “kapalı yer” tanımından nereleri anlamalıyız?
- Kapalı yer, “Sabit veya seyyar bir tavanı veya çatısı (çadır, güneşlik vb.) olan, kapıları, pencereleri ve giriş yolları dışında bütün yan yüzeyleri geçici veya kalıcı olarak tamamen kapatılmış alanlar ile tavanı veya çatısı olup yan yüzeylerinin yarısından fazlası kapalı bulunan yerler” olarak tanımlanıyor.

3- 19 Temmuz’da nereler yasak kapsamına girecek?
- Kahvehane, birahane, kafeterya, nargile içilen yerler, lokantalar, dernek ve vakıflara ait lokallerin kapalı alanları, ilk ve ortaöğretim kurumlarının tüm açık ve kapalı alanları, açık havada yapılan spor, kültür, sanat, eğlence faaliyetleri.
4- Yasağa itiraz nereden kaynaklanıyor?
- Turizmciler ve esnaf odaları, yasağın bar, kahvehane ve lokanta gibi gibi işletmelerde ekonomik krizi körükleyeceğini savunuyor.

5- Kahvehane ve birahane gibi yerlerde yasak niye şimdi yürürlüğe giriyor?
- Bu gibi mekanlarda yasak, işletmecilerin uyum sağlayabilmesi için ertelenmişti.

6- Sigara yasağından muaf kapalı yerler nereler?
- Huzurevi, akıl hastanesi, cezaevi, şehirlerarası veya uluslararası denizyolu araçlarının güvertelerinde sigara içmek serbest olacak.

7- Buralarda bu serbestlik nasıl uygulanacak?
- Yaşlı bakım evlerinde, ruh ve sinir hastalarının yatarak tedavi gördüğü birimlerde ve ceza infaz kurumlarında toplam alanın yüzde 10’unu geçmeyecek şekilde tütün ürünleri tüketilmesine mahsus alanlar oluşturulabilecek.

8- Bar ve kafelerin bahçeleri de mi yasak kapsamında olacak?
- Hayır. İşletme sahipleri; sigara dumanının iç bölümlere girmesine, açık havada oturan sigara içmeyen müşterileri rahatsız etmesine engel olursa ceza almayacak.

9- Restoran ya da barda üstü tenteyle kapatılan bahçede sigara içilebilecek mi?
- Hayır. Üstü çadır, güneşlik gibi şeylerle kapalı olan yerler “kapalı alan” olarak değerlendirilecek.

10- Barlarda “sigara odası” olacak mı?
- Hayır. Bu konuda Sağlık Bakanlığı nezdindeki ısrarı sonuç vermedi.

11- 19 Temmuz’dan itibaren stadyumlarda sigara içilemeyecek mi?
- Düzenleme, açık havada yapılan spor tesislerinde sigara içme alanlarının oluşturulmasına olanak sağlıyor. Sigara içilebilen seyir alanları toplam alanın yarısını geçemeyecek.

12- İşyerlerinde sigara odaları ne olacak?
- İşyerlerindeki sigara odaları, ilk düzenlemeyle zaten yasaklanmıştı.

13- İşyerlerinin yakınında sigara içmek mümkün mü?
- İşyerlerinin yakınlarında belirlenen açık alanlarda sigara içilebilecek. Ancak üstü kapatılmış ya da yan yüzeylerinin yarısından fazlası kapalı olan yerlerde sigara içilemeyecek.

14- İşyerindeki yangın merdiveninde sigara içilebilecek mi?
- Hayır. Balkon ve yangın merdivenlerinde sigara içilemeyecek.

15- Evde sigara içilebilecek mi?
- Yasa özel konutları kapsamayacak. Ancak apartmanların merdiven boşlukları ve asansörlerinde sigara içilmeyecek.

16- Toplu taşıma araçlarında sigara içilebilecek mi?
- Karayolu, demiryolu, denizyolu, havayolu toplu taşıma araçlarında ve taksilerde sigara yasak olacak. Şehirlerarası ya da uluslararası gemilerin güvertesinde sigara içilebilecek.

17- Kuaför ya da işhanı içinde sigara içilebilecek mi?
- Hayır. Yasak açıklanan durumlar dışında tüm kapalı alanları kapsıyor.

18- Restoranda sigara içen kişi, ceza ödemesi halinde sigara içmeye devam edebilecek mi?
- Hayır, bir kişiye art arda ceza kesilebilecek.

19- Sigara içilebilecek kapalı alanlardan sayılan yerlerde çalışanlar, örneğin bir gardiyan kapalı alanda içebilecek mi?
- Hayır. Düzenleme, bu yerlerde çalışanlara kapalı alanda sigara içme hakkı tanımıyor.

20- Yakınını ziyaret için cezaevine gidenler buralardaki sigara içme alanlarından yararlanabilecek mi?
- Hayır.

21- Otelde sigara içilebilecek mi?
- Sigara tiryakileri, kendileri için belirlenen odalarda kalabilecek.

22- Sigara yasağına uymayanların cezaları ne olacak?
- Yasak yerde sigara içen kişilere 69, içiren tesislere 560-5600 TL arasında ceza kesilecek. Yasağı uygulamayan tesis, ilkinde uyarıyla kurtulacak. Ceza caydırıcı olmazsa artırılacak.

23- Yere izmarit atan ceza ödeyecek mi?
- 25 TL ödeyecek.

24- Sigara reklamı serbest mi?
- Sigara markalarının ismi kullanılarak reklamı yapılamayacak. Sigara firmaları logolarını kullanarak promosyon yapamayacak.

25- Sigara alışverişinde kısıtlama var mı?
- Evet. Sağlık, eğitim ve öğretim, kültür ve spor hizmeti verilen yerlerde, hastanede ve üniversite kantininde tütün mamülleri satılmayacak.

26- Sigara alışverişinde yaş sınırı ne olacak?
- Sigara alan da satan da 18 yaşından küçük olmayacak.

27- Yasaya uyulup uyulmadığını kim denetleyecek?
- İlgili işletmeler; sağlık, emniyet, milli eğitim müdürlükleri ve belediyelerden toplanacak personelden oluşturulan denetim ekiplerince denetlenecek. Bu ekiplere şehirde polis, kırsal bölgede jandarma eşlik edecek.

28- Sigara denetçisi nasıl anlaşılacak?
- Denetçi yanında kimlik kartı taşıyacak ve istenmesi halinde gösterecek.

29- Denetim ekipleri şikâyete bağlı mı çalışacak?
- İhbarları değerlendirerek yasağın ihlal edildiği yerlere gidecek olan denetim birimleri, rutin kontroller de yapacak.

30- Nargile içilen kafelerin durumu ne olacak?
- Bahçede sigara içme esaslarına uyduğu takdirde bu mekanlarda nargile içilebilecek.

31- Müşteri kapalı alanda sigara içerse restoran sahibi ne yapacak?
- Önce müşterisini uyaracak. Uyarıyı dikkate almayan müşteriye garson servis yapmayacak. Bu etkili olmazsa polisi arayacak. İşletme sahibi, polisi ikna için fotoğraf ve video çekebilecek.

32- Sigara içilen restoranı görmezden gelen polise ne olacak?
- Kanunla kendilerine yüklenen görevleri yerine getirmeyen memurlar ve kamu görevlileri hakkında cezai ve disiplin hükümleri uygulanacak.

33- Yasaktan, makam odasında sigara içen kamu yöneticisi muaf mı?
- Hayır. Amiri sigara içerken gören vatandaş şikâyet edebilecek.

34- Yasa kamu çalışanlarına başka ne yükümlülük getirecek?
- Odasında sigara içildiği izlenimi veren çakmak ve kül tablası bulunduran memur, bu nesneleri kaldırması yönünde uyarılacak.

35- Restoranda kesilen cezalar masa başına mı, kişi başına mı olacak?
- Masada sigara içen her kişi için ayrı ayrı para cezası kesilecek.

36- Yasak alanda sigara içip ceza parası çıkışmayanlar ne olacak?
- Ekonomik durumu uygun olmayanın cezası 4’e bölünecek.

37- Cezaya itiraz eden ne yapacak?
- Kesilen cezanın haksız olduğunu düşünen vatandaş, 15 gün içinde mahkemeye başvurursa, yargı süreci sonuna kadar cezası tahsil edilmeyecek.
38- Cezaya itiraz eden vatandaşa karşı polis ne yapacak?
- Yasayı ihlal eden kişinin cezaya itiraz etmesi halinde denetim ekipleri, fotoğraf ve video görüntülerini delil olarak kullanabilecek.

39- İhbarlar nereye yapılacak?
- 184 numaralı ALO SABİM hattı aranabilecek. 155 Polis İmdat ya da 156 numaralı jandarma hattı aranabilecek. En yakın kolluk kuvveti birimi de ihlalle ilgilenmekle yükümlü olacak.

40- Yasa ihlalini tekrar eden vatandaşa hapis, işletmeye kapatma gelecek mi?
- Hayır. Para cezaları yinelenecek.

Milliyet