Düello yasalaşsaydı Kılıçdaroğlu yerine kılıçlar konuşacaktı
Güncelleme Tarihi:
Hazırlayan: Burak Artuner
Oluşturulma Tarihi: Eylül 25, 2008 00:00
AKP Genel Başkan Yardımcısı Dengir Mir Mehmet Fırat ile CHP Grup Başkan Vekili Kemal Kılıçdaroğlu, bugün Meclis’te kameralar önünde ’söz düellosu’ yapıp, kozlarını paylaşacaklar. Bundan 88 yıl önce bazı milletvekillerinden dayak yiyen Bursa Milletvekili Dr. Emin Bey’in "Düello usulünün kabul edilmesi" yönündeki teklifi kabul edilmemişti. Eğer bu teklif kabul görseydi, herhalde bugün Meclis’te kılıç veya tabancayla kan gövdeyi götürebilirdi.
1883’te bugün Yunanistan topraklarında kalan Serfice’de doğan Operatör Dr. Emin Bey (Erkul), Kurtuluş Savaşı sürürken, Ankara’da Birinci Meclis’te Bursa Milletvekili olarak görev yapıyordu. Son derece aydın bir tıp adamı olan, o tarihlerde İngilizce, Rumca, Fransızca ve Almanca bilen Dr. Emin Bey, Meclis’te frengi hastalığına karşı yasa çıkarılması için çalışıyordu. Bununla ilgili 30 Aralık 1920’de bir konuşma yapan Dr. Emin Bey, kadınların muayene edilememesinin hastalığa karşı mücadelede büyük sıkıntı yarattığından bahsederken, tutucu milletvekillerinin "Müslüman kadınlar muayene edilemez" tepkisiyle karşılaştı. Tartışmaların ardından kadınların muayene edilmesine onay veren bir yasa teklifi hazırlandı ancak teklifte "Gerekli olmadıkça, bakire kızların muayeneden muaf tutulması" yönünde bir ibare de yer aldı. Ancak bazıları katı tutumlarını sürdürerek, "Kadınların muayene edilmesi bölümü tamamen yasadan çıkarılsın" dediler.
Feci dövdüler
Bunun üzerine sinirlerine hákim olamayan Dr. Emin Bey, "Geri kalmış zihniyetler istiyor diye, halkımızın ölmesine bir insan olarak seyirci kalamam" deyince, kendisini bir anda softa milletvekillerinin arasında buldu. Dr. Emin Bey, üstüne çullanan çok sayıda milletvekili tarafından feci şekilde dövüldü. Ağzı yüzü kan içinde kalan Dr. Emin Bey, araya girenlerce kurtarıldı.
Dr. Emin Bey, yüzünü temizledikten sonra hemen bir yasa teklifi hazırladı. Kendisine saldıranlarla tek tek hesaplaşmak istiyordu bunun için düellonun yasalaşması için Meclis Başkanlığı’na yasa teklifi verdi. Teklifinin gerekçesinde, "Aralarında problemler bulunan kişiler, birbirlerini pusu kurarak öldürmekte, bu da mertçe bir davranış olmamaktadır. Bu nedenle bazı Avrupa ülkelerinde de bulunan düello usulünün getirilmesi ve bu sistemin yasalarımızda yer alması gerekmektedir" diyordu.
Türk Parlamento Tarihi Milli Mücadele ve TBMM Birinci Dönem- 1. Cildinde yer alan bilgilere göre, Meclis Encümeni Dr. Emin Bey’in kanun teklifini inceledikten sonra 30 Ocak 1921’de, "Düellonun sakat bir adet olduğunu, şeriata ve İslam geleneklerine uymadığını" belirtip, benzer bir teklifin daha önce İstanbul Mebusan Meclisi’nce de kabul edilmediğini hatırlatarak reddedildiğini açıkladı.
İlginç bir düello hikáyesi de II. Abdülhamid devrinde yaşanmıştı. Vikont Vijiye adındaki bir kişi 1886’da "Dersaadet’te Bir Parisli" adlı bir kitap yazmıştı. Bu kitapta, Padişah Sultan İkinci Abdülhamid aleyhine düşmanca izler bulunduğunu gören dönemin Dışişleri Bakanı Mehmed Said Paşa, Paris Ataşe Militeri Arif Bey’e yazarın adının öğrenilmesi için bir yazı yazdı. Askeri ateşe Arif Bey iki ay sonra İstanbul’a gönderdiği bir yazıda, Vikont Vijiye’yi Paris’te yakaladığını ve kendisini düelloya davet ettiğini, yapılan düelloda yazarı kolundan yaralayarak düelloyu kazandığını bildirmişti. Bu haber Yıldız Sarayı’nda büyük bir sevinç yaratmış, askeri ateşe Arif Bey, başarısından dolayı ödüllendirilmişti.
Düello yazısı
İkinci Abdülhamid’e karşı mücadele eden Jön Türkler de bazı zamanlarda kendi aralarındaki anlaşmazlıklar sırasında birbirlerini düelloya davet ediyorlardı. Bunlardan biri Prens Sabahattin’in yakın arkadaşı Albay İsmail Hakkı Bey, 1907’de Kahire’de kendileriyle görüş ayrılığına düşüp, haklarında yazılar yazan Ahmed Rıza Bey’e "Cidal" ismiyle yayınlamış olduğu, açık mektupta düello teklifinde bulunmuş ve şunları yazmıştı: "Ahmed Rıza Bey, düello bilhassa sizin gibi sözünü bilmez ve ağzından çıkanı kulağı işitmez garezkárların ara sıra namuslu insanlar haklarında açtıkları mübarek ağızlarını edep ve terbiye dairesinde tutmaya mecbur eden en mühim çare değil mi? Sizi zehir saçan dilinize gem vurmak için düelloya davet ediyorum" diye yazıyordu.
Avrupa’nın son düellosu ’Salak’ lafı yüzündendi
Avrupa’nın son resmi düellosu, 1967’de Fransa’da yapıldı. Olayın iki kahramanı, sosyalist Bouche-du-RhÔne milletvekili, Marsilya Belediye Başkanı ve 1969’da Cumhurbaşkanı adayı olacak Gastonne Deferre ile sağcı Seine-et-Oise milletvekili Ren Ribire’di. Ribire, kendisine "Salak" diyen Deferre’i kılıçla düelloya davet etmiş ve düello silahı olarak da kılıcı seçmişti. Ancak rakibi tarafından iki kere hafif yaralanınca, hakem tarafından mağlup ilan edilmişti.
Feci dövdüler
Bunun üzerine sinirlerine hákim olamayan Dr. Emin Bey, "Geri kalmış zihniyetler istiyor diye, halkımızın ölmesine bir insan olarak seyirci kalamam" deyince, kendisini bir anda softa milletvekillerinin arasında buldu. Dr. Emin Bey, üstüne çullanan çok sayıda milletvekili tarafından feci şekilde dövüldü. Ağzı yüzü kan içinde kalan Dr. Emin Bey, araya girenlerce kurtarıldı.
Dr. Emin Bey, yüzünü temizledikten sonra hemen bir yasa teklifi hazırladı. Kendisine saldıranlarla tek tek hesaplaşmak istiyordu bunun için düellonun yasalaşması için Meclis Başkanlığı’na yasa teklifi verdi. Teklifinin gerekçesinde, "Aralarında problemler bulunan kişiler, birbirlerini pusu kurarak öldürmekte, bu da mertçe bir davranış olmamaktadır. Bu nedenle bazı Avrupa ülkelerinde de bulunan düello usulünün getirilmesi ve bu sistemin yasalarımızda yer alması gerekmektedir" diyordu.
Türk Parlamento Tarihi Milli Mücadele ve TBMM Birinci Dönem- 1. Cildinde yer alan bilgilere göre, Meclis Encümeni Dr. Emin Bey’in kanun teklifini inceledikten sonra 30 Ocak 1921’de, "Düellonun sakat bir adet olduğunu, şeriata ve İslam geleneklerine uymadığını" belirtip, benzer bir teklifin daha önce İstanbul Mebusan Meclisi’nce de kabul edilmediğini hatırlatarak reddedildiğini açıkladı.
İlginç bir düello hikáyesi de II. Abdülhamid devrinde yaşanmıştı. Vikont Vijiye adındaki bir kişi 1886’da "Dersaadet’te Bir Parisli" adlı bir kitap yazmıştı. Bu kitapta, Padişah Sultan İkinci Abdülhamid aleyhine düşmanca izler bulunduğunu gören dönemin Dışişleri Bakanı Mehmed Said Paşa, Paris Ataşe Militeri Arif Bey’e yazarın adının öğrenilmesi için bir yazı yazdı. Askeri ateşe Arif Bey iki ay sonra İstanbul’a gönderdiği bir yazıda, Vikont Vijiye’yi Paris’te yakaladığını ve kendisini düelloya davet ettiğini, yapılan düelloda yazarı kolundan yaralayarak düelloyu kazandığını bildirmişti. Bu haber Yıldız Sarayı’nda büyük bir sevinç yaratmış, askeri ateşe Arif Bey, başarısından dolayı ödüllendirilmişti.
Düello yazısı
İkinci Abdülhamid’e karşı mücadele eden Jön Türkler de bazı zamanlarda kendi aralarındaki anlaşmazlıklar sırasında birbirlerini düelloya davet ediyorlardı. Bunlardan biri Prens Sabahattin’in yakın arkadaşı Albay İsmail Hakkı Bey, 1907’de Kahire’de kendileriyle görüş ayrılığına düşüp, haklarında yazılar yazan Ahmed Rıza Bey’e "Cidal" ismiyle yayınlamış olduğu, açık mektupta düello teklifinde bulunmuş ve şunları yazmıştı: "Ahmed Rıza Bey, düello bilhassa sizin gibi sözünü bilmez ve ağzından çıkanı kulağı işitmez garezkárların ara sıra namuslu insanlar haklarında açtıkları mübarek ağızlarını edep ve terbiye dairesinde tutmaya mecbur eden en mühim çare değil mi? Sizi zehir saçan dilinize gem vurmak için düelloya davet ediyorum" diye yazıyordu.
Avrupa’nın son düellosu ’Salak’ lafı yüzündendi
Avrupa’nın son resmi düellosu, 1967’de Fransa’da yapıldı. Olayın iki kahramanı, sosyalist Bouche-du-RhÔne milletvekili, Marsilya Belediye Başkanı ve 1969’da Cumhurbaşkanı adayı olacak Gastonne Deferre ile sağcı Seine-et-Oise milletvekili Ren Ribire’di. Ribire, kendisine "Salak" diyen Deferre’i kılıçla düelloya davet etmiş ve düello silahı olarak da kılıcı seçmişti. Ancak rakibi tarafından iki kere hafif yaralanınca, hakem tarafından mağlup ilan edilmişti.