DPJ'nin zaferi ile Japonya'da yeni dönem

Liberal Demokrat Parti'nin (LDP) kurulduğu 1955’ten beri çift meclisli parlamentonun alt kanadında ilk defa kendisinden daha fazla çoğunluğa sahip bir parti ile karşı karşıya kaldı.

Bunun bir sonucu olarak, Japonya Demokrat Partisi (DPJ), seçim kampanyasında yer alan ülkedeki bürokratları hizaya sokma ve yüksek çocuk ve sosyal yardım ödemelerini içeren politikalarının peşine düşme görevlerini gerçekleştirmek için halktan da yetki almış oldu.

DPJ aynı zamanda, Pazartesi günkü rakamların gösterdiği üzere kırılganlığını devam ettiren ekonomiyi yeniden canlandırma gibi göz korkutan bir görev de üstlenecek.

Japon Nikkei 225 endeksi seansın başında yüzde 1.5 artışla, 10 ayın en yüksek seviyesi olan 10.767 puana yükselmesine rağmen, gün ortasında kazancını geri vererek yüzde 0.4 düşüşle 10.497 puan seviyesine geriledi.

Döviz tarafında ise yen, dolar karşısında değer kazanarak 93.60 seviyesinden 92.93 seviyesine tırmandı ve euro karşısında da 133.85 seviyesinden 132.90 seviyesine yükseldi.

DPJ Başkanı Yukio Hatoyama yaptığı açıklamada, "Japon halkı ilk defa cesurca yeni bir hükümet seçti, bunun için onlara teşekkür etmek istiyorum" dedi. Ülkenin muhtemel başbakanı ayrıca, "Bize verdikleri bu yetkiyi alçakgönüllülükle kabul ediyoruz" diye konuştu.

Seçimin ardından Pazartesi günü evinde açıklama yapan Hatoyama, "Bu (seçimi kazanmak), hiç bir şekilde bizim nihai hedefimiz değildir. En sonunda, siyaseti harekete geçirerek, insanların beklentilerini karşılayacak yeni bir tarz politika oluşturabiliriz" dedi.

Seçim sonuçlarını yayınlayan televizyon kanalındaki son güncellenen sonuçlara göre, DPJ alt mecliste, LDP'nin 119 sandalyesine karşılık 308 sandalye kazandı. Seçimden önce meclis alt kanadında LDP'nin 302 sandalyesi, DPJ’nin ise 112 sandalyesi vardı.

Columbia Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Geral Curtis, seçim sonuçları ile ilgili yaptığı açıklamada, "Bu seçimin ekonominin kötü gittiği bir dönemde popüler olmayan bir başbakana sahip iktidar partisi ile ilgili olmaktan çok, Japonya'daki savaş sonrası parti sisteminin sonu ile ilgilidir" dedi. Curtis, "Bu farklı bir parti sisteminin başlangıcıdır" ifadesini kullandı.

Her ne kadar, DPJ, kendisine yasaları koalisyon ortaklarının onayı olmaksızın geçirme gücünü verecek olan Diet'in alt meclisinin üçte ikilik çoğunluğunu sağlayamamış olsa da; partinin zaferi seçim kampanyasını "hükümet değişikliği" gibi temel bir konuya odaklamış olmasında yatıyor.

Sonuç aynı zamanda, LDP, bürokrasi ve Japon iş dünyası arasında kurulan ve bu kurumlar arasındaki yakın ve üç yönlü işbirliği gösteren savaş sonrası dönemde oluşmuş meşhur "demir üçgenin" bir köşesinin kırılmasına da yol açtı.

Bu yenilgi, LDP için, 1993 yılında yaşananlardan çok daha derin. Şu anda DPJ'nin lider kadrosunda da bulunan üst seviyedeki üyelerin bir kısmı 1993’te partiyi terk ederek muhalefet grupları kurmuş ve LDP’nin alt mecliste çoğunluğu yitirip iktidardan düşmesine neden olmuştu.

O dönemde oluşturulan LDP karşıtı koalisyon hükümetinin başarılı olamaması ile LDP 11 ay sonra yeniden iktidarı devralmıştı. Uzmanlar, Pazar günü alınan seçim sonuçlarının, ekonomiyi yeniden canlandıracak ve demografik sorunların üstesinden gelecek bir hükümet isteyen sabırsız bir seçmen kitlesinin iyiliği için, iki baskın partinin rekabet edeceği yeni bir politik dönemi getirmesini olası görüyor.

Seçimlerde yenilgiye uğrayan LDP Başkanı ve Başbakan Taro Aso, "halkın hayal kırıklığını gösteren" böyle bir sonucun ertesinde parti başkanlığından istifa edeceğini açıkladı.

Sonuçların ertesinde partinin diğer üyeleri de sözünü sakınmayan ifadelerde bulundular. LDP Genel Merkezi'nde, sonuçların gelmesi ile daha da karamsarlaşan bir ruh halinin hüküm sürdüğü bir ortamda konuşan, partinin seçim strateji konseyinin başkan vekili Yoshihide Suga, seçim yenilgisinin "LDP'nin artık miadını doldurduğunu" gösterdiğini söyledi.

DPJ, parti programında daha fazla refahı sağlama sözünün yanı sıra, büyük çaplı işletmelere ve imar harcamalarına verilen destek politikasını da değiştireceği vaadinde bulundu.

Bütçe kısıtlamaları ve bürokratik karşı koyma göz önünde bulundurulduğunda iktidarı yeni devralacak partinin, bu vaatlerini nereye kadar gerçekleştirileceği konusu ise belirsizliğini koruyor.

*Bu haber 31 Ağustos 2009 tarihinde Financial Times’ın internet sitesinde 'New era for Japan as DPJ triumphs' başlığı ile Tokyo mahreci ve Mure Dickie imzası ile yayınlanmış, özet çevirisi hurriyet.com.tr tarafından yapılmıştır. (EK)