DP’nin Kırşehir ‘kaza’sı
Güncelleme Tarihi:
Sefa KAPLAN
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 21, 2005 02:07
Siyasi tarihimizin en renkli şahsiyetlerinden biri olan Osman Bölükbaşı’nın hatıraları, diplomat oğlu Deniz Bölükbaşı tarafından, ‘Türk Siyasetinde Anadolu Fırtınası’ adıyla kitap haline getirildi. Doğan Kitapçılık tarafından yayımlanan kitapta, Bölükbaşı’nın şahsında Türk demokrasi tarihinin en çarpıcı ve renkli olayları anlatılıyor.
14 Mayıs 1950 seçimleri yapılmış, DP büyük bir çoğunlukla iktidara gelmişti. Ancak, Kırşehir, DP ile yollarını ayıran ve MP’yi kuran Osman Bölükbaşı’yı parlamentoya göndermişti(...) Kırşehir vilayetinin dağıtılarak ilçe haline getirileceği haberlerinin basında çıkması üzerine Osman Bölükbaşı 30 Mayıs 1954’te İçişleri Bakanı Namık Gedik’e telgraf çekerek, söylenenlerin doğru olup olmadığını soruyordu.
İçişleri Bakanı ertesi gün haberin doğru olduğunu teyit etmiş ve DP Hükümeti ‘Kırşehir vilayetinin kaldırılması ve Nevşehir kazasında Nevşehir adıyla yeni bir vilayet kurulması’ hakkında İçişleri Bakanlığı’nca hazırlanan kanun tasarısını 16 Haziran 1954 günü Meclis’e sevk etmiştir.
İLİMİZE KIYMAYIN
Tasarının 23 Haziran 1954 günü İçişleri Komisyonu’ndaki görüşmeleri çok gergin bir ortamda geçmiştir. Komisyonda sürekli sözü kesilen Bölükbaşı, DP milletvekillerinin tehdit ve bağırmaları altında yaptığı konuşmada, ‘MP’yi seçtiği için Kırşehir cezalandırılıyorsa, ben ve arkadaşlarım milletvekilliğinden istifaya hazırız, yeter ki Kırşehir’e kıymayın’ demiş ve şunları söylemiştir:
‘Hükümet Kırşehir vilayetini siyasi amaçlarla ortadan kaldırmaya karar vermiştir. Kanun gerekçesi olarak Meclis’in huzuruna getirilen perişan satırların gerçeklerle hiçbir ilgisi yoktur. Bu gerekçeler bir nefeste dağılacak sigara dumanı kadar çürüktür.’
Kırşehir intikam kanunu tasarısının Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmelerinde DP’li milletvekillerinden Ekrem Alican, İlhan Sipahioğlu ve İsmail Hakkı Akyüz de tasarıya karşı çıkmışlardır.
SANDIĞIN İNTİKAMI
Meclis’te kanunu hükümet adına savunma görevi, kendisine ‘Kırşehir’in nankör evladı’ olarak hitap edilen ve Osman Bölükbaşı karşısında seçilme şansı olmadığı anlaşılınca Ankara’dan milletvekili olan DP’nin Adalet Bakan’ı Kırşehirli Osman Şevki Çiçekdağ’a düşmüştür.
Meclis 30 Haziran günü saat 15.05’te Başkanvekili Esat Budakoğlu’nun riyasetinde (başkanlığında) toplanmış ve Kırşehir vilayetini ortadan kaldırmayı öngören kin ve intikam kanununun görüşmelerine başlanmıştır. Görüşmeleri salondan hiç ayrılmadan izleyen ve sürekli gülen Başbakan Adnan Menderes ve DP’li milletvekillerine hákim olan ruh halinin çarpıcı tezahürleriyle dolu bu görüşmelerin safahatı Meclis tutanaklarından aktarılacaktır (...)
MP Kırşehir Milletvekili Osman Alişiroğlu’nun konuşmasının başındaki, ‘Kırşehir konusunda söz alırken üzüntü içindeyim’ sözlerine karşı DP milletvekilleri ‘vah vah’ şeklinde tepkide bulunmuşlardır. Alişiroğlu’nun, ‘200.000 Kırşehirli bayramlarını da gözyaşı içinde geçirmişlerdir’ sözüne de müdahale, Adnan Menderes’ten gelmiştir. Oturduğu yerden müdahale eden Menderes’in resmi tutanağa yansıyan sözü şudur: ‘Ne oluyor yani!’
NANKÖR EVLAT
Osman Alişiroğlu’nun, konuşmasının sonunda Adalet Bakanı Osman Şevki Çiçekdağ’ı işaret ederek yaptığı ‘Kırşehir’in nankör çocuğu adliye vekilini Kırşehir’i müdafaaya davet ediyorum’ çağrısı DP’lilerin büyük tepkisiyle karşılanmış, sözünü geri almayan Alişiroğlu’na üç celse Meclis’ten çıkarılma cezası verilmiştir.
İhtilalcilere:İhtilale kan bulaştırmayın
OSMAN Bölükbaşı, 27 Mayıs İhtilali’nden sonra Milli Birlik Komitesi’ne resmi bir mektup yazarak, Adnan Menderes ve arkadaşlarının idam edilmesine karşı çıkmıştır. ‘Kansız başlayan ihtilalin kansız bitmesi’ gerektiğini dile getiren Bölükbaşı, Cumhuriyetçi Millet Partisi Genel Başkanı sıfatıyla yazdığı mektupta şöyle diyordu: ‘İhtilalin gerisinde memleketin yarınını tehdit edebilecek bir kin ve intikam duygusu bırakmaması düşüncesi, bizi bu temenniye sevkeden başlıca amildir. Tarihi bir karar almak üzere bulunduğunuz şu anda, atıfetinize (iyilikseverlik) bir kerre daha müracaat etmeye Genel İdare Kurulumuz ittifakla karar verdiğini derin saygılarımızla arzederiz.’
Muhtar bile seçeriz
KIRŞEHİRLİLER, Başbakan Adnan Menderes’e bir telgraf çekerek, TBMM’de alınan Kırşehir’i ilçe yapma kararı üzerine şunları söyleyeceklerdir: ‘Kırşehir’i değil ilçe, köy haline getirseniz bile, elimizden hiçbir şey gelmezse de Osman Bölükbaşı’yı yine de muhtar seçeriz.’
Yarın: Bölükbaşı kürsüye çıkıyor
İçişleri Bakanı ertesi gün haberin doğru olduğunu teyit etmiş ve DP Hükümeti ‘Kırşehir vilayetinin kaldırılması ve Nevşehir kazasında Nevşehir adıyla yeni bir vilayet kurulması’ hakkında İçişleri Bakanlığı’nca hazırlanan kanun tasarısını 16 Haziran 1954 günü Meclis’e sevk etmiştir.
İLİMİZE KIYMAYIN
Tasarının 23 Haziran 1954 günü İçişleri Komisyonu’ndaki görüşmeleri çok gergin bir ortamda geçmiştir. Komisyonda sürekli sözü kesilen Bölükbaşı, DP milletvekillerinin tehdit ve bağırmaları altında yaptığı konuşmada, ‘MP’yi seçtiği için Kırşehir cezalandırılıyorsa, ben ve arkadaşlarım milletvekilliğinden istifaya hazırız, yeter ki Kırşehir’e kıymayın’ demiş ve şunları söylemiştir:
‘Hükümet Kırşehir vilayetini siyasi amaçlarla ortadan kaldırmaya karar vermiştir. Kanun gerekçesi olarak Meclis’in huzuruna getirilen perişan satırların gerçeklerle hiçbir ilgisi yoktur. Bu gerekçeler bir nefeste dağılacak sigara dumanı kadar çürüktür.’
Kırşehir intikam kanunu tasarısının Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmelerinde DP’li milletvekillerinden Ekrem Alican, İlhan Sipahioğlu ve İsmail Hakkı Akyüz de tasarıya karşı çıkmışlardır.
SANDIĞIN İNTİKAMI
Meclis’te kanunu hükümet adına savunma görevi, kendisine ‘Kırşehir’in nankör evladı’ olarak hitap edilen ve Osman Bölükbaşı karşısında seçilme şansı olmadığı anlaşılınca Ankara’dan milletvekili olan DP’nin Adalet Bakan’ı Kırşehirli Osman Şevki Çiçekdağ’a düşmüştür.
Meclis 30 Haziran günü saat 15.05’te Başkanvekili Esat Budakoğlu’nun riyasetinde (başkanlığında) toplanmış ve Kırşehir vilayetini ortadan kaldırmayı öngören kin ve intikam kanununun görüşmelerine başlanmıştır. Görüşmeleri salondan hiç ayrılmadan izleyen ve sürekli gülen Başbakan Adnan Menderes ve DP’li milletvekillerine hákim olan ruh halinin çarpıcı tezahürleriyle dolu bu görüşmelerin safahatı Meclis tutanaklarından aktarılacaktır (...)
MP Kırşehir Milletvekili Osman Alişiroğlu’nun konuşmasının başındaki, ‘Kırşehir konusunda söz alırken üzüntü içindeyim’ sözlerine karşı DP milletvekilleri ‘vah vah’ şeklinde tepkide bulunmuşlardır. Alişiroğlu’nun, ‘200.000 Kırşehirli bayramlarını da gözyaşı içinde geçirmişlerdir’ sözüne de müdahale, Adnan Menderes’ten gelmiştir. Oturduğu yerden müdahale eden Menderes’in resmi tutanağa yansıyan sözü şudur: ‘Ne oluyor yani!’
NANKÖR EVLAT
Osman Alişiroğlu’nun, konuşmasının sonunda Adalet Bakanı Osman Şevki Çiçekdağ’ı işaret ederek yaptığı ‘Kırşehir’in nankör çocuğu adliye vekilini Kırşehir’i müdafaaya davet ediyorum’ çağrısı DP’lilerin büyük tepkisiyle karşılanmış, sözünü geri almayan Alişiroğlu’na üç celse Meclis’ten çıkarılma cezası verilmiştir.
İhtilalcilere:İhtilale kan bulaştırmayın
OSMAN Bölükbaşı, 27 Mayıs İhtilali’nden sonra Milli Birlik Komitesi’ne resmi bir mektup yazarak, Adnan Menderes ve arkadaşlarının idam edilmesine karşı çıkmıştır. ‘Kansız başlayan ihtilalin kansız bitmesi’ gerektiğini dile getiren Bölükbaşı, Cumhuriyetçi Millet Partisi Genel Başkanı sıfatıyla yazdığı mektupta şöyle diyordu: ‘İhtilalin gerisinde memleketin yarınını tehdit edebilecek bir kin ve intikam duygusu bırakmaması düşüncesi, bizi bu temenniye sevkeden başlıca amildir. Tarihi bir karar almak üzere bulunduğunuz şu anda, atıfetinize (iyilikseverlik) bir kerre daha müracaat etmeye Genel İdare Kurulumuz ittifakla karar verdiğini derin saygılarımızla arzederiz.’
Muhtar bile seçeriz
KIRŞEHİRLİLER, Başbakan Adnan Menderes’e bir telgraf çekerek, TBMM’de alınan Kırşehir’i ilçe yapma kararı üzerine şunları söyleyeceklerdir: ‘Kırşehir’i değil ilçe, köy haline getirseniz bile, elimizden hiçbir şey gelmezse de Osman Bölükbaşı’yı yine de muhtar seçeriz.’
Yarın: Bölükbaşı kürsüye çıkıyor