Dönüşlerde Gaziantep modeli

SINIRDA GEÇİŞ KOLAYLIĞI

* “Gönüllü ve onurlu geri dönüş işlemlerin olabildiğince sadeleştirilmeli. Sınır kapılarında geri dönüşler için özel alanlar oluşturulması, buralara personel ve x-ray cihazları takviyesi yapılması işlemleri hızlandırır.

* Geçici koruma altındaki yabancılar Türkiye’de kullandıkları ev eşyalarının ( buzdolabı, koltuk takımı vb. ) ülkelerine götürmeyi istemektedirler. Gidenler için ekstra bir maliyet yaratmamak ve dönüşleri teşvik etmek adına eşyaların götürülmesi faydalı olur.

PARASINI DA GÖTÜREBİLMELİ

* Mevcut mevzuatta ülkeden çıkışta bir kişi en fazla 10000 dolar veya 25000 TL para götürebiliyor. Şahıslar bunun haricinde kalan paralarını bankacılık sistemi üzerinden geçirmek zorunda. Suriye’de mevcut durumda bir bankacılık sistemi olmadığından paralarını ve kendilerine ait değerli eşyalarını geçirebilecekleri bir sistemin oluşturulmalı.

* Türkiye’de kullandıkları araçlarıyla dönmek isteyenlere araçları ile dönmelerine müsaade etmek dönüşlere olumlu katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.

TEK SEFERLİK GİRİŞ-ÇIKIŞ HAKKI

* Umulanı bulamama korkusu ve endişesi geri dönüşler için bir direnç oluşturuyor. Tüm Suriyeliler için gönüllü geri dönüşü teşvik etmek amacıyla ülkelerine tek seferlik kısa süreli giriş çıkış hakkı verilmesi gönüllü geri dönüşleri olumlu şekilde etkiyecektir.

DOĞRUDAN MADDİ YARDIM

* Avrupa Birliği tarafından fonlanan, Kızılay tarafından uygulanan, Sosyal Uyum Yardımı projesi ile 1 milyon 179 bin 448 geçici koruma kapsamındaki sığınmacıya düzenli nakit yardımı yapılmaktadır. Bu yardımların ülkelerine dönenlere yapılması dönüşleri hızlandıracaktır.

KAYITSIZ İŞGÜCÜNÜN ÖNÜNE GEÇİLMELİ

* Kayıtsız işgücü, yasadışı yollarla ülkeye giren düzensiz göç için çekim etkisi oluşturmaktadır. Bu nedenle ülkemizde kayıtsız istihdamla mücadele edilmesi, yasadışı yollarla ülkeye girenlere ve bunları çalıştıranlara uygulanacak olan yaptırımlar, düzensiz göçü azaltacak aynı zamanda işgücü ve ücret dengesizliği gibi sosyoekonomik problemleri engelleyecek en önemli faaliyetlerden biri olacaktır. Usule aykırı ev kiralamalarının önüne geçecek faaliyetler önemlidir.

ŞEHİRLERİN YENİDEN İNŞASI

* Geçici koruma altındaki yabancıların birçoğu Halep ve Halep’e bağlı yerlerden geldi.

* Harap olan şehirlerde öncelikli olarak konut projeleri geliştirilmeli. Yıkılmış evlerin onarımı ve dayanıklı yeni yapıların inşası için uluslararası fonlar ve özel sektör teşvikleri sağlanabilir.

* Modern bir şehirleşme yaklaşımıyla yollar, enerji hatları, su ve kanalizasyon sistemleri yeniden tasarlanmalı.

ELEKTRİK VE TEMİZ SU

* Elektrik ve temiz suya erişim sağlanmalı, yenilenebilir enerji projeleri desteklenmeli.

* İç ve dış ticareti kolaylaştıracak otoyol, köprü ve sınır kapısı düzenlemeleri yapılmalı. Toplu taşıma sistemleri geliştirilmeli.

* İnternet ve iletişim altyapısı kurulmalı, böylece eğitim ve ticaret faaliyetleri desteklenmelidir.

EĞİTİM VE SAĞLIK HİZMETLERİ

* Bölgeye okullar ve mesleki eğitim merkezleri inşa edilmeli. Üniversitelerin kurulması veya şubelerinin açılması teşvik edilmeli.

* Çocuklara temel eğitim sağlanırken, yetişkinlere meslek edindirme kursları sunulmalı.

* Uzaktan eğitim altyapısı oluşturularak bilgiye erişim kolaylaştırılmalı.

* Hastaneler ve aile sağlık merkezleri kurulmalı.

* Uzak ve erişimi zor bölgelere mobil kliniklerle sağlık hizmeti götürülmeli.

* Sağlık çalışanlarının eğitimi desteklenmeli, istihdam fırsatları sunulmalı.

TİCARİ FAALİYETLER

* Küçük ve orta ölçekli işletmeler için mikro krediler sağlanmalı ve girişimcilik desteklenmeli.

* Üretici ve tüccarlar için lojistik merkezler kurulmalı.

* Gümrük kapılarının ticari amaçlarla yeniden düzenlenmeli

* Dönüşlerin artmasıyla birlikte bir süre bölgede işgücü arzı ve ülkemizde de işgücü talebi fazla olacak. Sınıra yakın bölgelerimizde yapılacak bir modelle günübirlik geçiş sağlanarak Suriyelilerin istihdam edilmeleri bu eksikliği ortadan kaldırabilir.

İSTİHDAM VE SOSYAL GÜVENCE

* Dönenlere çalışma hayatında sigorta ve emeklilik imkânları sunularak gelecek kaygıları giderilmeli.

* Uluslararası yardım kuruluşları ve kalkınma bankaları ile işbirliği yapılmalı. Yardım kuruluşları taşınma desteği sağlamalı.”