Don değil Manyas Kazakları

1707'de Rus Çarlığı'na isyan eden Don Kazakları, Osmanlı'nın Kuban ordusuna sığınmıştı. 33 yıl Rusya'yla savaÅŸtıktan sonra padiÅŸahın teveccühünü kazandılar ve Osmanlı topraklarına yerleÅŸme hakkını elde ettiler. 1740 yılında Manyas Gölü kenarına gelip yurt kurdular. Bildikleri tek iÅŸ olan balıkçılıkla geçinmeye, sazdan yaptıkları kulübelerde yaÅŸamaya baÅŸladılar. Sıla özlemlerini yanık Don türküleriyle, bir de her yıl papazların Rusya'dan getirdiÄŸi ikonalarla giderdiler. Bu topraklarda düğünleri, ayinleri, çoÄŸalan çocuklarıyla mutlu, 222 yıl geçirdiler. Ama 1962 yılına gelindiÄŸinde SoÄŸuk SavaÅŸ'ın tarafları ABD ve SSCB, Manyas Kazak köyü sakinlerini göç ettirmek için sanki yarışıyordu. Sonuçta 63'ü ABD'ye, 999'u anavatanlarına dönmeye karar verdi. 1000'inci Kazak gemide doÄŸdu. Atlas dergisi Rusya'ya dönüşlerinin 40. yıldönümünde Manyas Kazakları'nı Rusya'daki köylerinde buldu. Derginin 1 Kasım'da piyasaya çıkacak olan sayısında onların uzun ve hüzünlü hikáyeleri yer alıyor.BU MASADA ZEKÄ° MÃœREN'Ä°N ‘MANOLYAM‘ ÅžARKISI SÖYLENÄ°YORKazaklar 22 Eylül 1962'yi anavatanlarına dönüşün sevinci ve Türkiye'den ayrılığın hüznü ile kutluyor. Son Kazak Atamanı Fedosov Peter'in konuÅŸmasının ardından baÅŸlayan yemekte türküler söyleniyor. Tüm masa önce Atlas muhabiri Servet SomuncuoÄŸlu'nun söylediÄŸi 'Söğüdün yaprağı dal arasında' türküsüne eÅŸlik ediyor, ardından 'Telgrafın tellerine kuÅŸlar mı konar' diye soruyorlar. Çok sevdikleri Zeki Müren'in 'Manolya'sını 'Kapıldım gidiyorum bahtımın rüzgárına' izliyor. Evlilik cüzdanları Türkiye’den20 yaşına gelen her erkek gibi Don Kazakları da askere alınırdı. O günlere ait askerlik fotoÄŸrafları Çanakkale Savaşı ve KurtuluÅŸ Savaşı'na katılan Kazaklar’ın albümlerinde özel bir yer tutuyor. Gemiye binen arkasına bakmadıKaraköy'deki liman önünde toplanan Kazaklar’ın gemiye binmeleri pek kolay olamaz. Son anda vazgeçenler çıkar içlerinden. Karaköy Limanı günlerce dolar boÅŸalır. Kamyonlarla eÅŸyalarını getiren ve bütün varlıklarını satan Kazaklar hálá tereddüt yaÅŸarlar. Liman bir seyirlik yerine döner. Gelenler. gidenler. Meraklılar hep oraya toplanır. Kazaklar limanda herkesten uzak durur. Bir kısmı ise ellerinde mavi ispirto ÅŸiÅŸeleriyle kuytu köşelerde yıkılıncaya kadar içip sarhoÅŸ olduktan sonra gemiye biner. Ancak tarihi eser sayılan ikonaları götürmelerine izin verilmez (halen Ayasofya müzesinde sergileniyor). Gemiye binen bir daha görünmez, sadece Rusya'da geçmeyeceÄŸini öğrendikleri Türk parası çıkınlarını Türkiye'de kalmayı seçen Valedo'ya atmak için güverteye çıkarlar. Â