Doğum parası yardımı nasıl alınır?

Sigortalı olarak herhangi bir iş yerinde çalışan kadınların doğum yapması halinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirli şartlarda uygulanan bir doğum yardımıdır. Doğum yardımından yalnızca Türk vatandaşları ve mavi kartlılar faydalanabilirler. Annenin ya da babanın veya her ikisinin Türk vatandaşı olması halinde doğum yardımından faydalanmak mümkündür. Yalnızca annenin Türk vatandaşı olması halinde doğum yardımından faydalanabileceği gibi, yalnızca babanın Türk vatandaşı olması halinde de doğum yardımından faydalanabilir.

Soru 1: Doğum yardımından kimler faydalanabilir?

Doğum yardımı, Türk vatandaşları ile Mavi kart sahiplerine verilir. Annenin veya babanın veyahut her ikisinin de Türk vatandaşı ya da Mavi kart sahibi olması gerekmektedir. Doğum yardımı, 15.05.2015 tarihinde ve sonrasında gerçekleşen canlı doğumlar için verilir. Bu tarihten önce doğan çocuklar için doğum yardımı verilmez. Ancak ödeme miktarına esas çocuk sırasının tespitinde, diğer bir deyişle yeni doğan çocuğun kaçıncı çocuk olduğunun belirlenmesinde 15.05.2015 tarihinden önce doğmuş olan çocuklar da sayılır.

Soru 2: Doğum yardımından faydalanmak için ne yapılması gerekir?

Doğum yardımı başvurusu, canlı doğumun gerçekleşmesinin ardından ilgili nüfus müdürlüğünde çocuğun Kimlik Paylaşım Sistemi (KPS)’nde kayıt işlemi yapıldıktan sonra "Doğum Yardımı Başvuru Dilekçesinin” eksiksiz olarak doldurulması ve imzalanmasının ardından şahsen, iadeli taahhütlü posta veya kargo yoluyla yapılır. Başvurular, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlükleri ya da Sosyal Hizmet Merkezlerine yapılır. Her ne statüde olursa olsun (hizmet alımı yoluyla istihdam edilenler dâhil) kamu kurum ve kuruluşlarınca istihdam edilen personel çalıştığı kuruma başvurur. Yurtdışında yaşayanların başvuruları ise Büyükelçilik ve Konsolosluklarca alınır. Yurtdışında yaşayanların Türkiye’de bulunmaları halinde ise herhangi bir Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü ya da Sosyal Hizmet Merkezine başvurmaları mümkündür.

Soru 3: Sağlık Bakanlığında memur olarak çalışıyorum. Doğum yardımı kapsamında hangi kuruma müracaat etmem gerekir?

Her ne statüde olursa olsun (hizmet alımı yoluyla istihdam edilenler dâhil) kamu kurum ve kuruluşlarınca istihdam edilen personel çalıştığı kuruma başvurur. Dolayısıyla Sağlık Bakanlığına müracaat etmeniz gerekir.

Soru 4: Babanın memur, annenin ev hanımı olması halinde doğum yardımı başvurusu hangi kuruma yapılır?

Kamu kurum ve kuruluşları tarafından alınacak başvurularda, eşlerden birinin kamu kurum veya kuruluşunda çalışıyor olması yeterlidir. Dolayısıyla başvuru, memur olan babanın çalıştığı kuruma yapılabilir.

Soru 5: Doğum yardımı ödemeleri ne zaman ve nereden yapılır?

Doğum yardımı ödemeleri yapılan başvurunun Doğum Yardımı Sistemi (DYS)'ne girildiği ayı takip eden ayın son haftası hak sahiplerince PTT şubelerinden çekilebilmektedir.

Soru 6: 15 Mayıs 2015 tarihinden sonra evlat edindim. Doğum yardımı ödemesi alabilir miyim?

15.05.2015 tarihi ve sonrasında doğan ve evlat edinilen çocuk için evlat edinilmeden önce bir doğum yardımı alınmış ise DYS tarafından kendisine tekrar ödeme oluşturulmaz. Bununla birlikte evlat edinilen çocuk için evlat edinilmeden önce bir doğum yardımı alınmamış ise başvurulması halinde doğum yardımı alınabilir. Diğer bir deyişle, evlat edinilen çocuklar için ayrıca ödeme yapılmaz; ancak bu çocuklar ödeme miktarına esas çocuk sırasının tespitinde dikkate alınır. Buna göre, evlat edinilen çocuk için doğum yardımı alınsa da alınmasa da, KPS’de kayıtlı olduğu ailedeki, ödeme miktarına esas çocuk sırasının tespitinde dikkate alınır.

Soru 7: 15 Mayıs 2015 tarihinden önce evlat edindim. Yeni bir çocuğum olduğu takdirde kaçıncı çocuk olarak değerlendirilir?

15.05.2015 tarihinden önce bir evlat edinildiyse doğan ilk çocuk ikinci çocuk olarak dikkate alınır. Sonraki doğan çocuklar ise sırası ile üçüncü, dördüncü, beşinci vb. şeklinde değerlendirmeye alınacaktır.

Soru 8: İmam nikâhlıyım. Doğum yardımından yararlanabilir miyim?

Doğum yardımı kapsamında resmi nikâh şartı aranmamakla beraber KPS'deki bilgiler esas alınmaktadır.

Soru 9: Doğumdan sonra çocuk sağ, ancak anne vefat etti. Doğum yardımından baba yararlanabilir mi?

Doğum yardımı başvurusu, hesaplaması ve ödemesi, anne ve babanın her ikisinin sağ ve Türk vatandaşı/Mavi kartlı olması halinde anne üzerinden yapılır. Annenin Türk vatandaşı/Mavi kartlı olmaması veya annenin vefat etmiş olması halinde söz konusu işlemler Türk vatandaşı/Mavi kartlı olan baba üzerinden yapılır.

Soru 10: Hamileyim, doğum yardımı için başvuru yapabilir miyim?

Hayır, doğum yardımı başvurusu canlı doğumlar için yapılabilir. Dolayısıyla canlı doğum gerçekleştirmeniz ve ilgili nüfus müdürlüğünde çocuğunuzun Kimlik Paylaşım Sistemi (KPS)’nde kayıt işleminin yapılmasının ardından başvuru yapabilirsiniz.

Soru 11: Doğum yardımı kapsamında ne kadar ödeme yapılmaktadır?

Birinci çocuk için 300 TL,
İkinci çocuk için 400 TL,
Üçüncü ve sonraki çocukları içinse 600 TL tutarında bir defaya mahsus doğum yardımı ödemesi yapılmaktadır.

NOT: Çalıştıkları kurum ile yaptıkları sözleşme gereği, kendisi veya eşinin doğum yapması nedeniyle bir ödeme yapılması kararlaştırılmış olanlara, kararlaştırılan toplam tutarın yapılacak ödeme tutarından daha az olması halinde sadece aradaki fark ödenir. Kararlaştırılan toplam tutarın yapılacak ödeme tutarından daha fazla olması halinde ise ödeme yapılmaz.

Soru 12: Doğum yardımı kapsamında son başvuru tarihi gibi bir süre kısıtı bulunmakta mıdır?

Doğum yardımı uygulaması 15.05.2015 tarihinde başlamış olup, ilgili mevzuatta yardım programının geçerlilik süresine ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Ayrıca 15.05.2015 tarihinden sonra gerçekleşen canlı doğumlar için yapılacak doğum yardımı başvuruları için de herhangi bir son başvuru tarihi gibi bir düzenleme bulunmamaktadır.

Soru 13: 15 Mayıs 2015 tarihi öncesinde doğan çocuklar için doğum yardımı kapsamında ödeme alınabilir mi?

Doğum yardımı, 15.05.2015 tarihinde ve sonrasında gerçekleşen canlı doğumlar için verilir. Bu tarihten önce doğan çocuklar için doğum yardımı verilmez. Ancak ödeme miktarına esas çocuk sırasının tespitinde, diğer bir deyişle yeni doğan çocuğun kaçıncı çocuk olduğunun belirlenmesinde 15.05.2015 tarihinden önce doğmuş olan çocuklar da sayılır. (Örneğin bir anne iki sene önce bir çocuk dünyaya getirmiş olsun. 15.05.2015 tarihinden sonra ise ikinci çocuğu doğmuş olsun. 15.05.2015 tarihinden sonra doğan çocuğu ikinci çocuk olarak sayılacak ve 400 TL tutarında doğum yardımı ödemesi hesaplanacaktır.)

Soru 14: Bir çocuğum var, ayrıca hamileyim. 15 Mayıs 2015 sonrasında ikiz çocuğum olduğu takdirde ne kadar ödeme alabilirim?

Sıralamaya göre, ikiz çocuklarınız 2. ve 3. çocuk olarak değerlendirilir. Toplamda 1.000 TL ödeme hesaplanır.

Soru 15: İki tane çocuğum var. 15 Mayıs 2015 tarihinden sonra tekrar doğum yaptığım takdirde ne kadar ödeme alabilirim?

3. çocuk olarak 600 TL ödeme alabilirsiniz.

Soru 16: Kişi evde doğum yaptığı takdirde doğum yardımından yararlanabilir mi?

Canlı doğan çocuğun doğum tarihi 15 Mayıs 2015 ve sonrası ise yardımdan yararlanılabilir.

Soru 17: Şartlı Gebelik Yardımı kapsamında tek seferlik doğum yardımı aldım. Ayrıca yeni çıkan doğum yardımından yararlanabilir miyim?

15.05.2015 tarihi sonrasında doğan/doğacak çocuklarınız için şartlı gebelik yardımı almış olmanız halinde, aynı zamanda doğum yardımından yararlanmanızın önünde herhangi bir engel bulunmamaktadır.

Soru 18: Şartlı Gebelik Yardımı kapsamında doğum için ödeme aldım. Doğum yardımından yararlandığım takdirde aradaki farkı mı almam gerekir?

Şartlı gebelik yardımı alınması doğum yardımında herhangi bir kesintiye sebep oluşturmayacaktır. Her iki ödemede hak sahibi olanlar ödemelerini kesintisiz alabileceklerdir.

Soru 19: Doğum yardımı her ay mı yapılacaktır?

Hayır. Doğum yardımı tek seferlik bir yardımdır. 15.05.2015 tarihi sonrasında doğan/doğacak her bir çocuk için bir kereye mahsus ödeme yapılacaktır.

Soru 20: Doğum yardımı sadece anneye mi ödeniyor?

Doğum yardımı başvurusu, hesaplaması ve ödemesi, anne ve babanın her ikisinin sağ ve Türk vatandaşı/Mavi kartlı olması halinde anne üzerinden yapılır. Annenin Türk vatandaşı/Mavi kartlı olmaması veya annenin vefat etmiş olması halinde söz konusu işlemler Türk vatandaşı/Mavi kartlı olan baba üzerinden yapılır.

Soru 21: Annenin yabancı, babanın Türk vatandaşı olması halinde doğum yardımından anne yararlanabilir mi?

Yardım, Türk vatandaşı olan babaya, her ikisi de Türk vatandaşı ise anneye yapılır.

Soru 22: Mavi kart sahibi kişiler Doğum yardımından yararlanabilir mi?

Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımız ve Mavi Kart sahipleri de bu uygulamadan aynı şartlarda faydalanmaktadır.

Soru 23: Özel sektörde çalışıyorum maaşım hacizli. Bu yardıma haciz konulur mu?

Doğum yardımı, hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir ve haczedilemez.

Soru 24: İki çocuğum var, eski eşimden boşandım. Yeni bir evlilik yaptım şuanda hamileyim. Bana doğum yardımı kapsamında ne kadar ödeme yapılır?

İlk evliliğinizden olan iki çocuğunuzdan sonra şu anki evliliğinizden doğacak olan çocuğunuz 3. çocuk olarak değerlendirilir. 600 TL ödeme yapılır.

Soru 25: Kocamın eski evliliğinden iki çocuğu var, ben 15 Mayıs 2015 tarihinden sonra doğum yaptım. Kaçıncı çocuk olarak ödeme alabilirim?

Doğum yardımı kapsamında yapılan/yapılacak ödemeler Türk vatandaşı/Mavi kartlı anne üzerinden yapıldığından kocanın eski evliliğinden olan çocukları dikkate alınmamaktadır. Buna göre doğan çocuk ilk çocuğunuz olacağından 300-TL tutarında ödeme oluşacaktır. Ancak annenin Türk vatandaşı/Mavi kartlı olmaması halinde, Türk vatandaşı/Mavi kartlı baba üzerinden işlem yapılacağından babanın önceki evliliklerinden olan çocuklar bu durumda sıralamaya dâhil edilecektir.