Doğum günü 20 Temmuz

Yüzyıllardır ruhu sulha ve huzura bir türlü kavuşamayan Kıbrıs yine alev alev kaynamakta... Daha geçen gün Denktaş ve Klerides sanki bu ada onların değil de başkalarınınmışcasına gittiler New York'a... Gözlemcilerin sıkıcı gölgesi altında güya barışı ve iki Kıbrıslı toplumu nasıl birlikte yaşatabileceklerini konuştular... Yani iki adalı, güya konuşup anlaşmak için okyanuslar aştılar... Bir de ortaya çıktı ki arpa boyu bile yol almamışlar... Kapalı kapılar ardında beş gün forum diye nitelenen konuşmalardan çıkan sonuç yine elde var SIFIR...

Bu kez ortaya kokusu yayılıveren pis sonuç gerçekte eksi sonsuza uzanmıyor mu acep??? Forum morum devam ededursun Avrupa Birliği Güney Kıbrıs'ı ortaklığa davet ediverdi... Türkleri tamamen "es" geçerek... Ruslar Güney Kıbrıs'a füze satadursun, Avrupa her zamanki gibi Yunanlılar'a arka çıkadursun, Türkiye Batı'nın yarattığı anafora kapılma tehlikesi içinde şaşkın... Yine her zamanki empas, her zamanki çözümsüzlük süreci ve Akdeniz'de kan kokusu...

Bundan dört yıl önce, o zaman 90 yaşında bir delikanlı olan ünlü Limasollu Türk cerrahı Prof. Dr. Derviş Manizade'nin "Kıbrıs: 65 Yıl Boyunca Yazdıklarım ve Söylediklerim.." kitabı yayınlanmıştı... Genellikle dokümanlardan oluşan kitapta modern Kıbrıs'ın doğum günü sayılan 20 Temmuz 1974 tarihindeki Barış Harekatı'nın öncesi ve sonrası hakkında önemli bilgiler vardı... Kitabın sayfaları arasında gezinirken aldığım notlardan yer yer eğlenceli bir testus hazırlamıştım o zamanlar... Kıbrıslının ne denli içimizden biri olduğunu yeniden hissetmek için günümüzden haberlerle karışık yeni sorular ilavesiyle buyur ola 20 Temmuz Kıbrıs testusuna bu kez de.

1 Manizade'nin kitabında pek çok eğlenceli tarih bilgisi var... Kendi üslubumla Prof. Manizade'nin verdiği bilgileri süslüyorum... 14. soruya kadar doğru şıklar ondan, diğer şıklar benden...

Örneğin, İngilizler Kıbrıs'a ilk kez ne münasebetle gelmişler?

a. Ne münasebetle!

b. İ.S. 1191'de İngiliz Kralı Aslan Yürekli Rişar'ın Kıbrıs'ı işgali münasebetiyle

c. Girne plajlarında üstsüz güneşlenmek için

d. Ucuz mutfak malzemesi almak için

21570'te ünlü bir paşa kumandasındaki 360 parça Türk gemisi Limasol önüne demir atar ve Limasol'u işgal eder. Kimdir bu ünlü paşa?

a. Lala Mustafa Paşa

b. Piyale Paşa

c. Tiryaki Hasan Paşa

d. Şapur Şupur Mehmet Sait Paşa

3Adadaki Rumlar Yunanlı mıdır? Bu konuda ünlü bir İngiliz şu satırları söylüyor. Acaba kim? "Kıbrıs Rum toplumunun Yunanistan'ın bir parçası olduğu iddiası hiçbir gerçeğe dayanmıyor. Ada ile Yunanistan arasında ne tarihi, ne de coğrafi bir bağlılık vardır. Kıbrıs'ta yaşayan Rumlar Yunanlı değildir."

a. Charles Darwin

b. Lord Byron

c. Kıbrıs'ı müstemleke nazırı olarak ziyaretinde Sir Winston Churchill

d. Sir "Engel Bert Hump Er Dink"

41 Temmuz 1878'de Kıbrıs'ın idaresi sözde geçici olarak senelik kira bedeli 90 bin İngiliz altını karşılığında İngiltere'ye emanet edilir. Emaneti yapan Sultan II. Abdülhamit, anlaşmayı "Hukuk-i hükümraneme halel gelmemek şartiyle" diye kırmızı kalemle ve kendi eliyle bu ilaveyi yaptıktan sonra imzalar... Baş kısım anlaşılıyor da, "halel" ne demek peki?

a. Helal

b. Bozma

c. Halime'nin zararsız hali

d. Taze Hellim peyniri

5Bizim hükümetlerin Kıbrıs meselesine ne ölçüde duyarlı olduklarını çok iyi ortaya koyan bir pasaj var Manizade'nin kitabında... İki büyük partimizin dışişleri bakanları "Kıbrıs meselesi diye bir meselemiz yok," demiş. Biri CHP'den Necmettin Sadak, 1949 yılında... Aynı kelamı DP'den 1952 yılında kim söylemiş, kestirebilir misiniz?

a. Adnan Menderes

b. Prof. Dr. Fuat Köprülü

c. Refik Koraltan

d. Prof. Dr. Fahrettin Kerim Gökay

6Manizade'nin kitabı insanı hem düşündüren, hem eğlendiren anekdotlarla dolu... Örneğin, "Ben Yunanlı'dan Allahına su verirken bile korkarım," diyen ünlü Fransız yazarı kimmiş acep?

a. Michel Zevaco

b. Victor Hugo

c. Honore de Balzac

d. Anatole France

7İ.Ö. 72 ve 62 yılları arasında Kıbrıs tam 10 yıl büyük bir fatihin idaresinde yaşamış. Kimmiş?

a. Venüs

b. Othello

c. Küçük İskender

d. Büyük İskender

8Kıbrıs coğrafi bakımdan Doğu Akdeniz'e hakim bir noktada bulunduğundan, tarih boyunca çoğunlukla Anadolu'ya hükmeden milletlerle ortak bir yönetim altında yaşamış. İlk önce hangi milletin buyruğunda?

İpucu: Bundan 35 yüzyıl önce.

a. Amazonlar

b. Hititler

c. Persler

d. Asurlular

9Prof. Dr. Derviş Manizade, kitabının bir bölümünü Türkiye'deki ünlü Kıbrıslılara ayırmış. Edebiyatçılardan başlayalım... Hangisi Kıbrıslı?

a. Şair Eşref

b. Ahmet Rasim

c. Behçet Kemal Çağlar

d. Özker Yaşın

10Türkiye'deki ünlü Kıbrıslı hukukçuları bilebilecek misiniz?

a. Sofuzade Celal

b. Prof. Tarık Zafer Tunaya

c. Prof. Bülent Köprülü

d. Hepsi

11Yakın tarihimizin Lokman Hekimi'nin Kıbrıslı olduğunu bilir miydiniz? 116 yıl yaşamış, Sultanahmet Sanat Mektebi'nin kuruluşunda hizmeti geçmiş, halk sağlığı için sayısız yazılar yazmış, mecmualar ve kitaplar yayınlamış olan Kıbrıslı Lokman Hekim kimdir?

a. Dr. DeBakey

b. Dr. Barnard

c. Dr. Hafız Cemal

d. Prof. Dr. Ali Nihat Mındıkoğlu

12Peki, Türkiye'deki uluslarası çapta işlerle ünlü Kıbrıslı mühendis işadamı kimdir?

a. Sezai Türkeş

b. Şarık Tara

c. Fevzi Akkaya

d. Ahmet Kozanoğlu

13Koyu bir Türk düşmanını soruyorum. 1963 noelindeki Kıbrıs katiamı sırasında "Lefkoşa'daki Türkleri yarım saat içinde yok edebiliriz," demiş olan ve darbeci Yunun subaylarının 15 Temmuz 1974'te Makarios'u devirerek Cumhurbaşkanı ilan ettikleri bu kasap kimdir?

a. Papadapulos

b. Makarios

c. Nikos Samson

d. Grivas

14Prof. Dr. Derviş Manizade'nin Kıbrıs üzerine yazdıklarını derlediği kitabındaki makalede ilginç deyimler var... Bunlardan biri Türkçe'de sıkça kullanılan bir özdeyişin Latincesi...

Sivi pacium para bellum. Genel olarak ne anlama geliyormuş?

a. Her şeyin başı para

b. İti an parabellumu hazırla

c. Hazır ol cenge ister isen sulh-u salah.

d. Yurtta sulh cihanda sulh

15Çok "zeki" bir komedi ustamız var... Kıbrıs kökenli... 1943 doğumlu... Aşağıdakiler arasında onu kestirebilecek misiniz?

a. Rüştü Asyalı

b. Zeki Alasya

c. Metin Akpınar

d. Tekin Akmansoy

16Ünlü bir tiyatrocumuz var... Öp Beni Kate'den hemen anımsayacaksınız... O da Kıbrıslı... Kestirebildiniz mi?

a. Haldun Taner

b. Haldun Dormen

c. Hazım Körmükçü

d. Haluk Bilginer

17Mizaha devam... Hep Kıbrıs'tan gelecek değil ya sanatçılar... Bir de Türkiye'den Kıbrıs'a kaçmış çok ünlü bir mizah ve hiciv ustası var... Kıbrıslı ozan Özker Yaşın'a göre 1901 ve 1906 arasında Kıbrıs'ta yaşamış bu sivri dilli usta mizahçı kimdi acep?

a. Eşref Şefik

b. Mehmed Eşref

c. Eşref Ruşen

d. Hiç biri

18Shakespeare'in tragedyalarından birinin kahramanı Kuzey Kıbrıslıydı desem inanır mısınız? Magosa'da onun adına bir kule var... Hani, tragedyada bu kahraman kıskançlıktan karısı Desmonda'yı öldürür... Arabı kestirebildiniz mi?

a. Arap Kadri

b. Arap Kompela

c. Arab Khaled

d. Arap Othello

199 - 13 Temmuz arasında New York'ta Troutbeck'te yapılan Kıbrıs forumunda Amerika'nın Kıbrıs özel temsilcisi Richard Holbroke ev sahibi rolünü üstlenmişti... Holbroke uluslararası diplomaside neyiyle ünlüydü?

a. Kıbrıs Barış Gücü'nde görevliyken gösterdiği kahramanlıklarıyla...

b. Bosna barışının mimarı olmasıyla...

c. Bir hafta önceye kadar Sırbistan'ın, şimdi de Yugoslavya'nın Devlet Başkanı olan Boşnak düşmanı Slobodan Miloseviç ile olan dostluğuyla...

d. Ortadoğu'da görevli CIA ajanlarını başarıyla yönetmesiyle...

20Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş konuşmalar sırasında Türklere olumsuz tavır takınan Avrupa Birliği'ne ne yapmasını söyledi...

a. Benim adım Rauffff....

b. Kenardan kenardan beyler!

c. Gölge etmesinler...

d. Onu öyle demezler...

21Kuzey Kıbrıs'ın üç değişmezi nedir?

a. Güneş, deniz ve seks

b. Hellim peyniri, şeftali kebabı, Verigo üzümü

c. Rauf Denktaş, Bülent Ecevit, Cengiz Topel

d. Hepsi

22 "Ne efsunkar imişsin ah ey didarı hürriyet,

Esîri aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten"

Yani, "Ne büyüleyiciymişsin sen özgürlüğün çehresi... Gerçi özgürlüğümüze kavuştuk ama, bu kez aşkının esiri olduk" diyen ünlü yazarımız sürüldüğü Magosa'da üç yıl yaşamıştı. Kim?

a. İngiliz Kemal

b. Yahya Kemal

c. Behçet Kemal

d. Namık Kemal