Doğu'daki kiliseler Türklere ait çıktıYeni
Güncelleme Tarihi:
A.A
Oluşturulma Tarihi: Aralık 07, 2006 11:36
Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Geleneksel El Sanatları Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Tahsin Parlak tarafından yapılan araştırmada, daha önce Gürcü ve Ermenilere ait olduğu ileri sürülen Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki birçok kilesinin Kıpçak Türklerine ait olduğu ortaya çıktı. <1+>Yeni
Parlak, 12. ve 14. yüzyılları arasında Çıldır Atabeylerinin hakimiyeti altındaki Doğu Anadolu Bölgesi'nde yaptırılan menzil kiliseleri üzerine işlenen yazı, motif ve desenleri ile Orta Asya'da Türkler tarafından yapılan motif, desen, Göktürk ve Uygur yazıtlarıyla karşılaştırmasını yaptıklarını söyledi.
Bölgedeki Aksık-a, Banak, Parın-Ak, Hov-Ak, Ak-Pısor, Ak-Çur, Oşvan-Ak, Bibi Meryem Ana, Hahuli ve İşhan kiliselerinde Türklerin izlerine ulaştıklarını bildiren Parlak, şunları kaydetti:
“Kiliseler üzerinde çift başlı kartal ve güneş motifleri ile Uygur ve Göktürk alfabesindeki harflerin bulunduğunu tespit ettik. Bu motifler, Orta Asya'da Türkler tarafından binlerce yıl kullanılmıştır. Bu motiflere Türklerin tüm eserlerinde rastlamak mümkündür. Bugün bile güneş motifine Kazakistan'ın bayrağında yer verilmiştir. Daha önce böyle bir çalışma yapılmadığı için bölgemizdeki kiliselerin Gürcü ve Ermenilere ait olduğu sanılıyordu. Oysa bu motifler kiliselerin Türkler'in eseri olduğunu açıkça ortaya koyuyor.”
Orta Asya'da Aral Gölü'nün tabanından çıkan sütün başlığı ile Erzurum'un Oltu ilçesindeki Ban-Ak kilesinde bulunan koç başı motifinin bire bir benzeştiğine dikkati çeken Parlak, yine Tortum ilçesinde Hahuli Kilisesindeki süslemelerin Kazakistan'daki Berel Kurganı ile Doğubayazıt'taki İshak Paşa Sarayı'nda da bulunduğunu ifade etti.
“GÜRCİSTAN KAYNAKLARI DOĞRULUYOR...”
Kıpçak Türklerinin bölgede 300 yıl Hıristiyanlık inancıyla yaşadıklarına işaret eden Parlak, şöyle devam etti:
“Kıpçak Türkleri, inançları gereği kiliseler yaptırmıştır. Müslüman olduktan sonra kiliselerinin bir kısmını camiye dönüştürmüşlerdir. Fakat önemli bir kısmını da orijinal haliyle korumuşlar. Bunu doğrulayan belgeleri Gürcistan kaynaklarında da tespit ettik. Bu durum bizim tarihimizdeki zenginlik olarak değerlendirilmelidir.”
Parlak, Kıpçak Türklerine ait kiliselerin birçoğunun da bakımsızlık nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğunu gözlemlediğini, bir an önce bakım ve onarımlarının yapılması gerektiğini kaydetti.
Bölgedeki Aksık-a, Banak, Parın-Ak, Hov-Ak, Ak-Pısor, Ak-Çur, Oşvan-Ak, Bibi Meryem Ana, Hahuli ve İşhan kiliselerinde Türklerin izlerine ulaştıklarını bildiren Parlak, şunları kaydetti:
“Kiliseler üzerinde çift başlı kartal ve güneş motifleri ile Uygur ve Göktürk alfabesindeki harflerin bulunduğunu tespit ettik. Bu motifler, Orta Asya'da Türkler tarafından binlerce yıl kullanılmıştır. Bu motiflere Türklerin tüm eserlerinde rastlamak mümkündür. Bugün bile güneş motifine Kazakistan'ın bayrağında yer verilmiştir. Daha önce böyle bir çalışma yapılmadığı için bölgemizdeki kiliselerin Gürcü ve Ermenilere ait olduğu sanılıyordu. Oysa bu motifler kiliselerin Türkler'in eseri olduğunu açıkça ortaya koyuyor.”
Orta Asya'da Aral Gölü'nün tabanından çıkan sütün başlığı ile Erzurum'un Oltu ilçesindeki Ban-Ak kilesinde bulunan koç başı motifinin bire bir benzeştiğine dikkati çeken Parlak, yine Tortum ilçesinde Hahuli Kilisesindeki süslemelerin Kazakistan'daki Berel Kurganı ile Doğubayazıt'taki İshak Paşa Sarayı'nda da bulunduğunu ifade etti.
“GÜRCİSTAN KAYNAKLARI DOĞRULUYOR...”
Kıpçak Türklerinin bölgede 300 yıl Hıristiyanlık inancıyla yaşadıklarına işaret eden Parlak, şöyle devam etti:
“Kıpçak Türkleri, inançları gereği kiliseler yaptırmıştır. Müslüman olduktan sonra kiliselerinin bir kısmını camiye dönüştürmüşlerdir. Fakat önemli bir kısmını da orijinal haliyle korumuşlar. Bunu doğrulayan belgeleri Gürcistan kaynaklarında da tespit ettik. Bu durum bizim tarihimizdeki zenginlik olarak değerlendirilmelidir.”
Parlak, Kıpçak Türklerine ait kiliselerin birçoğunun da bakımsızlık nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğunu gözlemlediğini, bir an önce bakım ve onarımlarının yapılması gerektiğini kaydetti.