DoÄŸru seç, piÅŸman olma!

Adayların, sınav sonuçlarının belli olmasından sonra kendilerine bazı soruları sormaları gerekiyor.

Uğur Dersanesi Rehberlik Bölümü´nden Turgay Polat, Banu Albay, Feyza Tuğsal ve Nilüfer Özsoy, adaylara tercih rehberi hazırladı.

TERCİH YAPMADAN ÖNCE...

Meslek tercihlerinizi yapmadan önce kendinize

* Gelecekte nasıl bir yaşam düşünüyorum?

* Yeteneklerim ve özelliklerim istediğim meslekte başarılı ve mutlu olmaya yeterli mi?

* İkinci, üçüncü, dördüncü vb.derecede sevdiğim ve ilgi duyduğum meslekler var mı?

* Seçmeyi düşündüğüm, mesleğin çalışma şartları, iş bulma olanakları, geleceği, ekonomik durumu vb.beklentilerime uygun mu?

* Seçmeyi düşündüğüm meslek için hangi şehirlerde, hangi üniversitelerde tercih yapmam gerekir?

* Benim için üniversite mi, yoksa şehir mi önemli?

* Devlet üniversitesi, vakıf üniversitesi, normal öğretim, ikinci öğretim, lisans, önlisans, açıköğretim programları hakkında belirgin bir düşüncem var mı?

MESLEK-Ä°Åž FARKI

Günümüzde iş olanakları farklılaşıyor. Bu işler için gerekli olan beceriler karmaşıklaşıyor. Toplumsal değerlerin değişmesiyle birlikte bireyin bunlardan basın aracılığıyla devamlı etkilenmesi konu ile ilgili yapılacak seçimleri de önemli kılıyor. Özellikle üniversite eğitimi görmek isteyen yüzbinlerce genç, ne tür bir iş seçeceğini bilmiyor.

Tercih yapacakların bazı kavramların anlamlarını iyi bilmesi gerekiyor:

Meslek: Belli bir işyerinde benzer özellikleri olup, benzer şekilde parasal karşılığı olan işe denir.

İş: Kişi tarafından değer verilen bir amaca yönelik, başkaları tarafından talep edilen çaba

Meşguliyet: Doğrudan veya dolaylı bir şekilde ödenen ücretli iş karşılığı harcanan zaman.

2001 ÖSS SINAV SONUÇ BELGESİNDE NELER BULUNACAK?

* Sınavın Sözel Bölümünde Türkçe ve Sosyal Bilimler, Sayısal Bölümde Matematik ve Fen Bilimleri ile ayrıca girilmişse Yabancı Dil Sınavı´ndaki sorulara adayın verdiği doğru ve yanlış cevapların sayıları,

* Sözel ağırlıklı ÖSS Puanı (ÖSS-SÖZ), Sayısal Ağırlıklı ÖSS Puanı (ÖSS-SAY) Eşit Ağırlıklı ÖSS Puanı (ÖSS-EA) ve girilmişse Yabancı dil Ağırlıklı ÖSS Puanı (ÖSS-DİL),

* Adayların ortaöğretim başarı puanları, ağırlıklı ortaöğretim başarı puanları ve varsa ek puanları,

* Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanı da katılarak hesaplanacak ve yerleştirmede kullanılacak olan Y-ÖSS-SÖZ, Y-ÖSS-SAY, Y-ÖSS-EA ve girilmişse Y-ÖSS-DİL puanları ve bu puanların 0,2; 0.5 ve ek puanlı Y-ÖSS puanlarına ait yüzdelik dilimler,

* Sayısal ve Sözel ham puanlarının her ikisi de 0.5´ten küçük olan adayların ÖSS puanları hesaplanmayacağından, bu durumdaki adaylara gönderilen ÖSS Sonuç Belgesi´nde sadece doğru ve yanlış cevapların sayıları yazılacak.

TERCÄ°H LÄ°STESÄ°NÄ° DÃœZENLERKEN...

* 2001 ÖSYS sonuç belgesinden yer alan dört puan türünün herhangi birinde 105.000 puanı aşmamış olan öğrenciler tercih formu doldurmayacak.

* 105.00-119.999 aralığında puan alan adaylar ön lisans programlarından toplam 18, 120 ve üstü puan alan adaylar ise lisans ve önlisas programlarından toplam 24 tercih yapma hakkına sahipler. Lisans veya önlisans programlarının herhangi birinden 18´den fazla tercih yapılamıyor.

* Tercih alanlarının tamamının doldurulması zorunlu değil. Adaylar, öğrenim görmek istemedikleri yükseköğretim programlarına tercih listesinde yer vermemeliler.

* 2001-ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu´ndaki tablolarda yükseköğretim programlarının 2000 ÖSS´deki taban puanları verilecek. Bu taban puanlar ilgili yükseköğretim programı için ipucu verebilir.

* Adaylar tercihlerini yaparken alan içi tercihlerde AOBP´nin 0.5, alan dışı bir program tercih edildiğinde AOBP´nin 0.2 katsayısı ile çarpılacağını bilmelidirler. (Her adayın mezuniyet alanını kapsayan yükseköğretim programını bilmesi ve tercih listesini bu kritere göre düzenlemesi şansını arttıracak.)

* Meslek lisesinden mezun ya da mezun olabilecek durumda olan adaylar AOBP´nin ek bir katsayı (0.5+0,15=0,65) ile çarpıldığını göz önünde bulundurmalıdırlar.

* Adaylar tek puan türünden tercih yapabilecekleri gibi farklı puan türlerinden de tercih listesi oluşturabilecek.

* Adaylar tercih listesini oluştururken her yükseköğretim programının 2001 ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu´ndaki ´Özel Koşullar ve Açıklamalar´ «MD+BO»bölümünde yer alan bilgileri dikkate almalılar.

* Aynı yükseköğretim programı için tercih yapan iki adaydan Y-ÖSS puanı yüksek olanı tercih sıralamasındaki yerine bakılmaksızın öncelikle yerleştirilir.

 

TERCİH FORMUYLA İLGİLİ ÖRNEKLER

Uyarı:

* Tercih listenizi düzenlerken istek sırasını mutlaka göz önünde tutun,

* 4 ya da 2 yıllık programların birinden 18´i geçmemek üzere toplam 24 tercih yapabilirsiniz,

* 2 ya da 4 yıllık programlardan istek sırası göz önünde tutularak karışık tercih yapabilirsiniz (Tercihlerin geçersiz olmamasına dikkat edin),

* Tercih haklarının tamamını kullanmak zorunda değilsiniz. Ancak, istediğiniz program ve iller doğrultusunda tercih sayısını arttırması kazanma şansınızı yükseltecektir.

 

ÖRNEK 1

AdayÂ1 2 3 4 5 ÂY-ÖSS SAY puanı    ÂYerleÅŸtiÄŸi program

A   ÂKPNMR    Â164.744   ÂP

B   ÂKPR    Â150.056    ÂYerleÅŸmedi

C   ÂKNMP    Â173.358   ÂK

D   ÂPR    Â155.451   ÂR

E   ÂP    Â148.859    ÂYerleÅŸmedi

F   ÂNMP    Â192.312   ÂN

G   ÂMR    Â169.665   ÂM

Yorum:

* Yukarıdaki örnekte aday A birinci tercihi olan K programına kendisinden daha yüksek Y-ÖSS SAY puanı olan aday C yerleştirildiği için yerleştirilmedi, ikinci tercihi olan P programına yerleştirildi.

* Aday B´nin tercihleri olan K, P ve R programlarına kendisinde daha yüksek Y-ÖSS SAY puanı almış olan aday C, aday A ve aday D yerleştirildiği için bu aday hiçbir programa yerleştirilmedi.

* Aday C, aday A ve aday B´den daha yüksek Y-ÖSS SAY puanı aldığı için birinci tercihi K programına yerleştirildi.

* Aday D, birinci tercihine kendisinden daha yüksek Y-ÖSS SAY puanı almış olan aday A, yerleştirildiği için ikinci tercihi olan R programına yerleştirildi.

* Aday E ise yaptığı tek tercihe kendisinden daha yüksek puan alan aday A yerleştirildiği için yerleştirilemedi.

* Aday F ve G ilk tercihlerindeki programı isteyen daha yüksek puanlı adaylar bulunamadığından doğrudan ilk tercihleri olan N ve M programlarına yerleştirildi.

 

ÖRNEK 2

Öğrencinin mezun olduğu/olacağı alan: Fen/Fen Bilimleri

Y-ÖSS Sayısal Puanı (Alanında): 181.016

Y-ÖSS Sayısal Puanı (Alanı dışında): 163.016

Y-ÖSS EA Puanı (Alanında): 175.528

Y-ÖSS EA Puanı (Alanı dışında): 157.528

 

Tercih Sırası Ãœniversite    ÂBölüm Adı ÂY-ÖSS Puan Türü    Â2000 Y-ÖSS Tabpuanı

1    ÂBalıkesir ÂÄ°nÅŸaat Müh.ÂSAY    Â188.208

2   ÂS. Demirel    ÂÄ°nÅŸaat Müh.ÂSAY    Â187.202

3   ÂA. Kocatepe    ÂMakine Müh.ÂSAY    Â182.636

4   ÂSelçuk    ÂMakine Müh (Ä°.Ö)    ÂSAY    Â182.336

5    ÂSakarya   ÂMatematik (Ä°.Ö) SAY        Â178.408

6    ÂÄ°stanbul ÃœÂÄ°ÅŸletme (Ä°.Ö) ÂEA         Â181.869

7   ÂUludağ    ÂÄ°ÅŸletme (Ä°.Ö) ÂEA         Â175.394

8    ÂKocaeli   ÂÄ°ÅŸletme (Ä°.Ö) ÂEA         Â174.367

9    ÂAnadolu   ÂÄ°ÅŸletme (Ä°.Ö) ÂEA         Â173.103

10    ÂAnadolu     İktisat (Ä°.Ö) ÂEA         Â171.455

11  ÂYTÜ    ÂFizik    ÂSAY    Â184.242 (Geçersiz)

12    ÂKocaeli   ÂKimya (Ä°.Ö) SAY    Â174.980

13    ÂOsmangazi ÂKimya (Ä°.Ö) SAY    Â174.290

14  ÂKTÜ    ÂÄ°ÅŸletme (Ä°.Ö)    ÂEA    Â165.910

 

Yorum:

* Adayın 2001 Y-ÖSS SAY puanı 181.016 olduğuna göre, 1, 2, 3, 4 ve 5. tercihinde puanlar aynı puan türünde büyükten küçüğe doğru sıralandığı için bir hata yok.

* Aday okulunda Fen/Fen Bilimleri alanından mezun olduğu için İşletme ve İktisat programları alanında tercih sayılıyor. Adayın 2001 Y-ÖSS EA puanı 175.528. Altıncı tercihini kazanma ihtimali yüksek olmamakla birlikte tercih sıralamasındaki bu puan 2000 Y-ÖSS puanıdır. Eğer, aday bu programda okumayı çok istiyorsa 2001 Y-ÖSS puanları değişebilecğinden bu programı tercih listesinde bulundurabilir. 7, 8, 9 ve 10´ncu tercihlerini kazanma ihtimali daha fazla.

* Tercih listesinde aynı puan türleri kendi içinde büyükten küçüğe doğru sıralandıkları için adayın 11. tercihi geçersiz.

* 12, 13 ve 14´ncü tercihinde hata yok.