Diva’nın cenazesinde medeniyetler ittifakı

GERÇEK DİVA SON YOLCULUĞUNA UĞURLANDI

GEÇEN cumartesi günü Milano’daki evinde vefat eden La Diva Turca lakaplı opera sanatçımız Leyla Gencer için dün Milano’daki San Babila kilisesinde bir ayin ve hemen ardından vasiyeti üzerine Lambrante Mezarlığı krematoryumunda İslam adetlerine göre bir tören düzenlendi. Leyla Gencer’in külleri yarın İstanbul Sanat ve Kültür Vakfı Genel Müdürü Görgün Taner tarafından Lambrante’den alınıp Türkiye’ye getirilecek. Muhtemelen cuma günü Ortaköy’de düzenlecek törenle, divanın külleri Boğaz’ın sularına savrulacak. Divanın vasiyeti üzerine küller Boğaz’ın sularıyla buluşurken, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası, Şef Rengim Gökmen yönetiminde Yunus Emre Oratoryosu’nu seslendirecek.

Korsan kayıt çalındı

Türkiye’nin sanattaki tek gerçek divası için, yıllarca sahneye çıktığı La Scala operasının yanı başındaki kilisede yapılan cenaze ayininde Giuseppe Verdi’nin Requiem’i söylendi. Törenin sonunda ise Verdi’nin La Forza del Destino operasından, La vercine delli angeli aryası Leyla Gencer’in sesinden dinlendi. Eser, plağı olmadığı için korsan kayıttan çalındı. Bu eserin Gencer’in hayatında büyük önemi vardı. La Scala sanatçıları savaştan sonra ilk kez Köln’de bu eseri yorumlamışlar ve Gencer de aryayı seslendirmişti. Leyla Gencer’in de en sevdiği aryalardan biriydi. Milano’daki cenaze törenine Zeynep Oral, Prof. Rengim Gökmen, Görgün Taner, Suat Arıkan, Ahmet Erenli, Ömür Bozkurt’un yanı sıra Gencer’in yakınları, hayranları, talebeleri katıldı. Annesi Polonyalı Katolik olduğu için, Leyla Gencer’in tabutu üzerinde haç vardı.

Leyla Gencer Müzesi

Törende Gencer’in yakın sahne arkadaşı İtalyan soprano Mirella Freni, "O gerçek bir opera yıldızıydı. Sahne ona çok yakışırdı, o da sahneye hakim olur, efsane sesiyle büyülerdi. Çok mütevazıydı. Türk olmaktan gurur duyardı ve hep Türklere operasyı sevdirmek için didinir dururdu. Opera dünyası gerçekten kraliçesini yitirdi" dedi. La Scala’daki Leyla Gencer opera okulunun seçtiği 11 öğrenciden iki Türk soprano adayı Asude Karayavuz ve Simge Büyükedes de hocalarını yitirmenin üzüntüsü içinde törenlerde hazır bulundular. İki öğrenci Gencer’in tutkuyla opera sanatına sarıldığını, tüm birikim ve bilgisini genç yeteneklere vermek için, hastalandığı ana kadar uğraştığını, La Regina’yı

(Kraliçe) yitirdikleri için öksüz kaldıklarını söylediler. Bu arada, 2007 Caruso ödülüne layık görülen Leyla Gencer için, yeni yapılmakta olan Kültür Sanat Vakfı merkezinde Leyla Gencer Müzesi oluşturulacak. Sanatçının Milano’daki sahne ve kişisel eşyaları sergilenecek.

Önce ayin sonra Fatiha

LEYLA Gencer’in Milano’da Majno Caddesi’ndeki evinde, tabutun kiliseye taşınmasından önce bir imam tarafından aile bireylerinin katılımıyla dua merasimi yapıldı. Sanatçının naaşı, San Babila Kilisesi’ndeki ayinin ardından Lambrate Mezarlığı’ndaki krematoryuma teslim edilmeden önce de, İslami usullere göre cenaze namazı kılındı. Gencer’in cenaze namazı, cenaze arabasının mezarlık girişi önünde mola verdiği sırada, sanatçının akrabalarının da katılımıyla Milano’da görev yapan Kemal Gül adlı bir Türk imam tarafından kıldırıldı.

Cenazeden notlar

San Babila Kilisesi’ndeki cenaze ayinine Leyla Gencer’in yeğeni İbrahim Çeyrek, eşi Neslihan Çeyrek ve annesi Aynur Çeyrek de katıldı.

İtalya’da siyasi yolsuzluklara karşı yürütülen ’Temiz Eller’ soruşturmasının baş isimlerinden eski savcı Francesco Saverio Borrelli, Leyla Gencer’in yakın dostlarından Kontes Mocenigo, sanatçının biyografisini de kaleme alan Franca Cella da törene katıldı.

Sanatçı için San Babila Kilisesi’nde düzenlenen ayine, başta La Scala Operası ve Türkiye’nin Milano Başkonsolosluğu’ndan olmak üzere gelen çok sayıdaki çelenk arasında, ünlü yazar Yaşar Kemal tarafından gönderilen çiçek de dikkati çekti.

Baba Bektaşi anne Katolik

LEYLA Gencer’in babası Hasanzade İbrahim Bey (sonradan Çeyrekgil soyadını aldı), Safranbolulu köklü bir ailenin oğlu. Ağabeyi Hüseyin Çeyrekgil ile çiftçilik, balıkçılık, taşımacılık ve Çubuklu suyunun işletmesini yapıyordu. Ayrıca Lale Sineması’nın işletmesini üstlenmişti ve Karaköy’de hanları bulunuyordu. Hasanzade İbrahim Bey, ailenin büyük bölümü gibi Bektaşi ve son derece hoşgörülüydü.

Dininizi siz seçin

Karısının koyu bir Katolik olması onun için sorun değildi; hatta çocuklarının 18 yaşına geldiklerinde kendi dinlerini seçmelerini isteyecek kadar da açık düşünceliydi. Annesi Lexanda Angela Minakovska ise Polonyalı aristokrat bir aileden geliyordu. Son derece dindar biri olmasına rağmen Müslüman bir aileye gelin geldiği için de başını örtüyordu. Eşinin ölümünden sonra Müslüman olup Atiye adını almıştı.

Gencer ismi sayesinde Roma’da bilet buldum

DEVLET Opera ve Balesi Genel Müdürü ve Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Müzik Direktörü Prof. Rengim Gökmen de, cenaze töreninde ağlamaklı sesiyle Leyla Gencer ile ilgili bir şu anısını anlattı: "Bir zamanlar deneyimsiz, genç bir müzik tutkunuydum ve Roma’da bir konser için gişede bilet sırasındaydım. Sıra tam bana gelirken biletler tükendi. Ben de biraz sert bir şekilde itiraz ettim ve kaderime küstüm. Yanıma konser salonunun sorumlusu geldi, şivemden nereli olduğumu sordu. ’Türküm’ dedim. ’Leyla Gencer’i tanıyor musun’ diye sordu. Onun hayranı bir klasik müzik hastası olduğumu söyledim. Beni bir kenara çekti, ’Burada bekle’ dedi ve gitti. Biraz sonra elindeki zarfı çaktırmadan cebime koydu. Bu bilet, Leyla Gencer hayranı bir İtalyandan, genç hayranına armağandı. Bu anımı yıllar sonra sahnede kendisine anlattım. Şimdi Gencer’in anısına, cuma günü Yunus Emre oratoryosunu, külleri Boğaza emanet edilirken yöneteceğim. Allah rahmet eylesin."

Ankara’da törene sadece 40 kişi katıldı

LEYLA Gencer, Ankara’da, sanat yaşamında ilk defa sahne aldığı 693 kişilik Opera Sahnesi’nde düzenlenen törenle anıldı. Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü ve sanat camiasının yer aldığı anma törenine yaklaşık 40 kişinin katılması tepki yarattı. Törende, Gencer’in hayatı üzerine konuşmalar yapıldı. Salonda bulunan konuklar, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü’nün bahçesine Leyla Gencer’in anısına çelenk bıraktı. Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü, Gencer için ayrıca, dün akşam saat 20.00’de sahnelenen Cosi Fan Tutte operası öncesinde de bir anda töreni yaptı.