Dış basından Erdoğan'a sert eleştiriler

Erdoğan'ın sözleri gerek Ortadoğu gerekse de Batı basınında eleştiriyle karşılandı. Ermeni basını ise değerlendirmelere sert tepki göstererek, 1915 yılındaki tehciri anımsattı.

Erdoğan, resmi bir ziyaret için gittiği Londra'da BBC Türkçe'ye yaptığı açıklamada, "Bakın benim ülkemde 170 bin Ermeni var; bunların 70 bini benim vatandaşımdır. Ama 100 binini biz ülkemizde şu anda idare ediyoruz. E ne yapacağım ben yarın, gerekirse bu 100 binine 'Hadi siz de memleketinize' diyeceğim; bunu yapacağım. Niye? Benim vatandaşım değil bunlar... Ülkemde de tutmak zorunda değilim" demişti.

Bu değerlendirmenin ardından Adalet ve Kalkınma Partisi bir açıklama yaparak, Erdoğan'ın "bugünden yarına yapılacak bir şeyden bahsetmediği" belirtildi.

Yabancı yayın organlarında konuyla ilgili çıkan değerlendirmeler ana hatlarıyla şöyle:

DAILY STAR (Lübnan): Erdoğan'ın bu değerlendirmeleri, Türkiye'nin bir devletin, İsrail'in, devletsiz bir halka, Filistinlilere, yaptıklarını eleştirerek kendisini farklılaştırmasının ardından geldi. BBC'ye verilen bir söyleşi, Erdoğan ve hükümetinin yarattığı bütün krediye zarar verebilir ve bir devlet adamı olmaktan uzaklaştırıp durumu eşitlemeye çalışan küçük bir adam olarak görülmesine neden olabilir.

WALL STREET JOURNAL (ABD): Ermenistan Başbakanı Tigran Sarkisyan dün parlamentoda yaptığı konuşmada, "Türkiye başbakanının bu tarz açıklamalar yapması aklımıza hemen 1915 olaylarının hatıralarını getiriyor" dedi. Erdoğan'ın sözlerini netleştirmek için hemen partisi de bir yazılı açıklama yayımladı. Yine de Erdoğan'ın sert açıklamaları, Ermenistan, Türkiye ve ABD yönetimi arasındaki süreç devam ederken geldi.

ASBAREZ (Ermenistan): Ermenistan hükümetinden üst düzey bir yetkili geçen yıl Türkleri ülkelerindeki yasadışı Ermeni göçmen sayısını abartmakla suçlayarak, bu sayının 5,200'ü aşmadığını söylemişti. İstanbul doğumlu Ermeni bir araştırmacı da geçen yıl yaptığı bir araştırmada benzer bir sonuca ulaşmıştı. En şaşırtıcı olan, yabancı liderlerin bu açıklamaya tepkileri oldu. Bu insanlık dışı açıklamayı kınamak yerine İngilizler bir de soykırım tasarısının geçmeyeceği garantisi verdiler. Erdoğan'ın açıklaması, Ermenistan liderliğine zaten sakat başlayan protokol sürecinin Ermenilere ve ulusal güvenliklerine tehdit oluşturduğu yönünde net bir sinyal göndermiş olmalıdır.

CHRISTIAN SCIENCE MONITOR (ABD): İstanbul'da yaşayan Ermenilerin büyük bir bölümü 1988 yılındaki depremin ardından Ermenistan'ı terk ederek geldiler ve kazandıklarını ülkelerine geri gönderiyorlar. Türkiye'deki Ermeniler, her iki tarafta da acısı hissedilen tarihin üzerinde yaşanan halat çekme yarışının ortasında kaldılar. ABD ve İsveç'teki oylamalar, güçlü Ermeni diasporasının yıllardır istikrarlı bir şekilde sürdürdüğü lobicilik faaliyetlerinin sonucunda geldi.

PANORAMA (Ermenistan): Türkiye'nin resmi rakamları oldukça farklı. Erdoğan resmi verilerin farkında değil mi? Ermenistan Göç Kurumu Başkanı Gagik Yeganyan, Türkiye İstatistik Kurumu'nun internet sitesinde yer alan rakamlara göre, 2000-2009 yılında giriş-çıkış yapan Ermeniler dikkate alındığında sayının 5,000 civarında olduğunu söyledi.

REUTERS (İngiltere): Erdoğan'ın sözleri, Türk-Ermeni ilişkilerinde gerilimi artırma riski taşıyor. İlişkiler, yaklaşık 100 yıl önce Osmanlı İmparatorluğu'nun kaotik çöküşü sırasında Ermenilerin tehcir edilmesinin etkisi altında.

THE TIMES (İngiltere): Yakın Avrupa tarihinde tehcirler güçlü bir semboldür. AB üyesi olacak bir ülkenin hükümetinin, bir ulusa mensup kişileri topraklarından sınır dışı etme zihniyetine sahip olması düşünülemez bir şey. Tarihi gerçekler önemlidir. Modern Türkiye'nin buna direnmesi olağandışı bir hareket. Bugün hayatta olan hiç kimse geçmişteki barbarlıklardan sorumlu değildir.

DAILY TELEGRAPH (İngiltere): Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Türkiye'deki Ermeni göçmenlerin sınır dışı edilmelerinin gündemde olmadığını söyledi. ABD Kongresi'ni ve İsveç Parlamentosu'nu 1915 yılı olaylarını "soykırım" olarak niteleyen tasarıları kabul etmeye ikna eden iyi örgütlenmiş uluslararası kampanya, Ermenistan'la ilişkileri normalleştirmek isteyen Türkiye'yi hayal kırıklığına uğrattı. Açıklamalar Ermenistan'da tepki yaratırken, Ermeni milletvekili Hrayr Karapetyan, Erdoğan'ın sözlerini "şantaj" olarak nitelendirdi.