Dinozorlar soğukkanlı olmayabilir
Güncelleme Tarihi:
Dinozorların da günümüz sürüngenleri gibi soğukkanlı hayvanlar olduğunu gösteren en güçlü kanıtlardan biri çürütüldü.
Dinozor kemikleri üzerinde geçmişte yapılan araştırmalar, "büyümenin duraklama çizgileri" olarak bilinen bazı işaretler bulmuştu.
Günümüzde yaşayan soğukkanlı hayvanlarda da aynı işaretler olduğu için, dinozorların da soğukkanlı olduğu tahmin ediliyordu.
Ancak Nature dergisine yazan bilim adamları, dünyanın çeşitli bölgelerinden 41 memeli türü üzerinde yaptıkları araştırmada aynı çizgileri bulduklarını söyledi.
Dinozorların soğukkanlı olduğu teorisi, 19. yüzyıla dayanıyor. Ancak 1960'lardan beri bu düşünceyi çürüten çeşitli kanıtlar sunuldu.
Birkaç nadir istisna dışında fosillerde organ ve deri bulunmadığı için, dinozorlar hakkında bildiklerimizin çoğu kemik incelemesinden ve modern hayvanlarla yapılan karşılaştırılmalardan kaynaklanıyor.
GERİDE KALMAK
Büyümenin duraklama çizgileri, soğuk ya da kuraklık gibi sorunlu dönemlerde organizmaların gelişmelerini durdurup, tüm enerjilerini hayatta kalmaya harcamalarından kaynaklanıyor.
Gelişmenin bir mevsimde durup, diğerinde yeniden başlaması da kemiklerde çizgilere yol açıyor.
Bu çizgiler özellikle salyangoz türü yumuşakçaların kabuklarında kabartmalar olarak gözlemlenmekte.
Duraklama çizgileri ayrıca sürüngenlerin ve hem karada hem suda yaşayabilen amfibik hayvanların kemiklerinde görülüyor. Bu yüzden de bu durumun sadece soğuk ve susuzluk gibi aşırı ortamlardan daha fazla etkilenen soğukkanlı hayvanları etkilediği düşünülüyordu.
Bu nedenlerden olsa gerek, İspanya'nın Barselona şehrindeki Katalan Fosil Enstitüsü'nden (Catalan Institute of Palaeontology) Meike Köhler ve ekibi de keşiflerine oldukça şaşırmışlar.
BBC'ye konuşan Dr Köhler, "Başta böyle bir makale çıkacağını beklemiyorduk. Çevresel etkenlerin fosillerin ve mevcut memelilerin kemik yapılarını nasıl etkilediğini anlamak istiyorduk. Böylece geçmişte hayvanların bu koşullarla nasıl başa çıktığını öğrenecektik" dedi.
Ekip Kuzey Kutbu'nda yaşayan Svalbard ren geyiğinden, Güney Asya'nın Muntjac geyiğine kadar araştırdıkları her hayvanda duraklama çizgilerini gözlemlenmiş.
Dr Köhler "Bu duraklama çizgileri dinozor kemiklerinde sıklıkla görülür ama kimse memelilerde bunları araştırmamıştı" dedi.
ABD'nin Maryland eyaletindeki Johns Hopkins Üniversitesi'nin İşlevsel Anatomi ve Evrim Merkezi'nden paleontolog David Weishampel, bu araştırmayı "harika bir makale" ve dinozorlar tartışmasına önemli bir katkı olarak niteledi.
BBC'ye yaptığı açıklamada Weishampel, "Sanıyorum ki pek çok paleontolog dinozorların sıcakkanlı olduğunu düşünüyor, ama daha önce elimizde somut kanıt yoktu" dedi.
"Modern kemik histolojisi ile fosil kemik histolojisi arasında bir bağlantı kurmanın vakti çoktan gelmişti. Bunu da çok iyi bir ekolojik ve metabolik karşılaştırmayla yapmışlar.''
Profesör Weishampel konunun kapandığını düşünüyor ancak Dr Köhler'e göre daha fazla çalışma yapılması gerekiyor.
Köhler, ''Ben tartışmanın gerçekten sona erdiğine inanmıyorum. Fakat ilk kez duraklama çizgilerinin sıcak ve soğukkanlılıkla bir alakası olmadığını söylemek mümkün oluyor'' dedi.
Dr Köhler ve ekibi büyümenin duraklama çizgilerini modern hayvanlarla ilgili çalışmalarında kullanmaya devam edecek.
Araştırmacı, ''Bu dendrokronoloji gibi, yani ağaçlardaki yaş halkaları. Kemiklerden iskelet kronolojisi çıkarılıp, hayvanların yaşam süreleri, olgunluğa ulaşma yaşları gibi önemli verilere ulaşılabilir. Bu veriler sayesinde de hayvan topluluklarının nasıl tehditler altında oldukları ve sağlık durumları net olarak görülebilir'' dedi.