Dinlerin Buluştuğu "Yaşam Ağacı"

İtalyan yazar Michele Fasano'nun, Otranto Katedrali'ndeki “tek tanrıya başka yollardan ulaşmayı” anlatan mozaikten yola çıkarak hazırladığı “Yaşam Ağacı: Seth'in Otranto'ya Seyahati” adlı kitabı, dinler arası hoşgörüyü anlatıyor.

Michele Fasano, Ankara İtalyan Kültür Merkezi'nin yürüttüğü, İstanbul İtalyan Kültür Merkezi, TOBAV ve ODTÜ'nün desteklediği “KaleidoscopEurope” projesi kapsamında, “Yaşam Ağacı: Seth'in Otranto'ya Seyahati” adlı belgesel film ile kitap çalışması yaptı. Adını, İtalya'daki Otranto Katedrali'nin görülmeye değer mozaik zeminindeki “Yaşam Ağacı” tasvirinden alan kitap ve film, tarihi değerlerden yola çıkarak Akdeniz kültürlerinin ortak kökenlerini ele alıyor. Farklı din ve dile sahip insanları hoşgörüye davet eden kitap, aynı zamanda Doğu ve Batı arasındaki tarihi, siyasi ve kültürel ilişkilerdeki yerleşik inanışları, kalıpları ve ön yargıları aşmayı hedefliyor.

Projesi için İtalya, Arnavutluk, Yunanistan, Türkiye, Suriye, İsrail, Macaristan ve Slovakya'yı gezen yazar Fasano, çalışmanın 10 yılda tamamlandığını söyledi. Kitapta, katedraldeki mozaiği ele aldığını, bu yapıtın, “tek bir tanrı olduğunu ama ona giden yolların farklı olabileceğini” gösterdiğini ifade eden Fasano, “İbadetin ve dinin yolları çok farklı olabiliyor. Kitap bunu anlatıyor. Katedraldeki mozaiğin içinde ağırlıklı olarak Hristiyanlık işlenirken, Tevrat ve Müslümanlığa da yer verilmiş” dedi.

Bu mozaiğin Hristiyanlar kadar Müslümanlar için de önemli olduğunu anlatan Fasano, eserde Türkiye'yi de ilgilendiren bazı unsurlar bulunduğuna dikkati çekti.
Fasano, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu mozaikte Tanrı öyle bir ifade edilmiş ki yaradılışın içinden çıkan her şey Tanrı'nın ta kendisi. Bu evrensellik çoğulcu ve her şeyi içine katıyor ve Tanrı ortaya çıkıyor. Bu hikaye Türkiye için iki açıdan önemli. Sonuçta Türkiye'de Mevlana ile tasavvuf anlayışının gelişmesi o döneme rastlıyor. İkincisi, Osmanlı 1480 yılında Otranto'yu ele geçiriyor. Katedrali camiye çeviriyor ancak mozaiklere ve Meryem ana figürlerine zarar vermiyor. Çünkü, Osmanlı komutanlar bu mozaiğin içinde hem İslam dininden hem de Hristiyanlık ve Semavi dinlerden ögeleri görüyor. Bu, İslam'ın içinde çok temel bir hareketi yansıtıyor. Bu, hoşgörü işaretidir.”

Belgeselin, farklı din, dil ve insanları anlattığı için Türkiye adına da önemli olduğunu belirten Ankara İtalyan Kültür Merkezi Ataşesi Angela Tangianu da projeyi Türkiye'ye sunmaktan mutluluk duyduklarını söyledi.

Tangianu, “Mozaik, bütün dinlerin hikayeleri ile bağlantılı olduğu için Türkiye'de ilgi çekeceğini düşündük. Çünkü Türkiye birçok dine ev sahipliği yapmış bir ülke” dedi. “Yaşam Ağacı: Seth'in Otranto'ya Seyahati” projesi kapsamında, İstanbul, Samsun, Adıyaman ve Konya'da atölye çalışmaları da yapılacak.