Dikkat, yarın 'Nisan bir'

Dünyanın pek çok ülkesinde farklı şakaların gelenek haline geldiği “1 Nisan Şaka Günü” ile ilgili, farklı kültür, inanç ve dillerde efsaneler bulunuyor.

Fransa'da “Poisson d'avril-Nisan Balığı” geleneğinin tarihçesi, 16. yüzyıla kadar uzanıyor. 1564 yılında Fransa Kralı IX. Charles, yılbaşını 1 Nisan'dan 1 Ocak'a aldırdı. Bu arada, 1 Nisan'ı hala sene başı olarak kabul etmeye devam edenlerle alay etmek amacı ile yapılan şakalar, bir süre sonra gelenek haline geldi. 1 Nisan'ı yılbaşı kabul edenlere ise “Nisan balığı” ismi verildi.

İngiltere'de “Nisan Kaçıklar Günü”, İskoçya'da ise “Guguk Kuşu-Gowk (Cuckoo)” olarak anılan şaka günü, pagan kültüründe de yer alıyor. En eski 1 Nisan şakasının ise Romalılar döneminde yapıldığına inanılıyor.

ABD'nin bazı eyaletlerinde ise 1 Nisan şakalarına benzer şakalar, 28 Aralık tarihinde yapılıyor.

DÜNYA TARİHİNDEN “ŞAKALANANLAR”

Dünyanın pek çok ülkesinde 1 Nisan'da yapılan şakalar güldürürken, kimileri ise tarihe geçecek kadar ilgi çekti. İşte, 1 Nisan şakalarıyla kısa bir dünya turu:

-Yıl 1957... BBC'nin saygın haber programı “Panorama”, ılık geçen kış nedeniyle ağaçlarda artık spagetti yetişmeye başladığını duyurdu. Bunun ardından köylülerin artık ağaçlardan spagettinin hasadını yapmaya başladığı açıklandı. Bir anda televizyon kanalına telefon yağmaya başladı, tüm izleyiciler kendi spagetti ağaçlarını nasıl yetiştirebileceğini soruyordu. Telefonu açan BBC yetkilileri de 'bir kutu domates soslu spagettiyi ekin ve tutması için dua edin' yanıtını veriyordu. Sonunda bunun bir şaka olduğu anlaşıldı.

-Sports Illustrated'in 1985 yılı Nisan sayısında yaşamı boyunca Mets'de oynamayı hayal eden “çaylak” bir beysbol atıcısının hikayesi konu edildi. Sidd Finch adlı bu kişi beysbol topunu neredeyse ışık hızıyla metrelerce uzağa atabiliyordu. Bununla birlikte aslında söz konusu Finch ömründe hiç beysbol oynamamış, bir Tibet manastırında beysbol atışlarının felsefesi üzerine öğrenim görmüştü. Mets taraftarları ülkenin her yerinde bu inanılmaz, adeta tanrının bir lütufu olan oyuncu için kutlamalar yaptı. Sonunda bu oyuncuyu yazarın hayal gücüyle yarattığı ve bunun 1 Nisan şakasından ibaret olduğu anlaşıldı.

-1998 yılında Science and Reason adlı derginin Nisan sayısında Alabama eyaletinde “3.14” olan “pi” sayısının değerinin yapılacak oylama ile yuvarlanarak “3.0” olacağı duyuruldu. Bunun üzerine yüzlerce telefonla halk bu kararı protesto etti. Sonunda ikinci bir sayı yayınlanarak orijinal makaleye yer verildi, bu evrim teorisiyle ilgili Mark Boslough adlı bir fizikçinin yazısıydı.

5 AVROYA KÖPRÜ SATILDI

-Almanya'nın Schleswig-Holstein eyaletindeki bir radyo, sürücülerden, Rader köprüsünü geçerken 5 avro hazırlamalarını istedi. İsviçreli bir şirketin köprüyü satın aldığını ve bayram günlerinde geçiş ücreti alacağı haberini uyduran radyo, eyalet Başbakanı Heide Simonis, çok sayıda politikacı, polis yetkilileri ve ADAC otomobil kulübünden de destek alarak onların açıklamalarını yayınladı. Tabi bu bir şakaydı.

-Hristiyanların Paskalya Yortusu, 1 Nisan gününe denk gelince, Avusturya Haber Ajansı (APA), köşeli yumurta geliştirildiği haberini 1 Nisan şakası olarak yayınladı. APA'nın 1 Nisan haberinde, Avrupa Yumurta Araştırma Enstitüsünde görevli bilim adamlarının, tavuklardaki “yuvarlak genini” maniple ettikleri belirtildi. DNA'ları mutasyona uğratılan tavukların, eşit kenarlı yumurtalar yumurtladığı kaydedilen habere göre, tavuklar köşeli yumurtaları hemen benimsedi. Ambargolu yayınlanan haberde, tek sorunun tavukların yumurtlarken yaralanma olasılığı olduğu belirtildi.

TÜRK ŞAKACILAR DA BOŞ DURMUYOR

-Erzurum'da bir internet gazetesi, geçen yıl Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Küçükler'in gözaltına alındığı yolunda flaş haber duyurdu. Kısa süre içinde bini aşkın kişi tarafından okunan haberde, Küçükler'in CHP'nin yolsuzluk iddiasıyla yaptığı suç duyurusu sonrası gözaltına alındığı belirtilen haberde, çok sayıda kişinin de gözaltında olduğu bildirildi. İnternet gazetesinin sahibi Recep Kapucu, “Haber kısa sürede büyük bir okuyucu topladı. Haberi yayına koyduktan sonra olayla ilgili bilgi almak için onlarca telefon aldım” dedi.

-Samsun'un Havza ilçesinde de kendini “Fettullah Doğrusöylemez” olarak tanıtan kişi, “Merkez FM” isimli yerel radyoyu canlı yayındayken arayarak, “Kunduz ormanlarından yüzlerce fil size doğru geliyor” dedi. Dinleyicilerin çoğu bunun şaka olduğunu anlamayarak, panik içerisinde radyoyu telefonla arayıp bilgi almaya çalıştı. Ancak, DJ Ertaş Çoban, “1 Nisan şakası” olduğunu anladı. Buna rağmen, yaklaşık 20 kişi radyoyu telefonla arayarak, “Burada fil mi varmış? Nereden geliyorlar?” gibi sorularla bilgi almaya çalıştı. Kısa süre sonra aynı kişi yeniden radyoyu arayarak, “Size 1 Nisan şakası yaptım” dedi.

ŞAKANIN DOZU KAÇINCA...

-1 Nisan 2006... İstanbul'da Moda vapuruyla Kadıköy'den Beşiktaş'a giden Murat Alas, “Üzerinde bomba olduğunu” söyledi. Şakacı, vapur iskeleye yaklaşınca gözaltına alındı ve 2 Nisanda tutuklandı. Saruhanlı'da yaşayan Murat Alas hakkında, İstanbul 8. Asliye Ceza Mahkemesinde, “Halk arasında korku ve panik yaratma” iddiasıyla dava açıldı. 15 ay hapis cezasına çarptırılan Alas, mahkemenin kendisi hakkında verdiği 15 ay hapis cezası kararını 2006 yılının Ekim ayında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına temyize gönderdi, ancak Yargıtay bu talebi reddetti.

-Trabzon'da yayınlanan Karadeniz'den Günebakış gazetesi ise “Gerets Trabzon'da” başlığıyla okuyucularına bir haber verdi. Gazete sürmanşette verdiği haberde, “Nuri Albayrak, Galatasaray'ı yokluklar içinde zirveye taşıyan Belçikalı teknik direktör ile el sıkıştı” diye yazdı. Foto montaj yöntemiyle Başkan Nuri Albayrak ile Gerets'in el sıkıştığını gösteren bir fotoğraf da yayınlandı. Haberin ayrıntılarının olduğunun belirtildiği 14. sayfada ise “Sevgili okuyucularımız, Eric Gerets ile ilgili ön sayfada duyurduğumuz haber konusu tamamen hayal mahsulüdür. Bugün 1 Nisan ve şaka konusunda en hoşgörülü olduğumuz bir gün. Biz de sizin hoşgörünüze sığınarak şaka yapalım dedik. Özür dileriz” ifadelerine yer verildi.