Dikkat! E-postanız şu anda okunuyor

Hayatımızın bir parçası haline gelen ve her gün onlarcasını alıp gönderdiğimiz e-posta, davalarda en iyi 'tanık' haline geldi. E-posta, DNA delilinin kurumlar için eşdeğeri olarak nitelendiriliyor.

Fortune Dergisi, son sayısında e-posta'nın nasıl 'delil' haline geldiğini ve bu durumun neden olduğu sorunları araştırdı.

Gönderdikleri e-posta nedeniyle para ya da hapis cezası alan birçok şirket ve kişi örneği bulunuyor. Wall Street'te beş broker güvenlik kurallarının gerektirdiği şekilde elektronik mesajlarını korumadıkları için geçtiğimiz aralık ayında 8.25 milyon dolar para cezasına çarptırıldılar.

Yargıya yansıyan e-posta davaları içinde en ses getireni Microsoft'un antitröst davasında yaşandı. Dört yıl önce Bill Gates'in AOL yöneticisine gönderdiği e-postaların birinde, 'Netscape'i köşeye sıkıştırmak için ne kadar ödememiz gerekiyor?' diye yazması başına iş açmıştı.

E-postaları bilgisayardan ve sistemden silmenin, tam olarak onları yok etmek anlamına gelmediği ifade ediliyor. Bu durumda yapılması gereken şey, yazılan e-postaların içeriğine dikkat etmek.

ABD’de saÄŸlık ya da brokerlık firmaları dışındaki ÅŸirketler, genelde elektronik posta server'larını 30'la 90 gün arasında deÄŸiÅŸen zamanlarda temizliyorlar. Ancak bu e-posta temizliÄŸinin yeterli olmadığı belirtiliyor. Çünkü bu iÅŸlem, çalışanların hard disklerinde kayıtlı olan mesajlardan, dosyalanılanları ya da çıkışı alınanları ortadan kaldırmıyor. Åžirket dışından insanlara gönderilen e-postaları yok edemiyor.Â

AVRUPALILAR DAHA SIKI

E-posta, şirketlere davalarda zarar verebilmesinin yanında, istihdamla ilgili davalarda önemli oranda yardım da ediyor. İyi ve kötü durumlar için e-postalar ilelebet şirketlerin back-up tape'lerinde (yedekleme ünitesi) hayatta kalabiliyor. Server'dan silinseler bile şirketlerin yedekleme ünitesinde saklanabiliyorlar. Mailleri back-up tape'lerden geri almak zor ve pahalı olsa da, mahkemeler, gerekli olduğunda şirketlerin e-postaları ortaya çıkarmasını bekliyor.

Dergide, e-postaları temizleyerek amaçlarına ulaşamayan şirketlerin, e-posta kontrol programlarına ilgi gösterdiğine dikkat çekiliyor. International Data Group (IDC) verilerine göre, ABD'de şirketler 2001'de içerik odaklı e-posta kontrol programlarına 139 milyon dolar ödediler. Virüsleri engelleyen yazılımlara ödedikleri rakam ise, 1.67 milyar dolar oldu. IDC, e-posta kontrol programları satışının, 2006'ya kadar 662 milyon dolara ulaşacağını öngörüyor.

Haberde, çalışanlar için gizliliğin korunması konusundaki yasanın Avrupa'da ABD'den daha sıkı durumda olduğu belirtiliyor. Üç Deutsche Bank yöneticisi Amerikan şirketlerinin rutin bir şekilde yaptıkları şey olan 'çalışanların e-postalarını incelemek' suçundan şu anda İspanya'da hapisteler.

Bazı şirketler bu gibi tehlikelerden sakınmak için çalışanlarına yönelik e-posta yazım kuralları oluşturuyor. Boeing ve Intel firmaları, personellerine e-posta ve internet kullanımı konusunda tavsiye ve sağduyu kurallarını içeren eğitimleri aldırıyorlar.

E-posta ile ilgili sorunlar, çok yeni olmasına karşın AOL, MSN ve Yahoo'nun hizmet verdiği 'anında mesaj' hizmetlerinde de yaşanacak gibi görünüyor. ABD’de internet kullanıcılarının yüzde 45'i bu sistemleri kullanıyor. Bu sistemler kullanıcılar kaydetmediği sürece elektronik iz bırakmıyor. Şirketler, aynı sakıncalardan dolayı muhtemelen anında mesaj sistemiyle ilgili önlemler almaya başlayacağa benziyor.

E-bilgileri korumak için neler yapılmalı?

E-postalarınızın bilgisayarınızdan çıktığı andan itibaren başkaları tarafından okunabilme riski bulunuyor. Uzmanlar, bunu engellemek için yapılması gerekenleri şöyle sıralıyor:

 Firewall (güvenlik yazılımı) ve diğer güvenlik önlemlerine önem verilmeli.

 Çok önemli, stratejik bilgileri iletmek için e-posta kullanılmamalı.

 Güvenliği artırmak için 'digital encrpyton sistemi' (Mailleri, dosyaları koruyan bir yazılım) kullanılmalı.

Perinçek-Fogg olayı

E-postaların üçüncü kişiler tarafından okunmasıyla ilgili olaylardan biri de Türkiye'de yaşandı.

Avrupa Birliği Türkiye Eski Temsilcisi Karen Fogg'un e-postaları İşçi Partisi (İP) Başkanı Doğu Perinçek tarafından kamuoyuna duyuruldu. Perinçek, 9 Şubat 2002'de yaptığı basın toplantısında Fogg'un yazışmalarıyla ilgili elinde belgeler bulunduğunu açıkladı. Yazışmalar Aydınlık Dergisi'nde de yayınlandı.

Televizyonlar olayı haber bültenlerine, günlük gazeteler manşetlerine taşıdı. Perinçek, Fogg'un internetten gizli yazışmalar yaparak ulusal devleti hedef alan faaliyetler yürüttüğünü iddia etti.

İstanbul Cumhuriyet Savcılığı, Fogg'un elektronik posta mesajlarını yayınladığı gerekçesiyle Perinçek aleyhine dava açtı.

Türkiye aylarca internet üzerinden güvenlik konusunu tartıştı. Fogg, bu olaydan sonra görevinden alındı.

Perinçek, Karen Fogg'un elektronik yazışmalarını açıkladığı gerekçesiyle yargılandığı davadan 19 Kasım 2002'de beraat etti.

E-posta’nın tarihi

1982: İlk, 'kullanımı kolay' e-posta sistemi başladı.

1994: İlk kez, 'istek dışı reklamlar' (spam) ortaya çıktı.

1997: Şirketlerin, çalışanlarının e-postalarını kontrol etmesine izin veren yazılım piyasaya sürüldü.

2000: 'I love you' virüsü bütün dünyada bilgisayar sistemlerinde 8.7 milyar dolarlık hasara yol açtı.

2001: Cerner şirketi CEO'su Neal Patterson 400 müdürünü elektronik ortamda azarladı. Bu mailinin Yahoo'da görülmesi nedeniyle Cerner'in borsa değeri bir haftada yüzde 28 düştü.

Haziran 2001: Eli Lilly ilaç şirketi yanlışlıkla 700 Prozac kullanıcısının adreslerini bir e-postada açıkladı.

2002: Merrill Lynch, daha önce şirkette internet analisti olarak çalışan Henry Bodget'in e-postalarının ortaya çıkması sonucu 100 milyon dolar ödemek zorunda kaldı. Bodget bir e-postasında, bir şirketin hisse senedini 'değersiz eşya parçası' olarak nitelemişti.

2002: Arthur Andersen, Enron'la ilgili e-postaları yok etmekle suçlandı.

2002: Salomon Smith Barney'den Jack Grubman'ın maillerinde, AT&T'nin kredi notunu Citigroup CEO'su Sandy Weill'e yardım etmek amacıyla yükselttiği iddia edildi.