Devlet Sultanahmet’ten çekiliyor

Güncelleme Tarihi:

Devlet Sultanahmet’ten çekiliyor
OluÅŸturulma Tarihi: Haziran 19, 2004 00:00

Unesco tarafından Dünya Kültür Mirası Merkezi listesine alınan Sultanahmet Arkeolojik Sit Alanı yeniden düzenleniyor. Yeraltı ve yerüstünde yapılacak olan düzenleme kapsamında Ä°l Genel Meclisi binası yıkılacak ve arsası yeÅŸil alan olarak düzenlenecek.Sultanahmet Adliyesi yıkılarak, altında bulunan Lausos Sarayı, Hipodrom’un tribünleri, Aya Eufemia Kilisesi ve Trikdinyum yapısına ait arkeolojik kalıntılar açığa çıkarılacak. Tapu Kadastro Ä°daresi ise turizme hizmet vermek için özelleÅŸtirilerek otele dönüştürülecek. Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediye BaÅŸkanı Kadir TopbaÅŸ, seçimden bir süre önce açıkladığı Ä°stanbul turizm planını kademe kademe hayata geçirmeye baÅŸladı. Talimhane’den baÅŸlatılan çalışma hızlı bir biçimde Sultanahmet’i de kapsamına aldı. Sultanahmet’in çehresini olduÄŸu gibi deÄŸiÅŸtirecek olan yeni düzenleme için kurumlar arası protokoller imzaya açıldı. Adliye binası için Tarihi Yarımada dışında kalan üç alternatif üzerine durulurken, Ä°l Özel Ä°daresi’nin ve Tapu Dairesi’nin de surdışına çıkarılması planlanıyor. Türk turizminin baÅŸkenti olarak bilinen ve geçmiÅŸi 3000 yıl öncesine kadar uzanan Sultanahmet, 1940’lardan sonra baÅŸta kamu binaları olmak üzere yüzlerce yeni yapı tarafından istila edildi ve meydan tarihi karakterini kaybetmeye baÅŸladı.BaÅŸkan Kadir Topbaş’ın, ‘KentleÅŸme serüvenimizin, en talihsiz ve büyük hatası’ dediÄŸi bu deÄŸiÅŸimi tersine çevirmek için BüyükÅŸehir Belediyesi’nin öncülüğünde bir proje hazırlandı. ‘Sultanahmet Arkeolojik Sit Alanı Rehabilitasyon Projesi’ baÅŸlığını taşıyan bu proje, tarihi eserler üzerinde tazyik yapan ve sit özelliÄŸi taşımayan kamu binalarının yıkılmasını öngörüyor. Tarihi karaktere sahip yapıların ise iÅŸlev deÄŸiÅŸtirilerek konaklama amaçlı hizmet vermek amacıyla turizm iÅŸletmelerine dönüştürülmesini hedefliyor.Ä°stanbul ValiliÄŸi de bu projede belediye ile birlikte çalışıyor. Ä°stanbul Vali Yardımcısı Cumhur Güven TaÅŸbaşı, Sultanahmet ve çevresinde yer alan tüm kamu binalarının kademe kademe bölgeyi terk edeceÄŸini, Yerebatan Caddesi üzerindeki Sosyal Hizmetler Ä°l Müdürlüğü’nün ve Ä°l SaÄŸlık Müdürlüğü’nün binalarının da tahliye edileceÄŸini söylüyor: ‘Tarihi yapılar özel bakım ve ilgi istiyor, kamu bu eserlerin bakımını gerektiÄŸi ÅŸekilde yapamıyor. Ayrıca bu güzel yapıların sadece ilgili kamu kuruluÅŸuna iÅŸi düşen vatandaÅŸlara deÄŸil, tüm insanlığa açık hale getirilmesi gerekiyor. Turizm seferberliÄŸi için kamunun tüm topluma öncülük etmesi gerekiyor.’Adliye Sarayı yıkılıyor, hazineler açığa çıkıyorÄ°l Genel Meclisi binası yeri yeÅŸil alana açılıyorSaray binasındaki Tapu Ä°daresi otele dönüşüyorTARÄ°HÄ° SARNIÇ ÃœZERÄ°NDEKÄ° Ä°L GENEL MECLÄ°SÄ°Yerebatan Sarnıcı’nın üzerine inÅŸa edilmiÅŸ olan Ä°l Genel Meclisi merkezi, 1600 yıllık sarnıcı yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya bırakmıştı. Ä°stanbul’un sembollerinden biri olan sarnıç, su mimarisi açısından dünya kültür mirasının da en deÄŸerli parçası sayılıyor. Osmanlı döneminde bu arazinin üzerinde bir ahÅŸap konak vardı. Cumhuriyet döneminde bu konak yıkılarak yerine 44. Ä°lkokul inÅŸa edildi. Erken dönem Cumhuriyet mimarisinin izlerini taşıyan bu yapı 1974’te yok edildi ve araziye Ä°l Genel Meclisi binası yapıldı. Yapının bir kısmı Yerebatan Sarnıcı’nın üstünde yer alırken bir bölümü de Yerebatan’ın tahliye sarnıçlarının üstüne oturtuldu. Ä°l Genel Meclisi buraya yerleÅŸtikten sonra Ä°stanbullular ve turistler bu sarnıçları göremedi. Tahliye sarnıçlarının bir kısmı da Meclis binasının karşısındaki Muhterem Efendi Sokak, 15 numarada bulunan Fazilet NeÅŸriyat AÅž adlı bir ÅŸirket tarafından kağıt ve hurda deposu olarak kullanılıyor.Ä°l Genel Meclisi binasının yeri Ä°stanbul ValiliÄŸi tasarrufunda. Valilik geçtiÄŸimiz yıl Fatih Ä°lçesi sınırlarında belirlenen bir arsa üzerine yeni Meclis binasının inÅŸası için planlama yaptı. Ä°l Özel Ä°daresi bütçesinden 7 trilyon 600 milyar lira ayırdı. Fakat Anıtlar Kurulu büyük kamu binalarının Tarihi Yarımada dışına taşınması gerektiÄŸi yönünde görüş bildirince inÅŸaatın yapımına baÅŸlanamadı. Kültür ve turizmden sorumlu Ä°stanbul Vali Yardımcısı Cumhur Güven TaÅŸbaşı, ‘Yeni bina için birkaç arazi tespit ettik. Uzman arkadaÅŸlarımız hangisini uygun görürlerse orada binanın yapımına hızla baÅŸlayacağız’ diyor. Ä°l Genel Meclisi’nin yıkılmasının ardından Sultanahmet’e yaklaşık 3 bin metrekarelik bir yeÅŸil alan kazandırılmış olacak ve tahliye sarnıçları ziyaretçilere açılacak.ADLÄ°YE SARAYI’NIN ALTINDA HAZÄ°NE YATIYORÄ°brahim PaÅŸa Sarayı ile Binbirdirek Sarnıcı arasında kalan Adliye Sarayı, deprem sırasında ağır hasar gördü. Taşıyıcı duvarlarında derin çatlaklar oluÅŸan yapının önceleri çelik taşıyıcılarla takviye edilmesi düşünüldü. Kısmı bir tadilattan geçirilen binanın çatlakları sıvalarla kapatıldı. Kritik davalar sırasında sürekli eylemlere ve çatışmalara sahne olduÄŸu için çevredeki turizm esnafı ve sivil toplum örgütleri adliyenin baÅŸka bir yere taşınması için defalarca baÅŸvuruda bulundu. Adliye Sarayı’nın inÅŸaatı sırasında birbirinden ilginç olaylar yaÅŸanmıştı. Ayasofya’nın karşısında bulunan eski adliyenin 1933’te yanmasının ardından yeni bir bina yapılmasına karar verilmiÅŸ çalışmalar yıllarca sürmüş ve araya Ä°kinci Dünya Savaşı girince ertelenmiÅŸti. Yeni Adliye Sarayı için 1949’da bir yarışma açılmış, yarışmayı dönemin ünlü mimarlarından Sedat Hakkı Eldem ile Emin Onat’ın birlikte çizdiÄŸi proje kazanmıştı. Fakat proje düşünüldüğünden daha hacimli çıkınca Ä°brahim PaÅŸa Sarayı’nın bir bölümünün yıkılmasına karar verilmiÅŸ bu karar çok hararetli tartışmaların yaÅŸanmasına neden olmuÅŸtu. Ama bu tartışmalar sarayın bir bölümünün yerle bir olmasına engel olamamıştı.Temel kazısı sırasında ise ikinci bir sürpriz yaÅŸanmış, yüzyıllardır kayıp olan Bizans eserleri kazmaların keskin uçlarına takılıvermiÅŸti. 1958’de yapılan kazılar sırasında Ayia Eufemia Kilisesi, Lausos Sarayı ve Hipodrom’un tribünlerinin bir bölümünün kalıntıları ortaya çıkmıştı. 415-420 yılları arasında inÅŸa edilen sarayın içinde Bizans döneminde antik eser koleksiyonu varmış. Daire ÅŸaklindeki kabul salonu 20 metre çapında bir kubbe ile örtülü olan sarayın zeminini eÅŸsiz güzellikte mozaik panoyla kaplıymış. Kalıntılarda ortaya çıkan Ayia Eufemia Kilisesi ise 7. yüzyılda yapılmış.BaÅŸkan TopbaÅŸ, Adliye Binası’nın boÅŸaltılmasından sonra uzmanların da görüşüne baÅŸvurularak, tarihi eserlerin üstünde bulunan binanın tamamen yıkılmasının ya da turizme hizmet vermesinin gündemde olduÄŸunu söyledi. Adliye Sarayı yıkıldığında Ä°stanbul çok geniÅŸ bir arkeolojik sit alanı ve yeni bir açık hava müzesi daha kazanmış olacak...Talimhane 30 gün içinde yayalaÅŸtırıldıKadir Topbaş’ın BeyoÄŸlu Belediye BaÅŸkanı olduÄŸu dönemde planladığı Talimhane YayalaÅŸtırma Projesi 30 gün gibi kısa bir zamanda bitirilerek bugün Ä°stanbulluların hizmetine giriyor. Bir zamanlar Taksim Kışlası’nın talim alanı olarak kullanıldığı için Talimhane adını alan ve içinde çok sayıda turistik oteli barındıran bölgede beÅŸ cadde araç trafiÄŸine kapatıldı. 6 trilyon liraya malolan çalışma kapsamında, tüm altyapı yenilendi. Ä°lk kez uygulanan bir sistemle, cadde ve sokaklara sekiz tane kırılmaz boru, tüm binalara da üç boÅŸ altyapı borusu monte edildi. Böylece elektrik, telefon gibi hatların döşenme ve arızalanması durumunda kaz-boz yapılmadan, döşemelere zarar verilmeden altyapı çalışması yapılabilecek. Yollar granit plak kaplama ve acil araç trafik sirkülasyonu için de granit küptaÅŸ ile döşendi. Kullanılan doÄŸal granit malzemesinin yüzde 95’i yerli. TaÅŸlar; Ankara, Alanya, Bergama, Erdek, Aksaray ve Bulancak’tan getirildi.Çelik gergiler üzerine yerleÅŸtirilen kataner aydınlatma sistemi sayesinde bölge gündüz gibi aydınlık olacak. Bölgenin 24 saat devrede olacak özel güvenliÄŸini iÅŸletme sahipleri karşılayacak.TAPU KADASTRO ESKÄ° BÄ°R SARAY BÄ°NASITapu Kadastro Bölge Müdürlüğü’nün bulunduÄŸu bina, Sultanahmet’te turizme kazandırılacak ikinci önemli yapı. Türk Ä°slam Eserleri Müzesi’ne dönüştürülen Ä°brahim PaÅŸa Sarayı’nın bahçesi olan arazide 1881’de inÅŸa edilmiÅŸ. 150 metrekarelik merdiven sahanlığı mermer basamaklarla yükselen dört katlı yapının altında Binans tonozlarının üstüne kurulmuÅŸ sarnıçlar, ambarlar var.Yüksek tavanlı yapının bünyesinde 120’ye yakın ofis odası bulunuyor. Sultanahmet Camii ve Ayasofya Müzesi manzaralı olan eser, meydanın batı cephesinin yaklaşık dörtte birini kaplıyor. Eski eser onarımı dikkate alınmadan yapılan tadilatlar dolayısıyla oldukça hasar görmüş Tapu Ä°daresi’nin konaklama merkezine dönüştürülmesi hedefleniyor. BaÅŸkan TopbaÅŸ, Adalet Bakanlığı’yla bu konuda mutabık kaldıklarını, yeni bölge müdürlüğü binasının inÅŸa edilmesinden sonra Tapu Ä°daresi’nin boÅŸaltılacağını söylüyor.Â
Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!