Devlet Sanatçılığı'na iptal

Danıştay 10'ncü Dairesi "Devlet Sanatçılığı" unvanı verilmesine dayanak olan yönetmeliÄŸi iptal etti. Karar kesinleÅŸirse 89 kiÅŸinin unvanı geri alınacak.Danıştay 10. Dairesi, "Devlet Sanatçılığı" unvanı verilmesine iliÅŸkin düzenleme içeren yönetmelik ile bu yönetmeliÄŸe dayanılarak "Devlet sanatçılığı" unvanı verilenlerden ve haklarında dava açılan 89 kiÅŸiye iliÅŸkin iÅŸlemi iptal etti. Kararın kesinleÅŸmesi durumunda, 6 Aralık 1998 tarihinde bu unvanın verildiÄŸi aralarında Emel Sayın, Muazzez Ersoy, Samime Sanay, Gönül Yazar, Çolpan Ä°lhan, Jale YılmabaÅŸar,  Selim Ä°leri, Müşfik Kenter, Fikret Hakan, Ä°nci Çayırlı, Tekin Akmansoy, MehveÅŸ Emeç'in de bulunduÄŸu 89 kiÅŸinin "Devlet Sanatçılığı"nın iptal edilmesi gündeme gelecek.Ressam Mehmet Güleryüz'ün 18 Åžubat 2000 tarihli, "Devlet Sanatçısı Olacak ve Bu Haktan Yararlanacaklar ile Bunların Nitelikleri ve Seçilmeleri Hakkında Yönetmelik" ve bu yönetmeliÄŸe dayanılarak 89 kiÅŸiye "Devlet Sanatçısı" unvanı verilmesine iliÅŸkin iÅŸlemin iptali istemiyle açtığı dava sonuçlandı. Danıştay 10. Dairesi, söz konusu yönetmeliÄŸi oy birliÄŸiyle iptal etti. Daire'nin gerekçeli kararında, dava konusu yönetmeliÄŸin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 2 ve 60. maddelerine dayanılarak hazırlandığı anımsatıldı. Söz konusu maddelerin içeriÄŸine yer verilen kararda, yönetmeliÄŸin "Devlet Sanatçısı" seçilecek ve bu haktan yararlanacaklarda aranılacak nitelikler, devlet sanatçısı seçilme yöntemine ve bu unvanın saÄŸladığı hak ile geri alınmasına iliÅŸkin düzenlemeler getirdiÄŸi belirtildi. Kararda, Anayasa'nın 124. maddesinin, "BaÅŸbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kiÅŸileri kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını saÄŸlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak ÅŸartıyla yönetmelikler çıkarabilirler" hükmünü içerdiÄŸi belirtildi. 657 sayılı yasanın 59 ve 61. madde hükümlerine göre "istisnai memurluklara" atanmak için devlet memurluÄŸuna giriÅŸe ait genel ÅŸartları taşımanın dışında, özel yasalar ve yönetmeliklerde yazılı görevin aradığı "mesleki liyakat"a sahip olmanın da öngörüldüğü ifade edilen gerekçede, bu düzenlemenin Devlet Konservatuvarı'nda ün yapmış, üstün yeteneklere sahip devlet sanatçılarının istisnai memuriyet statüsündeki bu göreve atanmasına iliÅŸkin koÅŸullara iliÅŸkin olduÄŸu belirtildi.  Aynı yasanın, 60. maddesinin 3. fıkrasının, "Devlet sanatçılarında aranacak nitelikler bir yönetmelikle belirtilir" hükmünü içerdiÄŸi belirtilen kararda, şöyle devam edildi: "Böyle denilerek idareye sadece Devlet Konservatuarı'nda istisnaimemuriyete atanacak devlet sanatçılarının genel ÅŸartlar dışında sahip olması gereken niteliklerin tespiti konusunda bir yetki verilmektedir.DiÄŸer bir deyiÅŸle 60. maddenin üçüncü fıkrasına dayanılarak yapılacak bir düzenleme, özel mevzuatına göre devlet sanatçısı unvanı tevcih edilmiÅŸ sanatçılardan, istisnai memuriyet statüsünde görevlendirilebilecek olanlarının niteliklerinin tespitine yönelik olabilecektir. Dava konusu yönetmeliÄŸin ise sözü edilen yasa hükümlerinin öngördüğü konudan farklı bir düzenlemeyi içermesi karşısında, hukuka aykırı olduÄŸu anlaşılmaktadır." Danıştay 10. Dairesi, 89 kiÅŸiye "Devlet Sanatçısı" unvanı verilmesine iliÅŸkin iÅŸlemi de oy birliÄŸiyle iptal etti. Bu iptalin gerekçesinde ise iÅŸlemin dayanağı olan yönetmeliÄŸin hukuka aykırı olduÄŸu belirtilerek, dava konusu yönetmelik hükümleri esas alınarak 89 kiÅŸiye "Devlet Sanatçısı" unvanı verilmesine iliÅŸkin iÅŸlemde de "hukuka uyarlık" bulunmadığı ifade edildi. Danıştay 10. Dairesi'nin bu kararı temyiz edilirse, konu Danıştay Ä°dari Dava Daireleri Genel Kurulu'nda görüşülecek.Kararlar, Danıştay'daki temyiz sürecinin tamamlanmasıyla kesinleÅŸecek.      150'NÄ°N ÃœZERÄ°NDE KİŞİYE VERÄ°LDİ      Söz konusu yönetmeliÄŸe dayanılarak çeÅŸitli tarihlerde 150'nin üzerinde sanatçıya "Devlet Sanatçılığı" unvanı verilmiÅŸ, bazıları unvanı reddetmiÅŸti. Hukukçular, Mehmet Güleryüz'ün açtığı davanın, 6 Aralık 1998 tarihinde bu unvanın verilmesi kararlaÅŸtırılan 89 kiÅŸiyi ve dayanak yönetmeliÄŸi kapsadığına dikkat çektiler.Kararın kesinleÅŸmesi durumunda, bu kiÅŸilerle ilgili iÅŸlemin iptal olacağına iÅŸaret eden hukukçular, bu unvana sahip kalan (haklarında dava açılan 89 kiÅŸi dışında) kiÅŸiler hakkında ise idarenin dayanak yönetmeliÄŸin iptalini dikkate alarak iÅŸlem yürütmesi gerektiÄŸini ifade ettiler.      KÄ°MLER DEVLET SANATÇISI UNVANI ALMIÅžTIGüleryüz'ün açtığı davaya konu unvan tahsisi iÅŸlemindeki 89 kiÅŸi arasında Emel Sayın, Muazzez Ersoy, Samime Sanay, Gönül Yazar, Nesrin Sipahi, Sezen Aksu, Orhan Gencebay, Okay Temiz, Prof. Dr. Ali DoÄŸan, Çolpan Ä°lhan, Jale YılmabaÅŸar, Rengim Gökmen, Muammer Sun, Dinçer Sümer, Orhan Asena, Selim Ä°leri, Müşfik Kenter, Fikret Hakan, Ä°nci Çayırlı, Ferit Sıdal, Neriman AltındaÄŸ Tüfekçi, Yekta Kara, Mustafa SaÄŸyaÅŸar, Tekin Akmansoy, MehveÅŸ Emeç, Ziya TaÅŸkent, Kutlu Payaslı, Zekai Tunca, Necdet Varol, Metin Akpınar, Zeki Alasya, Gazanfer Özcan,Nejat Uygur, Sezen Cumhur Önal, Levent Kırca, Åžener Åžen, Semiha Berksoy, Selahattin İçli, Ä°zzet AltınmeÅŸe, Kamil Sönmez, Musa EroÄŸlu, Muazzez Abacı, Haldun Dormen, Münir Özkul, Ajda Pekkan, Nezihe Araz, Recep Bilginer, Avni Anıl, Ahmet Özhan, Timur Selçuk, Selmi Andak, ArmaÄŸan Elçi, Cemil Karababa, Tankut Öktem, Mengü Ertel, Semih BalcıoÄŸlu, Merih Çimenciler, Ali PoyrazoÄŸlu, Hamiye ÇolakoÄŸlu, Yusuf Nalkesen ve Özdemir ErdoÄŸan da yer alıyordu. Dava konusu iÅŸlemden önce de Adnan Saygun, Necil Kazım Akses, Ulvi Cemal Erkin, Nevid Kodallı, Yıldız Kenter, Leyla Gencer ve Müzeyyen Senar'ın da aralarında bulunduÄŸu 70 dolayında kiÅŸiye "Devlet Sanatçısı" unvanı verilmiÅŸti. Â