Oluşturulma Tarihi: Ekim 12, 2004 01:46
Sınavlara dayalı Türk eğitim sisteminin temel unsurlarından biri haline gelen dershane sektörünün yıllık cirosunun 1 milyar dolara doğru koştuğu belirlendi.
TÜRKİYE'deki 16 milyon öğrenci, sınavlara dayalı eğitim sisteminin gerçeği haline gelen dershane sektörüne yılda 1 milyar dolara yakın kaynak aktarıyor. Resmi okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yüksek öğretim kurumlarında eğitimlerini sürdüren öğrencilerin özel dershane ve kurslara aktardıkları toplam para 747 milyon 631 bin 811 dolar; özel eğitim kurumlarında okuyan öğrencilerin aktardığı kaynak ise 167 milyon 109 bin 573 dolar oldu. Öğrencilerin sınavlar için yaptıkları harcamanın toplamı ise 39 milyon 339 bin doları buluyor.
Devlet istatistik Enstitüsü’nce açıklanan "2002 Yılı Türkiye Eğitim Harcamaları Araştırması"nın sonuçlarına göre, eğitim sisteminin resmi ve özel okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yüksek öğretim kademelerinde eğitimlerini sürdüren 16 milyon öğrenci için hane halkının yaptığı eğitim harcaması 8 milyar 332 milyon 46 bin 776 dolar oldu. Hane halkının toplam eğitim harcamasının 7 milyar 529 milyon 574 bin 857 doları resmi eğitim kurumlarındaki öğrenciler; 802 milyon 471 bin 919 doları ise özel eğitim kurumlarındaki öğrenciler tarafından yapıldı.
Araştırma, hane halkının eğitim harcamaları içindeki en yüksek kalemin "öğrencinin geçimi için yapılan" harcama olduğunu ortaya koydu. Buna göre, 2 milyar 952 milyon 122 bin 545’i devlet okulları, 125 milyon 801 bin 986 doları özel okullardakiler olmak üzere "öğrencilerin geçimi için yapılan" harcamanın toplamı 3 milyar 77 milyon 924 bin 530 dolar düzeyinde gerçekleşti.
DERSHANE SEKTÖRÜ
Özel dershanelerle özel derslerin ailelerin eğitim harcamasından aldığı pay dikkati çekti. Resmi okullarda verilen eğitimin yetersizliği, sınavlara dayalı sistemin kaçınılmaz sonucu olan dershanelere ve özel derslere 2002 yılında hane halkının ödediği ücret, toplam eğitim harcamaları içinde yüzde 12’lik bir pay oluşturdu. Özel dershane ve derslere resmi eğitim kurumlarında eğitimlerini sürderen öğrenciler 747 milyon 631 bin 811 dolar, özel eğitim kurumlarındaki öğrenciler ise 167 milyon 109 bin 573 dolar aktarırken, toplam tutar 914 milyon 741 bin 384 doları buldu. Araştırma, çoğunlukla Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi’nce yapılan ve 2 milyona yakın kişinin girdiği Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) ve Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) ile özdeşleşen "sınav maratonu"na velilerin aktardığı ücret ise 39 milyon 339 bin dolar oldu.
DİE'nin araştırmasına göre öğrenci servislerine hane halkının cebinden çıkan toplam tutar da 250 milyon 558 bin dolara düzeyinde.
Bir öğrencinin maliyeti devlette 509, özel okulda 2 bin 393 dolar
DİE'nin araştırması, Türkiye’deki özel eğitim kurumları ile resmi eğitim kurumlarının öğrenci başına yaptığı eğitim harcamaları arasındaki uçurumu da ortaya çıkardı. Buna göre, 2002 yılında 145 dolar olan resmi okul öncesi eğitim kurumlarında öğrenci başına yapılan harcama, özel okul öncesi eğitim kurumlarında 2 bin 393 dolara kadar yükseldi. Resmi ve özel okul öncesi kurumlar arasında 16.5 katlık fark oluştu. 2002'de resmi ilköğretim kurumları öğrenci başına 509 dolar, resmi genel liseler bin 242 dolar, resmi mesleki-teknik liseler bin 365 dolarlık harcama yaptı. Buna karşılık özel ilköğretim kurumlarında öğrenci başına yapılan harcama resmi kurumlara göre 3.1 kat daha yüksek gerçekleşti ve bin 591 dolar oldu. Özel genel liseler öğrenci başına 2 bin 66 dolarlık, özel mesleki-teknik liseler ise 2 bin 681 dolar harcama yaptı.
Resmi ve özel eğitim kurumları birlikte değerlendirildiğinde, Türkiye’de okul öncesinde öğrenci başına ortalama 213 dolar, ilköğretimde 527 dolar, genel liselerde bin 271 dolar, mesleki teknik liselerde ise bin 367 dolarlık harcama yapıldı.
Resmi ve vakıf üniversitelerinin öğrenci başına yaptığı harcama ise Açık Öğretim Fakakültesi hariç tutulduğunda 3 bin 223 dolar, AÖF’de dahil edildiğinde ise 2 bin 199 dolar olarak gerçekleşti.
Eğitime 20.2 katrilyon gitti özel sektör devleti katladı
RESMİ ve özel eğitim kurumlarının öğrenci başına düşen harcamalarında 1.6 katla 16.5 kat arasında fark oluştu. Türkiyede 2002 yılında eğitime yapılan toplam harcama gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 7.31’i kadar bir büyüklük oluşturdu. Araştırma, 29 bin 647 hane, 3 bin 864 eğitim kurumu, 697 özel kreş, 75 resmi ve vakıf üniversitesi, 95 diğer bakanlıklar ve resmi kuruluşlarla Milli Eğitim Bakanlığı ve YÖK’den derlenen bilgilerle oluşturuldu. Araştırma sonucuna göre 2002'de Türkiye’de yapılan toplam eğitim harcamaları 20 katrilyon 281.6 trilyon lira ile GSYİH’nin yüzde 7.31’i kadar bir büyüklük oluşturdu.
Eğitim harcamasının milli gelire oranında OECD birincisiyiz
TÜRKİYE eğitime yapılan yıllık harcamanın Gayri Safi Milli Hasıla'ya (GSMH) oranında OECD'nin en üst sırasında yeraldı. Türkiye'de eğitim için yapılan harcama GSMH''nin 7,31'ini oluştururken, bu oran Güney Kore'de yüzde 7,1, ABD'de yüzde 7, Kanada'da 6,4, İngiltere'de ise 5,2 oldu.