Depremin sembolü karbon bina da yıkıldı
Güncelleme Tarihi:
15 yıl önce ‘karbon fiber’le güçlendirildiği için depremlerde dimdik ayakta kalan Antakya Belediye Kooperatif Evleri’ndeki A2 Blok, yenileme çalışmaları kapsamında yıkıldı. 48 yıllık binanın güçlendirilmesiyle hayatı kurtulan bina sakinleri bilimin bir sembolü olarak binanın ‘anıt’ olması için başvurmuştu.
ANTAKYA Sümerler Mahallesi’nde 1975 yılında temeli atılan Belediye Kooperatif Evleri’ndeki A3 Blok Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından tamamen yıkılırken A1 Blok da ağır hasar alarak yan yattı. A2 Blok ise dimdik ayakta kalarak “mucize”nin adı oldu. 60 kişinin burnu bile kanamadan 48 yıllık binadan sapasağlam çıkmasının ardındaki asıl mucizenin ise “karbon fiber” yöntemi olduğu sonradan anlaşıldı.
15 YIL ÖNCE GÜÇLENDİRİLDİ
Çeliğe göre çok daha güçlü olan 0.1 milimlik karbon lifli polimerler ile bina güçlendirme yöntemini 2008’de ODTÜ’de yüksek lisans yapan Mustafa Tümer Tan ‘tez’ çalışması olarak ortaya attı. Ancak uygulamayı hayata geçirmek için gerekli maddi imkân yoktu. O dönem fakültenin dekanı olarak görev yapan Prof. Dr. Güney Özcebe devreye girdi. NATO ve TÜBİTAK’tan 50 bin Euro finansman desteği alındı. Karbon fiber malzeme A2 Blok’taki her bir dairenin iç duvarlarına, 8-9 ay gibi kısa bir zamanda, çaprazlama şekilde monte edildi. Yöntem uygulanırken apartman sakinleri de evlerinden taşınmadı.
DEPREMLERDE YIKILMADI
Türkiye, 15 yıl önce hayata geçirilen karbon fiber yöntemi ile Kahramanmaraş ve Hatay merkezli depremlerin ardından tanıştı. Binadan burnu bile kanamadan çıkan apartman sakinleri bir teşekkür videosu çekerek, “Hocalarımıza duacıyız. Ülkenin sadece iyi inşaatçılara ve hocalara ihtiyacı var” dediler ve bilim ışığında depremden “kurtuluş”un mümkün olduğuna dikkat çektiler. Bu sebeple de bilimin depremi alt edebileceğinin bir sembolü olarak A2 Blok’un- tüm gerekli önlemler alınarak- bir anıt şeklinde ayakta kalması için başvurularda bulundular.
DÜNYADA ÖRNEKLERİ VAR
O isimlerden biri de Özgür Yusuf Kavukcu. Diyor ki: “Hiroşima sonrası, Japonya’daki 2011 depremi ve tsunami sonrası ayakta kalan ve sembol haline gelen binalar var. Bir ders niteliği taşıdıkları için de yıkılmadılar. Buradaysa yan yana 3 bina var; biri yıkık, biri ağır hasarlı biri de dimdik ayakta. Bilimin gücünü bundan daha iyi ne gösterebilir? Kentsel dönüşümü konuştuğumuz bugünlerde teknolojinin, emek, çalışma ve dürüstlüğün ne kadar önemli olduğunun bir sembolü idi A2 blok. Maalesef hasarlı denilerek yıkıldı. Keşke önlemler alınarak bir anıt haline getirilseydi.”
KALABİLİRDİ
PROF. Dr. Güney Özcebe, “O bölgedeki tüm binalar yıkılıyor. Bunu anlıyorum ancak A2 Blok iç ve dış temizliği ile duvar güçlendirmeleri yapılıp, çevresinde de önlemler alınarak depremin bir sembolü olabilir, anıt bina şeklinde kalabilirdi. Baktıkça bilimin gücüne olan inanç ve bilime saygı artardı. Ama olmadı. Bilime gerektiği kadar değer vermediğimizi buradan anlamak mümkün” diyor.
MUCİZE ‘ANIT’ AĞAÇ
EN az 20 bin kişinin hayatını kaybettiği 2011’de Japonya’daki 9 büyüklüğündeki depremin ardından oluşan tsunami 70 bin ağacın olduğu koca bir ormanı yok etmişti. O ormanda kalan tek çam ağacı ise koruma altına alındı, “anıt” ağaç olarak tüm zorluklara rağmen yaşatıldı.
