Deprem uyarısı cepten gelecek

BoÄŸaziçi Ãœniversitesi Deprem MühendisliÄŸi Anabilim Dalı BaÅŸkanı Prof. Dr. Mustafa Erdik, gelecekte cep telefonlarını GPRS modunda açık tutanlar için deprem alarmı yollamanın mümkün olduÄŸunu söyledi.BoÄŸaziçi Ãœniversitesi (BÃœ) Deprem MühendisliÄŸi Anabilim Dalı BaÅŸkanı Prof. Dr. Mustafa Erdik, Ä°stanbul'da en azından sınırlı güçlendirme yapılması gereken 5 bin bina bulunduÄŸunu belirterek ''Önlem alınmazsa bu binalar olası bir depremde büyük can kaybına yol açabilir'' dedi. Mimarlar Odası Ä°stanbul Büyükkent Åžubesi'nce, Ä°TÃœ TaÅŸkışla Binası'nda düzenlenen ''Kentlerin Depreme Hazırlanması ve Ä°stanbul GerçeÄŸi'' sempozyumunda konuÅŸan Prof. Dr. Erdik, Ä°stanbul'da olası birdepremde yaklaşık 60 milyar dolar hasar olacağını öngördüklerini, bu rakamın Gayri Safi Milli Hasıla'nın yüzde 30'una denk geldiÄŸini söyledi.  İstanbul için bakıldığında, depremin nerede ve kabaca kaç büyüklüğünde olacağının bilindiÄŸini, sadece zamanının tam olarak bilinmediÄŸini dile getiren Prof. Dr. Erdik, elde hiç fay bilgisi olmasa dahi tarihi yapı stoÄŸu ile tarihi eserlerin önceki depremlerde gördükleri hasarların, olası depremin ÅŸiddeti konusunda bilgi verebileceÄŸini anlattı. İstanbul'daki tarihi yapıların söylendiÄŸi kadar saÄŸlam olmadığını,çoÄŸunun ya yeniden yapıldığını, ya da takviye gördüğünü dile getiren Prof. Dr. Erdik, sadece Süleymaniye Camii'nin bunların dışında olduÄŸunu söyledi.Prof. Dr. Erdik, betonarme binalara iliÅŸkin yaptıkları çalışmalarda, 9 ÅŸiddetindeki bir depremde bina stoÄŸunun yüzde 40'ının tam olarak yıkılmasa da kullanılamaz hale geleceÄŸini öngördüklerini bildirdi. Hasar açısından en kötü davranış gösteren binaların orta yükseklik diye tabir edilen 4-8 katlı binalar olduÄŸunu ifade eden Prof. Dr. Erdik, çok katlı binaların ise mühendislik hizmeti görmüş ve saÄŸlam inÅŸa edilmiÅŸ olmaları nedeniyle daha az risk taşıdıklarını belirtti.Prof. Dr. Erdik, ''Orta katlı bina sayısı oldukça fazla. Olası birdepremde her bir kilometrekare için 300-400 kurtarma ekibi gerekir. Halbuki Ä°stanbul'daki ekip sayısı özel kuruluÅŸlarla birlikte en fazla 100 tanedir. Kimi, nasıl kurtaracaksınız. Herkesin kendi bölgesinde kendisini kurtarması gerekiyor'' diye konuÅŸtu. KÖPRÃœ VE VÄ°YADÃœKLERÄ°stanbul'daki köprü ve viyadüklerle ilgili de bir çalışma yaptıklarını anlatan Prof. Dr. Erdik, Ortaköy'deki 3 viyadük ile Mecidiyeköy ve SaÄŸmalcılar viyadüklerinin tehlike arz ettiÄŸini, ancak bunların 1995 yılından beri bilindiÄŸini ve devletin bunlarla ilgilendiÄŸini söyledi.Olası bir depremde can kaybını önlemek için binaların acilen güçlendirilmesi gerektiÄŸini anlatan Prof. Dr. Erdik, ancak bu iÅŸin fizibilitesi olmadığı için güçlendirmeyi kimin yapacağı sorusunun gündeme geldiÄŸini söyledi. Prof. Dr. Erdik, minimum harcamayla insan hayatının kurtarılması için sınırlı güçlendirme yapılabileceÄŸini ifade ederek, şöyle devam etti: ''Ä°stanbul'da en azından sınırlı güçlendirme yapılması gereken 5 bin adet bina var. Önlem alınmazsa bu binalar olası bir depremde büyükcan kaybına yol açabilir. Bunlar için dış kredi saÄŸlanabilir. Daire başına 5 bin dolardan 200 milyon dolar eder. Bu para yerinde kullanılırsa Ä°stanbul'da can kaybını 20 bin kadar azaltırsınız.''ERKEN UYARI SÄ°STEMÄ°Acil müdahale ve erken uyarı sistemini de anlatan Prof. Dr. Erdik,Ä°stanbul'da fay hattına en yakın yerlere 12 cihaz kurulduÄŸunu, bunlardan en az 3 tanesinde deprem baÅŸlangıcıyla ilgili veri tespit edildiÄŸinde Kandilli Rasathanesi'nden doÄŸalgaz ve elektrik ÅŸebekesi gibi tesislere yönelik  ''Deprem geliyor'' alarmı verildiÄŸini söyledi. Bu sistemin insanlara yönelik olmadığını söyleyen Prof. Dr. Erdik, ''Ä°leride cep telefonlarını GPRS modunda açık tutanlar için deprem alarmı yollamak mümkün olabilecek. Ama bu hemen olacak bir ÅŸey deÄŸil. Sistemin oturtulması en az 1 yılı alır'' diye konuÅŸtu.Â