Deprem riski taşıyan bina nasıl anlaşılır? Depreme dayanıklı bina nedir?
Güncelleme Tarihi:
Elazığ'da meydana gelen 6,8 büyüklüğündeki depremin ardından, deprem riski taşıyan binalar bir kez daha gündeme geldi. Deprem kuşağı olan Türkiye'de vatandaşlar oturdukları binaların riskli olup olmadığını öğrenmek adına 'evim depreme dayanıklı mı' sorusunun yanıtını merak ediyor. Binaların risk durumu araştırmalarına yoğunlaşanlar, dayanıklı binalar hakkında araştırmalarını hızlandırdı. Peki, deprem riski taşıyan bina nasıl anlaşılır? Depreme dayanıklı bina nedir?
Doğa Anadolu Fay hattı üzerinde meydana gelen Elazığ depremi sonrası, olası daha büyük bir deprem tehlikesi gün yüzünde çıktı. Riski binalarla ilgili uzman görüşleri gündemde yer alırken, akıllara evim depreme sağlam mı sorusu geldi. Peki, deprem riski taşıyan binalar nasıl test edilir? Depreme dayanıklılık raporu nasıl alınır? İşte, o konularla ilgili ayrıntılı bilgiler.
Bu noktada yapılarda ayrım yapılabilmesi için en önemli katkıyı deprem yönetmeliği sağlıyor. Eski dönemlerde oluşturmuş olan deprem yönetmeliği, yeni dönem deprem yönetmeliğine göre yapıların daha az dayanıklılığa sahip olmasına neden olduğu için yapıların inşa yılı bu konuda önemli bir kıstas oluşturuyor.
Binanın dayanıklılık noktasında incelenmesi için önemli testlerin yapılması gerekiyor. Testlerden geçen binalar ise depreme dayanıklı statüsünde oluyor.
DEPREME DAYANIKLI BİNA NASIL ANLAŞILIR?
Deprem yönetmeliğine uygun şekilde incelemeler yapılırken kullanılan depreme dayanıklı bina belirleme yöntemleri arasında, öncelikle binanın yaşının kontrol edilmesi geliyor.
Özellikle 1999 yılında yaşanan büyük Marmara depremi sonrasında devlet tarafından oluşturulan yeni deprem yönetmeliğine bağlı bir şekilde inşa edilen yapılar daha yüksek sağlamlık gösterirken, eski dönemlerde inşa edilmiş yapılar daha riskli konumda bulunuyor.
Kimi zaman bina sahipleri eski dönemde inşa edilmiş ve risk barındıran yapıları, dış cephe kaplama, boya ve hasar onarımları ile sağlam bir görünüme kavuştururken, bu yapılarda kullanım ömrü dolmuş ve tehlikeli bir durum ortaya çıkabiliyor.
Oysa bir yapı ne kadar ilerleyen bir yaşa sahipse depreme karşı direniş gücü de o kadar azalıyor.
Günümüzde deprem yönetmeliğinin uygulanması ile birlikte inşa edilen yapılarda depreme dayanıklı bina imkanının ortaya çıkması daha avantajlı oluyor.
Çünkü bu yapılar inşaat sırasında yerel yönetimler ve gerekli kurumlar tarafından denetlendiği için ve denetim şirketleri bu konuda hizmet verdiği için denetlenmemiş yapılar kaçak durumda bulunuyor.
Yönetmeliğe bağlı denetimlerin gerçekleştirilmesi ile birlikte binanın inşa edildiği zemin de dayanıklılığını arttıran konuların başında bulunuyor.
Binanın inşa edilmesi sırasında ya bulunduğu zemine göre uygun temel koşullarının oluşturulması ya da bu koşullar oluşturulamıyorsa bozuk bir zemin üzerinde binanın inşa edilmemesi gerekiyor.
RİSK ALARMI VEREN 7 KRİTERE DİKKAT
1) Bina 1999 yılında önce yapıldıysa
2) Bina projesiz ve ruhsatsız yapıldıysa
3) İnşaatta hazır beton kullanılmadıysa
4) Binadan daha önce alınmış karot beton dayanımı C1O altındaysa
5) Bina kolon ve kirişlerinde çatlaklıklar varsa
6) Bodrum katta rutubet, kolon demirlerinde paslanma, betonda deniz kabukları veya benzeri şeyler varsa
7) Bina dere yatağı, dolgudaysa riskli olma ihtimali var.