Deprem, önceden bilinebilir

İTÜ'lü Prof. Ahmet Ercan, olası bir depremin önceden haber verilebileceğini açıkladı. Ercan, Adalar'ın güneyindeki fayda olabilecek kırılmanın İstanbul'a ulaşmadan 13 saniye önce halkın uyarılabileceğini söyledi.

İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Ercan, olası Marmara depreminin erken uyarı sistemi sayesinde, İstanbul'a önceden haber verilebileceğini söyledi.

Yeraltı Aramacılık Bilimsel Araştırma Merkezi'nin de sahibi olan Prof. Dr. Ercan'a göre, maliyeti 1.5-3 milyon dolar olan sistemle can kaybı yüzde 80 oranında önlenebilecek.

Prof. Ercan, İstanbul'a en yakın olası deprem merkezi Adalar'da olabilecek bir depremin 13 saniye öncesinde haber verilebileceğini ve bu sürede binaların boşaltılabileceğini söyledi.

Depremin 3 dalga halinde geldiğini anlatan Prof. Dr. Ercan, ilk dalga olan ve saniyede 5 kilometre hız sahibi ‘P’ dalgasının yıkıcı olmadığını, ikinci olan saniyede 3 kilometre hızlı ‘S’ dalgasının yıkıcı olduğunu ve en yıkıcı dalga olan ‘R’ dalgasının saniyede 1.6 kilometre hızı olduğunu söyledi.

AVCILAR'DA ÖLÜM OLMAZDI

‘‘17 Ağustos Gölcük depreminde bu sistem kurulu olsaydı, depremin merkezine 90 kilometre uzaklığındaki Avcılar'da, 56 saniye önce depremin geldiğinden haberdar olunacaktı, can kaybı büyük ölçüde önlenecekti’’ diyen Prof. Dr. Ercan, 'P' dalgası hissedilmeden önce depremin haberinin İstanbul'a geleceğini vurguladı.

3 AYDA KURULABİLİR

Bu sistemin Türkiye'de dışarıdan yardım alınmadan 3 ay içinde hayata geçirilebileceğini söyleyen Prof. Dr. Ercan, ‘‘2.5 milyona yakın bina var bu kentte, hepsinin güçlendirilmesi, maddi imkanlar gözönüne alındığında imkánsız. Bu sistem mal kaybını önlemez ama can kaybını önemli ölçüde önler’’ dedi.

Prof. Dr. Ercan, bölgesel bazda planlanan ve çok az mali külfeti olan sistemin işleyişini şöyle anlattı:

‘‘Marmara'daki deprem olmasına aday bölgelere ivme ölçer ve deprem duyarlar yerleştirilecek. İstanbul'da 5.5 büyüklüğünden büyük bir deprem yıkım yapar. Bu büyüklük ve üzeri depremler gelirken mekanizma çalışacak ve depremin merkezinden uyarı, radyo dalgalarıyla İstanbul'daki merkeze ulaşacak. Her mahallede hoparlör sistemi olan bir cami veya okul var. Bunlar merkeze bağlı olacak ve mahallelere alarmla haber verilecek. Böylece insanlar evlerini boşaltabilecek. Marmara dışında, tüm Türkiye için bir ağ kurulabilir. Tabii Adalar'daki bir depremde Düzce merkezli bir depreme oranla daha az vaktimiz olur, ancak her taktirde Adalar için geçerli olan 13 saniye bile küçümsenecek bir süre değil. Tabii bu sistemle beraber valilik ve belediyelerin alarm sonrasında özellikle büyük binaların nasıl boşaltılacağı ve insanların nereye gitmesi gerektiği konusunda çalışma yapması gerekli.’’

SİSTEMİN ÖRNEĞİ VAR

Bu sistemin örneğinin Los Angeles, Meksika ve Tayvan'da bulunduğunu söyleyen Prof. Dr. Ercan, böyle bir uyarı sisteminin deprem olma riski bulunan sismik boşluklara da uygulanabileceğini söyledi. İstanbul için Silivri-Hereke, Büyükçekmece-Mürefte arasındaki sismik boşlukları örnek gösterdi. Prof. Dr. Ercan, Meksiko'da 30 Eylül 1999'da olan 7.4 büyüklüğündeki depremde binaların boşaltıldığını belirterek deprem yıkım alanlarına da böyle bir sistemin kurulabileceğini anlattı.