Deniz kaplumbağaları yakın takipte

Ekolojik Araştırmalar Derneği (EKAD), Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı Şirketi'nin (BTC) Çevresel Yatırım Programı (ÇYP) kapsamında Adana'nın Ceyhan ve Yumurtalık ilçelerinde yürüttüğü “Deniz Kaplumbağalarının Keşfi Projesi” ile deniz kaplumbağaları uydudan takibe alındı.Türkiye'de bir ilk olan proje sayesinde, BTC terminalinin bulunduğu Ceyhan-Yumurtalık sahilinde verici takılan 4 deniz kaplumbağası uydudan takip edilecek ve bu kaplumbağaların denizdeki yaşamlarıyla ilgili bilgi edinilecek. EKAD 2. Başkanı ve Proje Bilim Danışmanı Prof. Dr. Ali Fuat Canbolat, vericinin deniz kaplumbağasına takılması sırasında, yaptığı açıklamada, uydudan takip sistemi projesi için 25 bin dolar fon ayrıldığını belirtti. Canbolat, yeşil deniz kaplumbağaları neslinin tehlikede olduğunu ve Akdeniz kumsallarına üremek üzere gelenlerin yüzde 60-80'inin Türkiye sahillerini seçtiğini kaydetti. Bugüne kadar kaplumbağaların kumsallardaki durumunu ortaya çıkaran çalışmaların yapıldığını, ancak deniz yaşamları hakkında yeterli bilgi olmadığını ifade eden Canbolat, şunları kaydetti: “Deniz kaplumbağaları karada yuva yaptıklarından, kumsallardaki durumunu ortaya çıkaran çalışmaları uzun yıllardır yapıyor ve onları bu alanlarda tehdit eden faktörleri belirleyerek bunları azaltma yönünde girişimlerde bulunuyoruz. Ancak, kaplumbağaların yuvalandıkları sahillerden ayrıldıktan sonra nereye gittikleri hakkında bilgimiz yok. Deniz kaplumbağasını denizlerde takip edebilmenin tek yolu verici takmaktır. Uydu izleme çalışmasıyla Türkiye kumsallarını ziyaret eden Akdeniz deniz kaplumbağalarının temsilcilerinin deniz alanlarındaki durumunun anlaşılması konusunda bir ilki gerçekleştiriyoruz. Bu konuda şu ana kadar üretilmiş bilimsel bir veri bulunmuyor.” Deniz kaplumbağalarının nereye göç ettikleri bulunduğunda, bu bölgeler ve göç yollarında karşılaşacakları tehditleri zaman kaybetmeden azaltabileceklerini ifade eden Canbolat, “Proje sayesinde, Türkiye'de deniz kaplumbağalarını koruma adına önemli bir adım atıyoruz” dedi. KAPLUMBAĞALARA İSİM VERECEK HAYIRSEVER BULUNAMIYORCanbolat, bu çalışmaların yaygınlaştırılarak daha fazla kaplumbağada verilere ulaşmak için ek fon arayışlarını sürdürdüklerini, destek olanların isimlerini verici takılan kaplumbağalara vereceklerini kaydetti. Şimdiye kadar bu tip çalışmaların Türkiye'de gerçekleştirilememesinin uydu izleme programı maliyetinin yüksek olmasından kaynaklandığını belirten Canbolat, şöyle konuştu: “En büyük sorunumuz, projeye ek destek sağlayacak kişi veya kurumların olmaması. Deniz kaplumbağalarının uydudan izlenmesini yaygınlaştırmayı amaçlayan kampanyaya 5 bin dolar değerinde destek verenlerce anne kaplumbağalara isim koyabilme hakkı, EKAD ve BTC tarafından temin ediliyor. Uluslararası çalışmalarda deniz kaplumbağalarına isimleri, izleme çalışmaları başlamadan önce verilir. Ancak, Türkiye sahillerinde uydu izleme cihazı takılan 4 deniz kaplumbağasına yeterli mali destek verilmediği için isimleri de (Adsız 1,2,3,4) diye markalandı ve denize bırakıldı.” Canbolat, yeşil deniz kaplumbağalarının neslinin devamı açısından projenin büyük önem taşıdığını, gelecek yıl 4 deniz kaplumbağasına daha verici takacaklarını belirtti. İNTERNETTEN İZLENEBİLECEKCanbolat, verici sayesinde kaplumbağaların bir yıl süreyle takip edileceğini, gelen verilerin “www.ekad.org” ve “www.seaturtle.org” internet adreslerinden izlenebileceğini bildirdi. Bu çalışmalara destek olarak, kaplumbağalara isim verecek sponsorların internet aracılığıyla gelişmeleri takip edebileceklerini ifade eden Canbolat, şöyle devam etti: “Kampanyaya katılacak sponsorlar, internet sayfalarında isimlerini verdikleri anne kaplumbağaları her an izleyebilecek. Onların nerede beslendikleri, yumurtalarını bıraktıktan sonra gittikleri yerler, kışı nerede geçirdikleri, gün içindeki davranışlarını uydudan alacağımız sinyallerle yorumlayarak bilgileri sitelerden tüm doğa severlerle paylaşacağız.” DENİZ KAPLUMBAĞALARI İÇİN 250 BİN DOLARBTC Çevresel Yatırım Programı Türkiye Proje Yürütücüsü Cem Çakıroğlu, program kapsamında yürütülen Deniz Kaplumbağalarının Keşfi projesi için toplam 250 bin dolar bütçe ayırdıklarını belirtti. BTC'nin doğal varlıklara ve kırsal kalkınma projelerine önem verdiğini vurgulayan Çakıroğlu, şöyle konuştu: “Şirket, misyonları içinde kırsal kalkınma ve doğal koruma için bunun gibi 10 projeyi destekliyor. Doğal varlıkların korunması için 3.5 milyon dolar, kırsal kalkınma için de 9 milyon dolar gibi bütçe ayırıyor. Boru hattının geçtiği alan sadece bir inşaat veya işletme faaliyeti gibi görülmemeli. Halkın refahı, sosyokültürel seviyesinin artırılması, çevrenin korunması için çok yönlü projeler hazırlıyoruz.” Yeşil deniz kaplumbağalarının uydudan izlenmesi çalışmalarının başlatıldığı törene, Adana Vali Yardımcısı Ahmet Narinoğlu, AK Parti Adana Milletvekili Ayhan Zeynep Tekin Börü, Yumurtalık Kaymakamı Hasan Kürklü ile çok sayıda yetkili ve yurtdışından gelen öğrenciler katıldı.�